هدیه دادن به کودکان، راهنمای والدین

روزنامه ایران: بسیاری از افراد با نزدیک شدن اعیاد، یا مراسمی مانند جشن های ازدواج یا تولد با به یاد آوردن محدودیت های مالی خود غمگین و افسرده می شوند، در حالی که هیچ لذتی بالاتر از هدیه دادن و خوشحال کردن دیگران نیست و این مراسم نیکو نباید بهانه ای برای ناراحتی خیال و یا ازدست دادن بودجه ای بشود که می تواند راهگشای بسیاری از مسائل اساسی زندگی باشد. در این میان، انتخاب هدیه به مناسبت های مختلف برای کودکان اهمیت زیادی دارد.

عصر یک روز، در پیاده روی خیابانی، درست جلوی مغازه جواهرفروشی، همکار قدیمی ام را دیدم. او چنان غرق تماشای ویترین مغازه بود که متوجه حضور من نشد. با خنده پرسیدم: مثل این که داری هدیه ای انتخاب می کنی سرش را برگرداند.

لبخندی زد و مطابق معمول همراه با آه سردی گفت: ای بابا کارمند جماعت را چه به این حرف ها! ما فقط تماشا می کنیم، سپس داخل ویترین را نشانم داد و گفت: این زنجیر ظریف با آن مرغابی کوچک طلایی را می بینی چقدر برای هدیه تولد شهلا مناسب است! از آن جا که شهلا دختر همکارم فقط ۱۰ سال دارد، پرسیدم: فکر نمی کنی برای او صدها هدیه جالب تر و سرگرم کننده تر از یک زنجیر طلا وجود داشته باشد.

با تعجب پرسید: چه چیزی می تواند بهتر از طلا باشد طلا همیشه برای آدم می ماند. به علاوه ارزشش هم روز به روز بالاتر می رود. به چهره خسته و رنگ پریده او که خستگی یک روز طولانی و پرکار را منعکس می کرد نگاه کردم و به این نکته فکر کردم که اگر ما به هنگام خرید هدیه برای فرزندانمان، نگرانی های همیشگی خود را تا حدی فراموش کرده و به جای آن به ذوق و سلیقه و روحیه آنان فکر کنیم، قطعاً هدایای مناسبی می توانیم برایشان تهیه کنیم.

هدیه، وسیله ای برای ابراز محبت

بسیاری از افراد با نزدیک شدن اعیاد، یا مراسمی مانند جشن های ازدواج یا تولد با به یاد آوردن محدودیت های مالی خود غمگین و افسرده می شوند، در حالی که هیچ لذتی بالاتر از هدیه دادن و خوشحال کردن دیگران نیست و این مراسم نیکو نباید بهانه ای برای ناراحتی خیال و یا ازدست دادن بودجه ای بشود که می تواند راهگشای بسیاری از مسائل اساسی زندگی باشد. در این میان، انتخاب هدیه به مناسبت های مختلف برای کودکان اهمیت زیادی دارد.

انتخاب هدیه ای مناسب و متناسب با ذوق و سلیقه کودکان که آنها را خوشحال و سرگرم کند و ضمناً گران، خطرناک و پیچیده نباشد، بستگی به شناخت ما از روحیه کودک و توجه به اثراتی دارد که آن هدیه در رشد تکامل فردی و اجتماعی او می گذارد.

برای هر هدیه زمان خاصی وجود دارد

برخی از والدین با انتخاب هدایایی که هنوز برای سن وسطح ادراک و توانایی کودک زود است، نشاط و سرور بازی را از او می گیرند. مثلاً پدری برای فرزند دو، سه ساله خود به عنوان هدیه تولد یک ترن برقی می خرد و مدت ها وقت صرف می کند تا قطعات کوچک ترن را به هم وصل کرده و آن را راه بیندازد، اما از این که می بیند فرزندش به جز چند لحظه اول اشتیاق چندانی به این دستگاه پیچیده نشان نمی دهد متعجب و ناراحت می شود.

در حالی که تعجبی ندارد و این پدر در حقیقت این اسباب بازی را در اثر اشتیاق درونی خود و به طور ناخودآگاه برای خودش خریده است یا مادر جوانی که برای فرزند خردسال خود دوچرخه ای می خرد، زیرا تصور دوچرخه سواری پسر کوچکش او را غرق در غرور و لذت می کند در حالی که کودک هنوز قادر به کنترل خود نیست و پاهایش به زحمت به رکاب دوچرخه می رسد.

تلاش های ناموفق چنین کودکی و زمین خوردن های مکرر او چه بسا اعتماد به نفس او را نیز از وی بگیرد و علاقه به دوچرخه سواری را برای همیشه در او از بین ببرد. در همین زمینه باید از خرید هدایایی که بازی با آن موجب دردسر و درگیری با سایرین خواهد شد، مانند شیپور، تفنگ، طبل و...

اسباب بازی های پر سر و صدا که آرامش افراد خانواده را خواهد گرفت، خودداری شود. باید به این نکته توجه کرد که ارزش تجارتی یک هدیه غالباً ارتباطی با ظرفیت خوشحال کنندگی و ارزش تربیتی آن ندارد و در بسیاری از مواقع ساده ترین و ارزان ترین اسباب بازی بیش از اسباب بازی های گران قیمت برای کودکان ارزشمند است،

زیرا هدایای گران قیمت را والدین از بیم شکستن و یا خراب شدن، اغلب با اکراه دراختیار فرزندان خود می گذارند، بنابراین کودکان نخواهند توانست با آرامش و فراغ خیال با آنها بازی کنند.

برای سنین مختلف چه نوع هدایایی مناسب است

بهترین هدیه برای کودکان چیزی است که با آن بتوانند کاری انجام دهند، چیزی بسازند و آن را خراب کرده دوباره درست کنند و ضمن این فعالیت ها تجربیاتی کسب کنند و چیزی بیاموزند.

برای کودکان یک تا دو ساله اسباب بازی هایی مانند عروسک های نرم پارچه ای و اسباب بازی هایی که بتوانند به آن نخ بسته، دنبال خود بکشند و یا مکعب های درشت چوبی یا پلاستیکی مناسب است. برای کودکان دو تا چهار ساله علاوه بر این اسباب بازی ها، چیزهایی مانند تاب، کالسکه، عروسک، یک سری ماشین های کوچک، توپ، حیوانات اسباب بازی، تلفن و اسباب های مشابه می تواند بسیار سرگرم کننده باشد.

برای کودکان بزرگتر مثلاً در سنین کودکستان، هدایایی که بتواند وسیله ای برای بازی های گروهی باشد بسیار مناسب است زیرا در این سن، کودک که تا کنون علاقه مند به بازی به تنهایی بوده و از بازی های انفرادی لذت می برد، به بازی های دسته جمعی تمایل بیشتری پیدا می کند و مصاحبت با دوستان، لذت بازی را در او افزایش داده به رشد اجتماعی او نیز کمک می کند.

در این مورد خرید وسایل کوچک آشپزخانه و مهمانخانه برای عروسک بازی و مهمان بازی موجب خواهد شد که کودکان نقش ها و وظایف آینده خود را نیز تمرین و تجربیاتی در این زمینه کسب کنند.

برای کودکان کنجکاو و علاقه مند دوره دبستان، علاوه بر اسباب بازی هایی که شرح داده شد خرید یک سری کتاب های کمک آموزشی در مورد گیاهان، جانوران، انسان های اولیه، تاریخچه لباس، قصه های شیرین کشورهای مختلف و مطالب مشابه که بتواند به شناخت و آگاهی کودکان بیفزاید، چنانچه با سن و سطح معلومات آنان مطابقت داشته باشد، ساعت ها آنان را سرگرم خواهد کرد.

در همین زمینه هدایایی که خلاقیت و سازندگی را در کودکان رشد دهد، هدایای مناسبی برای آنان خواهدبود. یک دختر ۱۰ساله مسلماً از دریافت یک مجموعه کامواهای رنگین و میل بافتنی و نیز کمک و راهنمایی مادر و اطرافیان خود برای بافتن مثلاً یک شال گردن یا دستکش، استقبال خواهدکرد.

این هدایا برای آینده او سرمایه ای خواهند بود و ارزشی به مراتب بیش از یک زنجیر طلا خواهد داشت. خرید ابزار و وسایل نقاشی، کاردستی نجاری و مکانیکی به همین ترتیب دختران و پسران دبستانی را خوشحال و سرگرم خواهدساخت.

انتخاب هدیه برای نوجوانان ظاهراً کار مشکل تری به نظر می رسد اما اگر والدین نسبت به روحیه و سلیقه فرزند نوجوان خود تا حدی شناخت داشته باشند و نیز با مشورت با سایر نوجوانان خانواده و آگاهی بیشتر از علائق و آرزوهای این گروه سنی، خواهند توانست هدایای مناسبی برای آنان تهیه کنند.

دوستی را می شناسم که قبض ثبت نام یک دوره شش ماهه کلاس زبان را به دختر نوجوانش که علاقه مند به یادگیری زبان های خارجی بود، هدیه کرد. همکار دیگری قبض آبونمان یک ساله یک مجله ورزشی را به فرزندش هدیه داد و فرد باذوق دیگری با خرید یک کتاب قطور و جالب آشپزی و یک پیش بند زیبا برای دختر سیزده ساله اش به او مژده داد که می تواند از این به بعد یک روز در هفته مسئولیت آشپزی خانواده را به عهده بگیرد.

این هدیه که با تشویق و ابراز احساسات سایر افراد خانواده همراه شد، برای دخترک بسیار هیجان انگیز و غرورآفرین بود.

به فرزندان خود هنر هدیه گرفتن را نیز بیاموزیم

به همان اندازه که دریافت هدایا کودکان را خوشحال می کند، لازم است آنان هنر قبول حق شناسانه هدایا را نیز بیاموزند و به نحوی آگاه شوند که در دنیای مصرفی امروز که هر لحظه به تنوع اسباب بازی و وسایل سرگرمی افزوده می شود، پرارزش ترین هدیه چیزی است که برای تهیه آن، هدیه دهنده زحمت کشیده و روی آن کار کرده باشد. یک نقاشی کوچک، چند سطر شعر، یک کاردستی، چند شاخه گل و چند عدد شیرینی خانگی می تواند بهترین هدیه برای دوستان و همکلاسی ها باشد.

نکته دیگر این که باید مانع شویم از این که کودکان محبت را با پول و قیمت هدیه بسنجند. دادن هدایای گران قیمت موجب می شود که کودکان به تدریج محبت را به میزان قیمت هدیه بسنجند. به کودکان بیاموزید که مهم نیت و عمل هدیه دهنده است و برای هر هدیه هر چقدر هم کوچک و جزیی، باید با نهایت محبت و صمیمیت تشکر و حداکثر استفاده را از آن کرد. بنابراین ارزش انسانی هدیه است که باید مورد تقدیر قرار گیرد نه ارزش مادی آن.

به کودکان اصول استفاده از پول را آموزش دهید

وقتی کودک به سنی رسید که پول را می شناسد باید اصول استفاده از آن را به او یاد بدهید. راه جمع آوری پول و لذت پس انداز را از کودکی به فرزندان بیاموزید. یک قلک برایش بخرید و به او بگویید پول هایش را در آن بریزد. مثلاً اگر می خواهد توپ بخرد به او بگویید پول هایش را در قلک بریزد تا جمع شود.

اگر در سنی است که حساب پول را نمی داند گاه خودتان در قلکش پول بریزید تا زود پر شود و آن وقت با کمک خود برایش توپ را بخرید به این ترتیب او پس انداز را خواهد آموخت و لذت آن را خواهد چشید. نه آن قدر به فرزندان پول بدهید که نداند با آن چه کند و نه آن قدر کم که مجبور شود از دیگران بگیرد یا دست به کارهای ناشایست بزند.

راجع به پول و ارزش آن و نحوه کسب آن با کودکان خود با مهربانی بحث و گفت وگو کنید. بدین طریق کودک کم کم به ارزش پول واقف شده و به اصطلاح ولخرجی نمی کند.