کنترل آسم در بارداری، داروهای موثر

آسم، اختلال انسدادی دستگاه تنفسی است که با التهاب، حساسیت بیش از حد و انقباض مجاری هوایی تظاهر می کند.

هفته نامه سپید: آسم، اختلال انسدادی دستگاه تنفسی است که با التهاب، حساسیت بیش از حد و انقباض مجاری هوایی تظاهر می کند. آسم در زنان باردار پیرو قانون «یک سوم» است. یک سوم مبتلایان به آسم طی بارداری با بهبود علایم مواجه می شوند؛ یک سوم علایمشان شدیدتر می شود و یک سوم هم هیچ تغییری در وضعیت بیماری خود تجربه نخواهند کرد.

مطالعه های متعددی افزایش آمارهای بستری و تشدید آسم در زنان باردار را نشان داده اند. در ۳ ماهه اول بارداری معمولا خبری از تشدید علایم نیست. اوج علایم آسم را در ماه ۶ بارداری شاهد هستیم. شیوع علایم آسم و تشدید آنها در ماه آخر بارداری و طی زایمان کاهش می یابد؛ به طوری که فقط ۱۰ تا ۲۰ درصد از زنان علایم آسم را تجربه می کنند.

نکته دیگر آنکه شدت علایم آسم در بارداری های بعدی از الگوی بارداری اول پیروی می کند.

یک زن باردار مبتلا به آسم و جنینش در معرض خطرهای متعددی هستند. در یک مطالعه وسیع آینده نگر، رابطه ای نسبی میان آسم و زایمان زودرس مشاهده شد. به علاوه، یک مطالعه گذشته نگر نشان داد که زنان باردار مبتلا به آسم بیشتر مستعد ابتلا به اختلالات فشارخون، خون ریزی های قبل از زایمان، خون ریزی پس از زایمان، اختلالات مرتبط با غشاهای جفتی، دیابت بارداری، زایمان زودرس نیاز به سزارین و وزن کم در هنگام زایمان قرار دارند. بنابراین کنترل آسم در بیماران باردار اهمیت بسیاری دارد.

درمان های دارویی آسم در بارداری

داروهای مورد استفاده در درمان آسم را می توان به ۲ گروه طبقه بندی کرد: داروهای کنترل کننده و داروهای نجات دهنده. داروهای کنترل کننده برای پیشگیری از علایم آسم تجویز می شوند؛ در حالی که داروهای نجات دهنده برای بهبود علایم و رهایی از آنها به کار می روند.

داروهای کنترل کننده آسم

کورتیکواستروئیدهای استنشاقی:

کورتیکواستروئیدهای استنشاقی برای پیشگیری و کنترل التهاب تجویز می شوند و درمان کنترل کننده ارجح در بیماران مبتلا به آسم و از جمله زنان باردار هستند. به نظر می رسد که این داروها علایم آسم را بهبود داده و عملکرد ریه را بهتر می کنند. کورتیکواستروئیدهای استنشاقی که اخیرا در بازار موجود هستند عبارتند از بکلومتازون، بودزوناید، سیکلزوناید، فلونیزولاید و فلوتیکازون. بودزوناید برای دوران بارداری ارجح است زیرا اثربخشی و بی خطری آن در چند مطالعه وسیع به اثبات رسیده است.

در یک مطالعه اثرات تراتوژنیک مصرف بودزوناید در اوایل بارداری بر ۲۰۱۴ نوزاد بررسی شد و چنین نتیجه گرفتند که چنین خطری بعید به نظر می رسد. سایر کورتیکواستروئیدها هنوز بی خطر تشخیص داده نشده اند. عوارض ناخواسته ناشی از کورتیکواستروئیدها عبارتند از سرفه، گرفتگی صدا و عفونت قارچی دهان.

بتاآگونیست های طولانی اثر:

این گروه دارویی در بیمارانی نسخه می شوند که تنها با کورتیکواستروئیدها علایمشان کنترل نمی شود. در چنین بیمارانی بتاآگونیست های طولانی اثر بهترین گزینه دارویی برای اضافه شدن به گروه کورتیکواستروئیدها هستند. شواهد اندکی در مورد بی خطری مصرف این گروه دارویی در دوران بارداری وجود دارد. در جعبه اطلاعات دارویی بتاآگونیست های طولانی اثر در مورد افزایش خطر مرگ در مصرف کنندگان آن هشدار داده شده است.

این افزایش خطر به طور اولیه با مونوتراپی بتاآگونیست های طولانی اثر مرتبط است و ربطی به ترکیب درمانی آن با کورتیکواستروئیدها ندارد. عوارض جانبی ناشی از مصرف این گروه دارویی عبارتند از تاکی کاردی و ترمور. فورموترول و سالمترول ۲ داروی موجود در بازار از این گروه هستند.

تئوفیلین:

هرچند که تئوفیلین درمان ارجح در آسم محسوب نمی شود، ممکن است درمان آلترناتیو در بیمارانی باشد که با کورتیکواستروئیدهای استنشاقی به تنهایی آنچنان که باید کنترل نشده اند. در یک مطالعه کوهورت روی ۸۲۴ بیمار باردار مبتلا به آسم و ۶۷۸ زن سالم، ارتباط قابل توجهی میان مصرف تئوفیلین و ناهنجاری های مادرزادی یا تولد زودهنگام مشاهده نشد.

به هر حال، اگر تئوفیلین را در دوران بارداری تجویز می کنید، بهتر است در حداقل دوز باشد. عوارض ناخواسته ناشی از مصرف تئوفیلین عبارتند از تهوع و بی خوابی.

کرومولین:

هرچند که کرومولین داروی بی خطری است، تجویز آن در مبتلایان به آسمی که باردار هستند توصیه نمی شود. مطالعه های نشان داده?اند که کرومولین اثربخشی کمتری در مقایسه با کورتیکواستروئیدهای استنشاقی دارند. بنابراین این دارو تنها به عنوان آلترناتیو درمان آسم در بارداری درنظرگرفته می شود.

تعدیل کننده های لوکوترین:

مونته لوکاست و زفیرلوکاست، ۲ آنتاگونیست گیرنده لوکوترین هستند که درمان ارجح در آسم محسوب نمی شوند. اما می توان از این ۲ دارو به عنوان آلترناتیو درمان آسم پایدار استفاده کرد.

ایمیونومدولاتور:

مطالعه های کافی برای قضاوت در مورد استفاده از امالیزوماب در بارداری وجود ندارد. امالیزواب برای بیماران بالای ۱۲ سال که به آسم آلرژیک متوسط تا شدید مبتلا هستند و به دنبال مصرف کورتیکواستروئیدها به خوبی کنترل نشده?اند تجویز می شود.

داروهای نجات دهنده از آسم

بتاآگونیست های کوتاه اثر: بتاآگونیست های کوتاه اثر نظیر آلبوترول، گروه داروی انتخابی برای درمان آسم در دوران بارداری است. مطالعه های انجام شده روی مصرف بتاآگونیست های کوتاه اثر در دوران بارداری نشان داده?اند که ارتباط واضحی میان این داروها و ناهنجاری های مادرزادی، زایمان زودرس یا تاخیر در رشد داخل رحمی وجود ندارد. این داروها شروع اثر سریعی دارند (ظرف ۳ تا۵ دقیقه) و مدت اثر آنها ۴تا۶ساعت است.

کورتیکواستروئیدهای سیستمیک: آسم شدید با مرگ و میر مادر و کودک ارتباط مستقیم دارد. بنابراین، منابع مختلف مصرف خوراکی کورتیکواستروئیدها در طی بارداری را (در صورت لزوم) توصیه کرده اند. اما مصرف کورتیکواستروئیدهای سیستمیک در طی بارداری با پره اکلامپسی و تولد زودرس نوزاد همراه است.