عوارض زردی نوزاد چیست؟
بدون اجرای غربالگری شنوایی، تا سن یک تا یک و نیم سالگی کسی متوجه وجود کم‌شنوایی در کودک نمی‌شود.
مجله مهندسی پزشکی و تجهیزات آزمایشگاهی: کودک از بدو تولد شروع به یادگیری زبان و گفتار می کند. افت شنوایی ( حتی یک طرفه) این فرایند را مختل می کند. بدون اجرای غربالگری شنوایی، اکثرا تا سن یک تا یک و نیم سالگی کسی متوجه وجود کم شنوایی در کودک نمی شود.
طبق اعلامیه سازمان بهداشت جهانی ، تمامی نوزادان پیش از ترخیص می بایست تحت آزمایش های غربالگری شنوایی قرار گیرند. با استفاده از روش های غربالگری در صورت کشف کم شنوایی در نوزاد با اقدامات به موقع توانبخشی، رشد طبیعی گفتار و زبان کودک تضمین می شود.
کودک از ماه های اولیه زندگی شروع به یادگیری زبان می کند و افت شنوایی عاملی است که این مهم را به خطر می اندازد . عواملی همچون سابقه خانوادگی، عفونت های دوره جنینی مانند سرخجه، وزن کمتر از ۱۵۰۰ گرم نوزاد هنگام تولد، مصرف دارو بدون تجویز پزشک، زردی شدید دوران نوزادی وضربه و صدمات فیزیکی با عث شده از هر ۱۰۰۰ نوزادی که در سرتاسر جهان متولد می شوند ۱ تا ۶ نوزاد کم شنوایی دائمی داشته باشند.
امروزه در مراکز شنوایی سنجی روش های مختلفی جود دارد که می توان با حداقل هزینه و بدون ایجاد درد و ناراحتی برای کودک، از سلامت شنوایی کودکان به طور کامل اطمینان حاصل کرد.
در بسیاری از مراکز تولد، غربالگری نوزادان برای کشف اختلالات شنیداری در ۴۸ ساعت اول زندگی و یا نهایتا تا پایان اولین ماه زندگی انجام می شود.
استفاده از وسایل غربالگری همگانی شنیداری نوزادان موجب می شود که اختلالات شنیداری به سرعت مشخص شده و اقدامات به موقع جهت پیشگیری از بروز هرگونه اختلال در گفتار و زبان صورت پذیرد.
لذا چنانچه دو امر تشخیص زود هنگام شنوایی در نوزادان و بالطبع مداخله یا درمان به موقع رخ دهند، این کودکان از نظر تکامل طبیعی کلامی، شناختی و اجتماعی یک الی دو سال از هم سالان مشابه خود که بعد از شش ماهگی تحت تشخیص و مداخله قرار گرفته اند جلوتر خواهند بود.
اگر اختلالات شنیداری به موقع در ابتدای زندگی تشخیص داده نشنود، کسب مهارت های زبانی،گفتاری، رشد اجتماعی، فرهنگی، شناختی و نیز پیشرفت تحصیلی که زیربنای آینده مطمئن در جامعه است، تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.
اصول و قواعد کار
کشف گسیل های صوتی گوش یا صداهایی که در داخل حلزون تولید شده و از گوش خارج می شوند ( (OAE و دانش موجود درباره نحوه پاسخگویی دستگاه شنوایی به سطوح صوتی ضعیف در سطح آستانه درک انسان توسط دیوید کمپ در سال ۱۹۷۷ میلادی را رشد و ارتقاء داده شد.
وی یک سیستم رایانه ای مجهز به منبع صوتی و یک میکروفون ظریف را طراحی کرد که در داخل یک پروب تعبیه شده و در مجرای گوش خارجی قرار می گرفت و می توانست گسیل های صوتی گوش را اندازه گیرد.
الکترودها یا پروب های گوش در محل مناسب قرار داده می شوند و تست غربالگری شنوایی بر روی نوزاد یا به صورت ABR (پاسخ شنیداری ساقه مغز ) یا به صورت OAE (گسیل صوتی گوش ) انجام می شود ABR نوعی ارزیابی الکتروفیزیولوژیک است که برای اندازه گیری پاسخ های سیستم های شنیداری به صدا استفاده می شود.
یک صدای کوتاه و ملایم معمولا ۳۵ با نرخ db ۵۰ ۳۵ به گوش ها از طریق هدفون یا پروب ها در یک فرکانس معین به گوش ها فرستاده می شود و الکترودها برای به دست آوردن پاسخ سیستم اعصاب شنیداری و مغز استفاده می شوند.
تست ABR به علت نسبت ارجاع مناسبی که دارد جز تست های خوب و استاندارد است. نسبت ارجاع به آن دسته از ارجاعاتی اشاره می کند که در غربالگری اولیه رد شده اند و برای تست های شنیداری بعدی به اودیولوژیست ها ارجاع داده می شوند.
برای انتقال برانگیختگی شنیداری از سلول های گیرنده محیطی گوش داخلی به سیستم شنیداری مرکزی، مواد شیمیایی خاصی از نورون ها آزاد می شوند، سپس نوعی، پتانسیل الکتریکی ایجاد می شود که می تواند از روی سر ثبت شود.
AEP (پتانسیل های برانگیخته شنیداری) را می توان از یک نوار مغزی ( EEG ) در حال انجام نیز در صورتی که این امواج با محرک صوتی همزمان شده یا از نظر زمانی وابسته باشند استخراج کرد و این فعالیت هم زمان می تواند از سطح پوست بیمار ثبت شود که هم زمانی فعالیت نورون ها در پاسخ به محرک صوتی را نشان می دهد.
ABR نوعی از AEP است که یکپارچگی سیستم شنیداری را اندازه گیری می کنند. AEP که توسط محرک صوتی برانگیخته شده ،در حقیقت پتانسیلی در حد میکروولت است و دارای زمان نهفتگی کوتاهی در حد چند ده میلی ثانیه است.
پتانسیل های حاصله و پتانسیل هایی که از الکترودهای اطراف از محیط تست به دست آمده اند توسط کامپیوتر میانگین گیری می شوند.
در ۱۰ میلی ثانیه اول بعد از ارائه محرک کلیک ۵تا۷ الگوی موجی قابل شناسایی خواهند بود . در ABR پتانسیل های الکتریکی روی سر ثبت می شوند و به دلیل مشارکت ویژگی های اکوستیکی کانال گوش و مبدل، بیشتر انرژی موجود در محرک در محدوده زمانی KHZ ۵ ۱ توزیع می شوند که می تواند افت های شنوایی بزرگتر از db ۳۰ را شناسایی کند.
OAEبر خلاف ABR یک روش غربالگری بر اساس اندازه گیری یکپارچگی سلول های گوش داخلی در حلزون است که شنوایی و عملکرد ساقه مغز را اندازه گیری نمی کند.
معمولا پرسنل آموزش دیده بیمارستان مراحل متداول را انجام می دهند اما نهایتا به یک اودیولوژیست برای تفسیر نهایی غربالگری احتیاج دارند.
استفاده کلینیکی از OAEها به عنوان یک روش غربالگری اولیه اخیرا افزایش یافته است. زیرا عموما سریع تر، راحت تر و کم هزینه تر است اما به طور معنی داری نسبت ارجاع آن بیشتر از ABR است. OAE اطلاعات مختلف از یکپارچگی عملکرد حلزون بیمار را ارئه می کند، لذا عملکردی فراتر از غربالگری شنیداری ساده دارند.
OAE ها صداهای تولید شده در حلزون توسط سلول های مویی خارجی گوش داخلی هستند و درواقع پژواک صوت نیستند، بلکه صداهای تولید شده به وسیله اجرای عملکردهای فعال در حلزون گوش های سالم در پاسخ به محرک صوتی هستند.
موقعی که صدا به گوش داخلی وارد می شود، یک موج حرکتی تولید می شود که در امتداد غشا پایه در حلزون انتشار می یابد.
سلول های داخلی و خارجی گوش که روی غشا پایه قرار دارند به وسیله جا به جایی حاصل شده برانگیخته می شوند سپس یک میکروفون حساس صدای برانگیخته و ارسال شده از حلزون به کانال گوش را اندازه گیری می کند.
غربالگری OAE می تواند به صورت TEOAE (برانگیخته زودگذر) یا DPOAE (حاصل اعوجاج)اجرا شود. DPOAE با ارئه یک جفت تون اولیه تک فرکانسی مثلا F۱ وF۲ اندازه گیری می شود (به عبارتی با تحریک حلزون نرمال، DP ها در فرکانس های خاص مثلا با فرمول ۲F۱ F۲ تولید می شوند).
به دلیل آنکه تنها یک فرکانس خاص مورد بررسی قرار می گیرد، فرایند میانگین گیری سیگنال به یک محدوده فرکانسی بسیار باریک محدود می شود، در نتیجه زمان اجرای تست کاهش می یابد برای مثال، اگر ۵ تا ۱۰ ثانیه برای استخراج هر پاسخ صرف شود، برای ۴ تا ۵ فرکانس تعیین شده، مجموعه تست در کمتر از یک دقیقه به اتمام می رسد، از آنجاکه فرکانس از قبل تعیین شده است، سایر پاسخ های کاذب که در فرکانسی متفاوت رخ می دهند به راحتی قابل حذف هستند.
به این ترتیب روش DPOAE حساسیت اندکی نسبت به نویزهای زمینه دارد. DPOAE در فرکانس های KHZ ۸ و بالاتر نیز قابل اجرا است . روش انجام TEOAE پیچیده تر است و در یک طیف وسیع فرکانسی اجرا می شود و به علت وجود محرک پیچیده، به ناچار پاسخ ها به ناحیه فرکانسی پایین تر از KHZ ۴ محدود می شوند.
روش متداول در مقابل روش خودکار
کاربرد دستگاه های متداول، نیازمند حضور یک تکنسین آموزش دیده یا یک ادیولوژیست است و حضور ادیولوژیست برای تفسیر نتایج الزامی است.
در دستگاه های خودکار، از همان تکنولوژی استفاده می شود، اما دستگاه به طور کاملا خودکار تست را انجام می دهد و نتیجه به صورت قبول یا مردود ( ارجاع ) گزارش داده می شود و دیگر نیاز به تفسیر نتایج وجود ندارد، بنابراین برای استفاده از دستگاه های خودکار می توان از سایر پرسنل آموزش دیده بیمارستان ( مثل پرستار، تکنسین، و داوطلبان ) استفاده کرد تا غربالگری با حداقل مقدار آموزش قابل اجرا شود. بعضی از دستگاه های خودکار می توانند در موارد ضروری، داده های خام اطلاعات را نیز ذخیره کنند.
مشکلات گزارش شده
تکنیک OAE وقتی برای نوزادان در بدو تولد استفاده می شود به علت وجود مواد زاید در کانال گوش ممکن است در نتایج ارجاع رد/قبول اشکال ایجاد شود یا ممکن است اپراتور با مشکل جایگذاری مناسب پروب در کانال گوش مواجه شود که می تواند نسبت ارجاع را افزایش دهد.
تکنیک جاگذاری مناسب به راحتی قابل یادگیری است و با کمک چند دستورالعمل ساده قابل حل است. در بعضی از دستگاه ها برای آگاهی اپراتور آلارم وجود دارد.
هنگامی که تست ABR به صورت خودکار انجام می شود غربالگری باید در زمانی که فعالیت های عضلانی کم است انجام شود که این روند در حذف آرتیفکت بسیار موثر است.
اگرچه روش ABR بسیار دقیق است، اما یکی از معایب آن استفاده از محرک های بسیار کوتاه مدت کلیک برای دستیابی به قوی ترین پاسخ ها است، که ضرورتا دارای پهنای باند فرکانسی بسیار زیاد بوده و فاقد یک فرکانس ویژه است.
برای کم کردن این مشکل اپراتور باید نسبت به موارد زیر اطمینان داشته باشد:
نوزاد آرام و بی حرکت است، مثلا در حالت خواب
غربالگری ثانویه قبل از ترخیص نوزادی که غربالگری اولیه را انجام نداده است صورت گرفته.
تست در یک محیط آرام انجام شده است.
ملاحظات خرید
قیمت دستگاه های غربالگری شنیداری نوزادان متفاوت است .قبل از انتخاب نوع دستگاه باید تعیین شود که با توجه به امکانات چه کسی تست را می خواهد انجام دهد (ادیولوژیست ها ،پرستاران ،تکنسین های آموزش دیده ،افراد داوطلب ). روش تست باید مشخص شود ( ABR / OAE یا هر دو).
در ایالت متحده آمریکا موسسه ملی بهداشت ( NIH ) مدلی که شامل پروتکل تست دو مرحله ای ترکیب ABRو OAE انتخاب کرده است.
دستورالعمل پیشنهاد می دهد که ابتدا تست با OAE انجام شده و سپس نوزادانی که از غربالگری اولیه رد شده اند در مرحله پیگیری با تست ABR غربالگری شوند که می تواند به کسب نسبت های ارجاع پایین تر کمک کند. بعضی از بیمارستان ها از OAE به صورت غربالگری اولیه و ثانویه برای پایین آوردن نسبت ارجاع استفاده می کنند.
انتخاب نوع تکنولوژی، معمولا بر اساس آمار تولدها، سازمانی که غربالگری را انجام می دهد، نحوه آموزش پرسنل غربالگری، وقابلیت دسترسی به یک ادیولوژیست صورت می گیرد.
هرچند ABR، استاندارد طلایی است اما هزینه بیشتری دارد و زمان انجام آن طولانی تر از OAE است . OAE ابزار اولیه غربالگری است و گسترش بیشتری نیز خواهد یافت، زیرا هزینه کمتری دارد و تست در زمان کوتاهتری انجام می شود. به هر حال، به دلیل احتمال خالی نبودن مجرای گوش، نتایج OAE دارای نسبت ارجاع بالاتری است.
ترکیب وسایل غربالگری ABR / OAE نیز در دسترس است که به صورت دوتایی یا تست ترکیبی برای کاهش نسبت های ارجاع (رد)/قبول و نیز کاهش هزینه های بیمارستانی انجام می شود.اگرچه بعضی از ادیولوژیست ها منحصرا یکی از دو روش ABRیا OAE را ترجیح می دهند و علاقه به استفاده دوتایی یا ترکیب وسایل ندارند.
قیمت مواد مصرفی نیز باید در نظر گرفته شود که آن به میزان استفاده از دستگاه در طی یکسال بستگی دارد. خیلی از خریداران فقط به قیمت دستگاه توجه دارند و قیمت مواد مصرفی را درنظر نمی گیرند. هزینه مواد مصرفی بسته به روش آزمایش و تعداد بیماران متفاوت است.
هنگام عقد قرارداد قیمت مواد مصرفی باید تا پایان قرارداد بدون تغییر باقی بماند. همچنین موارد ذیل نیز می بایست در نظر گرفته شود:
ـ نوع خرید (خرید کلی یا به صورت اجاره )
ـ مدت قرارداد
ـ تعداد بیمار
ـ نوع خدمات پس از فروش (۲۴ ساعته ،هفتگی ،ساعت ۸ تا ۱۷...)
ـ افزایش قیمت در طول مدت قرارداد(افزایش قیمت مواد یک بار مصرف ،میزان تورم...)
ـ توانایی تامین مناسب خدمات، تجهیزات و نیز قطعات مصرفی
ـ سهولت کاربری اعم از اینکه دستگاه به طور اتوماتیک نتایج رد/قبول را بدهد، بدون اینکه نیاز به وجود ادیولوژیست باشد( جهت کاهش هزینه پرسنل )
ـ بازدید دوره ای به صورت ۶ ماهه یا سالیانه
یک برنامه غربالگری موثر و کارامد می تواند با استفاده از یک سیستم که نتایج را به صورت خودکار انجام می دهد، هزینه های پرسنل را کاهش دهد.
افرادی که رادیولوژیست نیستند نیز می توانند غربالگری را با هزینه ای کمتر انجام دهند. هر چه مراحل انجام کار با یک دستگاه کمتر باشد، تکنسین های آموزش دیده می توانند با سرعت و سهولت بیشتری با آن کار کنند.
قرار دادن درست گوشی ها و تنظیم امپدانس الکترودها در مرحله شروع و کنترل مداوم در حین تست نیز از اهمیت فراوانی برخوردار است.
مسدود شدن مسیر گوشی ها ( پروب یا هدفون ) یا حرکات عضلانی را می توان حین انجام خودکار تست بررسی کرد تا اطمینان حاصل شود که در محدوده اعتبار تست قرار دارند.
دقت تجهیزات برای اطمینان از آنالیز مناسب شنیداری نوزاد ضروری و لازم است. پاسخ مثبت /منفی کاذب با استفاده از تجهیزات مناسب و کالیبره شده می تواند کم شود.
تعداد موارد ارجاع خیلی زیاد، بسیار پرهزینه است و وقت زیادی تلف می شود. در برنامه های غربالگری جهانی، نسبت ارجاع باید کمتر از % ۴ باشد.
مراحل تست خودکار، مشکلات فنی که می تواند زمان تست را افزایش دهد را مشخص می کند.کم کردن زمان تست در به انجام رساندن غربالگری شنیداری برای نوزادان خصوصا در مدت ۴۸ ساعت اولیه که در بیمارستان هستند ضروری است.
در دستگاه های غربالگری شنیداری خودکار نوزادان حفظ اطلاعات پایه برای پیگیری مراحل و بازیابی اطلاعات بیمار مفید هستند. اطلاعات تعداد نوزادانی که قبول شده یا ارجاع داده شده اند، اطلاعات تست و اطلاعات اولیه از مد اتوماتیک تست ها به وسیله تکنسین ها به راحتی در حافظه مخصوص قرار داده می شوند.
اطلاعات اولیه از نتایج تست اتوماتیک برای نظارت اودیولوژیست ها و ارزیابی مراحل هر غربالگری باید در دسترس باشد که این موضوع برای اطمینان از صحت و کیفیت جواب دارای اهمیت ویژه ای است.
در روش غربالگری شنیداری نرم افزار تجهیزات برای تطبیق مشخصات جدید باید به آسانی به روز نمایی شوند.علاوه بر آن جهت تسهیلات بیشتر توانایی سیستم دربرقراری ارتباط با مدارک وگزارش های سیستم های دیگر نیز در نظر گرفته می شود. بعضی از مراکز به نگهداری اطلاعات تست و بایگانی ها برای وضعیت های اورژانس نیاز دارند.
هنگام بروز مشکلات، وجود دستگاه جایگزین، یا تعمیر آن طی ۲۴ ساعت با توجه به تعداد بیمار و چهارچوب زمان دارای اهمیت ویژه ای است. خریدار باید در دریافت لیست مراجع نصب دستگاه و تماس با اپراتورها برای بازخورد دریافتی از مذاکرات کسب اطمینان کند.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼