علت بهانه گیری در کودکان، چطور بفهمیم؟

فرض کنید که با کودک پیش دبستانی خود قرار گذاشته‌اید که بعد ازمسواک زدن به رختخواب برود تا قبل از خواب برای او قصه بگویید.

وزارت آموزش و پرورش ایران: فرض کنید که با کودک پیش دبستانی خود قرار گذاشته اید که بعد ازمسواک زدن به رختخواب برود تا قبل از خواب برای او قصه بگویید. ولی بیست دقیقه بعد می بینید که می خواهد ماشین های اسباب بازی خود را در دستشویی بشوید.

احتمالاً تا به حال چیزی شبیه به این موضوع را تجربه کرده اید . دلیل آن این است که مفهوم گذشت زمان برای خردسالان کاملاً با بزرگسالان متفاوت است . وقتی که آنها غرق در انجام کاری می شوند، فکر می کنند تا وقتی که فعالیت خود را به اتمام نرسانده اند زمان از حرکت خود باز ایستاده است.

بنابراین بازیگوشی آنها تا زمانی که خواندن ساعت را بیاموزند، تمامی ندارد . گاهی پدر ومادرها می بایست به بچه های خود گوشزد کنند که وقتشان را تلف نکنند.

چگونه با آن کنار بیایید اگر می خواهید فرزند خود را از فعالیتی وارد فعالیت دیگری کنید چیزی در این مورد به او نگویید . به عنوان مثال شب هنگام به جای این که به او بگویید که موقع خواب است، او را با گفتگو راجع به کارهایی که در طول روز انجام داده است مشغول کنید . او هم غرق در صحبت می شود و متوجه نخواهد شد که چه وقت از دستشویی بیرون آمده و به رختخواب رفته است.

روش دیگر: چون درک مفهوم زمان برای کودکی که هنوز به مدرسه نرفته است به زمان فعالیت هایی از قبیل خوردن آب میوه، زمان خواب ، زمان حمام بستگی دارد، از این رو می توانید برنامه بعدی را در طول روز برایش توضیح دهید و به این ترتیب سرعت حرکتش را بالاببرید . به عنوان مثال به او بگویید : بیا لباس خوابت را بپوش تا بتوانیم کتابی انتخاب کنیم و بخوانیم.

اگر می خواهید کودک خود را به انجام کاری تشویق کنید، مثلا می خواهید که اسباب بازی هایش را جمع کند، می توانید آن فعالیت را به صورت بازی در آورید و بگویید: ببینم می توانی تاپنجاه که شمردم اسباب بازیهایت را جمع کنی ! او را مسئولیت پذیر سازید. اگر عجله دارید به او بگویید که دیرتان شده است و به کمک او احتیاج دارید. از او بخواهید که کیف شما را دم در بگذارد و ظرف غذای خودش را از یخچال بیرون بیاورد.

اگر این روش نیز در مورد کودک دبستانی و بازیگوش شما مؤثر واقع نشد،از روشهای جدیدتری استفاده کنید . لباسش را تنش کنید ، با موهای شانه نشده و نامرتب و با بسته های بیسکویت یا میوه،او را به موقع به مدرسه برسانید . با این روش به فرزند خود می آموزید که هر چقدر هم که مقاومت کند، بعضی کارها مانند به موقع حاضر شدن در مدرسه را باید در زمان خودش انجام دهد .

اقدامات پیشگیرانه

هنگامی که می بینید کودک شما به تلویزیون توجهی ندارد و اسباب بازی هایش را گوشه ای رها کرده است، کافی است لوازمی راکه موجب حواس پرتی او می شوند جمع کنید و به طور واضح به او بگویید که انتظار انجام چه کاری را از او دارید . توجه کنید که کودک شما تمام وسایل مورد نیاز خود را برای انجام کارش در اختیار داشته باشد .

به عنوان مثال اگر از او می خواهید که دندان هایش را مسواک کند باید مسواک ، خمیر دندان وآب را در دسترس او قرار دهید.

راه دیگر جلوگیری از بازیگوشی فرزندتان این است که از شب قبل لباس و دیگر لوازم مورد نیاز او را برای فردا صبح آماده کنید . با این کار نه تنها به کودک بازیگوش خود فرصت نخواهید داد که برای انتخاب لباسش شما را معطل کند، بلکه صبح،قبل از بیرون رفتن از منزل ( بخصوص در مورد خانمهای شاغل ) بدون عجله کارهایتان را انجام خواهید داد. البته اگر این کار را هر روز به طور معمول انجام دهید،بهتر است.

کودک خود را به انجام بعضی از کارها عادت دهید . مثلاً شب : ابتدا خوردن غذا ،بعد شستن دندان و خواندن داستان قبل از خواب. صبح : ابتدا پوشیدن لباس ، شانه کردن مو و مرتب کردن تختخواب ، خوردن صبحانه.

حاضر جوابی

کودک با شروع دو سالگی ، خود مختاری خویش را به حیطه آزمایش می گذارد که یکی از راه های انجام این کار حاضر جوابی به بزرگسالان است. کودک خردسال با گفتن یا می خواهد نشان دهد که از دستورهای شما خسته شده است و استقلال بیشتری می خواهد . چگونه با آن کنار بیایید؟

این موضوع پیچیده ای است. زیرا اولاً می خواهید که کودکتان اولین قدم های خود را به طرف خود مختاری بردارد ، ثانیاً نمی خواهید که گستاخی او را تأیید کنید، بنابراین با حالتی جدی به او بگویید نباید این طوری جواب بدهی ، اگر با حرف من موافق نیستی اشکالی ندارد ولی باید مؤدبانه جواب بدهی. برای او با جملات معترضانه مناسب مثال هایی بزنید . جملاتی مثل : نظر من فرق دارد یا مخالفم و غیره .

به این طریق برای وی روشن سازید که اگر دفعه بعداین گونه صحبت کند ارزش خود را نزد شما از دست خواهد داد .اجرای این روش تربیتی را ادامه دهید. اجازه ندهید که گستاخی او ادامه یابد. تا این که روزی مجبور شوید عکس العمل شدیدی از خود نشان دهید .

اگر کودکتان مخالفت خود را مؤدبانه به شما ابراز کرد،به او توجه بیشتری کنید و به عقیده او احترام بگذارید و به او نشان دهید که برای عقاید او احترام قائلید و اگر نظر او مخالف نظر شماست هیچ اشکالی ندارد.

نکته مهم این است که شما باید از نوع ارتباط خود آگاه باشید.

اگر از آن دسته افرادی هستید که مخالفت خود را با دیگران به صورت تمسخرآمیزی بیان می کنند ، پس نمی توانید از فرزند خود انتظار داشته باشید که رفتاری غیر از این داشته باشد.

همین که فرزند شما بتواند خودش را بیشتر کنترل کند و یاد بگیرد که چگونه نیازهای خود را از طرق مختلف به شما بفهماند ، پرخاشگری ، بهانه گیری و دیگر رفتارهای منفی او مسئله ساز نخواهد بود.

به او یاد بدهید که بتواند به شما بگوید که چه احساسی دارد و چگونه فکر می کند.

با انجام این روش رابطه ای قوی با فرزند خود ایجاد می کنید. چنین رابطه ای، هنگامی که فرزندتان به سن بلوغ می رسد ، در حل مسائل به شما کمک زیادی خواهد کرد.