بهترین روش جلوگیری از بارداری پس از زایمان چیست؟
خیلی از زوجین پس از تولد اولین فرزند خود نگران باردار شدن مجدد هستند. مخصوصا اگر در اطراف خود مادرانی را دیده باشند که بعد زایمان دوباره باردار شده اند.
خیلی از زوجین پس از تولد اولین فرزند خود نگران باردار شدن مجدد هستند. مخصوصا اگر در اطراف خود مادرانی را دیده باشند که حتی ۴ ماه بعد زایمان دوباره باردار شده اند. بارداری بلافاصله پس از زایمان، برای بسیاری از مادران نگران کننده است.
با دکتر شیوا فاطمی شریعت پناهی، متخصص زنان و زایمان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، مصاحبه کرده ایم تا از زبان ایشان در مورد بهترین روش جلوگیری از بارداری پس از زایمان بیشتر بدانیم.
تا چه مدت بعد از زایمان بهتر است زوجین روابط زناشویی نداشته باشند؟
نمی توان برای شروع این کار بعد از زایمان تاریخ یا زمان دقیقی تعیین کرد. در خانم ها چه زایمان طبیعی داشته و چه به روش سزارین زایمان کرده باشند، تا زمانی که خونریزی وجود دارد، نباید تماس جنسی انجام شود و بهتر است تا ۶ هفته پس از زایمان نیز روابط زناشویی برقرار نشود زیرا دستگاه تناسلی زن بعد از زایمان حدود ۶ هفته زمان می برد تا به حالت عادی برگردد. در زایمان به روش طبیعی، به علت تغییراتی که در مجرای تناسلی زن ایجاد شده، بهتراست روابط زناشویی کمی دیرتر از سر گرفته شود.
البته ممکن است زن با شروع مقاربت دردهایی در ناحیه تناسلی احساس کند یا به دلیل خشکی مخاط مجرای تناسلی حین روابط زناشویی درد داشته باشد. در این صورت استفاده از ژل های لغزنده کننده مجرا و تغییر وضعیت هنگام نزدیکی می تواند موثر باشد.
آیا این باور صحیح است که مادری که شیر می دهد باردار نمی شود؟
بله، معمولا مادری که بعد از زایمان به فرزندش شیر می دهد، به علت ترشح هورمون پرولاکتین و به دنبال آن عدم تخمک گذاری باردار نمی شود، البته فقط تا ۶ ماه، یعنی تا زمانی که قاعدگی شروع نشده، مادر به فرزندش شیر می دهد و از هیچ غذای مکمل دیگری برای تغذیه نوزاد استفاده نمی کند. در خانمی که یک ماه بعد قاعدگی اش شروع شده است، احتمال بارداری وجود دارد اما نکته ای که خانم ها بعد از زایمان باید به آن توجه کنند این است که فقط به دلیل عدم قاعدگی و تخمک گذاری، نباید بی هیچ روش پیشگیری و بدون نگرانی، روابط زناشویی داشته باشند.
یکی از روش های مناسب برای پیشگیری از بارداری در مادران شیرده، مصرف قرص های محرک شیردهی (لاینسترول؛ یک هورمون پروژسترونی) است که ترجیحا بهتر است در ۶ ماه اول پس از زایمان مصرف شوند، به این شرط که شیرخوار به جز شیر مادر از هیچ نوع نوشیدنی یا غذای دیگری استفاده نکند.
بهترین روش برای جلوگیری از بارداری پس از زایمان کدام است؟
اصلا نمی توان گفت بهترین روش جلوگیری از بارداری پس از زایمان کدام است ولی معمولا زنانی که زایمان می کنند در ۶ ماه اول می توانند از روش های جلوگیری مثل iud و قرص های پروژسترونی استفاده کنند، ولی قرص های ترکیبی و قرص هایی که در بازار وجود دارد به دلیل داشتن هورمون استروژن که باعث کاهش کیفیت و کمیت شیر می شود، مناسب نیستند. بهترین روش «می نی پیل» (قرص پروژسترونی) است. حتما باید سر ساعت مصرف شود و اگر به فاصله ۳ ساعت تاخیر داشته باشیم باید همراه آن از روش دیگری برای جلو گیری از بارداری استفاده شود. گذاشتن آی یودی هم اگر خانمی عفونت نداشته باشد بعد از ۶هفته مشکلی ایجاد نمی کند.
خانم دکتر! گفتید iud از بهترین وسایل پیشگیری از بارداری است، مزیت آن چیست؟
همانطور که می دانید iud وسیله کوچکی از جنس پلاستیک است که گاه در بدنه آن مس یا هورمون به کار رفته است. کاربرد این وسیله روشی مطمئن، موثر و طولانی مدت برای پیشگیری از بارداری است. Iud معمولا برای خانم های شیرده، خانم هایی که تمایلی به استفاده از روش های هورمونی ندارند یا به دلیل بیماری در استفاده از روش های دیگر پیشگیری از بارداری مشکل دارند، خانم هایی که ترجیح می دهند روشی انتخاب کنند که نیاز به مصرف روزانه یا استفاده برای هر بار نزدیکی نداشته باشد. خانم هایی که حداقل یکبار زایمان کرده و به یک روش موثر و مناسب احتیاج دارند، مفید است.
آیا این روش عارضه ای هم دارد؟
از عوارض iud می توان به افزایش حجم و مدت خونریزی قاعدگی که معمولاً پس از چند دوره قاعدگی برطرف می شود و به حالت قبل بازمی گردد و نیز خروج خود به خود iud که بیشتر در ماه اول در جا گذاری یا پس از زایمان دیده می شود، اشاره کرد اما چون در روابط زناشویی زن و شوهر تداخل ایجاد نمی کند، به یادآوری روزانه نیاز ندارد و آثار زیانباری برای بارداری های بعدی نخواهد داشت و بلافاصله پس از برداشتن آن بارداری به طور طبیعی اتفاق می افتد، بسیاری از مادران پس از زایمان اول آن را ترجیح می دهند.
اگر خانمی خواست iud را به عنوان روش جلوگیری از بارداری پس از زایمان اول استفاده کند، چه زمانی مراجعه کند؟
زمان مناسب گذاشتن iud، در روزهای دوم تا پنجم قاعدگی یا شش هفته پس از زایمان است. در ضمن مادر باید در ماه اول پس از استفاده از iud از روش های پیشگیری دیگری به طور همزمان استفاده کند. برای کنترل و معاینه باید یک ماه بعد، ۳ ماه بعد و سپس سالی یکبار به مرکز بهداشتی یا پزشکی مراجعه کنید. نکته مهم دیگر آنکه تعویض iud پس از پایان مدت زمان اثر آن ضروری است.
مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
دستگاه آی یو دی مسی، می تواند فرد را به مدت طولانی از باردار شدن در امان نگاه بدارد. این دستگاه می تواند به طور بی خطری در همه گروه های سنی مورد استفاده قرار گیرد.
برخی مزایای استفاده از دستگاه آی یو دی مسی، عبارت است از
- با استفاده از این روش، دیگر نیازی نیست روند ارتباط جنسی به دلیل احتمال بارداری مختل شود.
- دستگاه آی یو دی مسی می تواند به طور مطمئنی تا ۱۰ سال در محل باقی بماند.
- هر زمان که بخواهید می توانید دستگاه را از بدن خارج کنید و پس از آن قدرت باروری سریعا باز می گردد.
- ریسک ابتلا به سرطان اندومتر و احتمال ایجاد سرطان دهانه رحم نیز با استفاده از دستگاه آی یو دی مسی کاهش می یابد.
- استفاده از دستگاه آی یو دی مسی در دوران شیردهی خطری را در پی ندارد. اما زمانی که دستگاه بعد از زایمان کار گذاشته می شود، احتمال پاره شدن و یا بیرون زدگی دستگاه وجود دارد.
- استفاده از دستگاه آی یو دی مسی مشکلات و عوارض قرص های ضد بارداری را به دنبال ندارد.
- استفاده از دستگاه آی یو دی مسی می تواند به عنوان روشی اورژانسی در پیشگیری از بارداری مورد توجه قرار گیرد. البته اگر نهایتا تا ۵ روز بعد از رابطه جنسی محافظت نشده کار گذاشته شود.
در موارد زیر استفاده از دستگاه آی یو دی مسی توصیه نمی شود
- داشتن ناهنجاری های رحمی که ممکن است در قرار گیری یا حفظ دستگاه آی یو دی مسی اختلال ایجاد کند.
- ابتلا به عفونت لگنی و بیماری التهابی لگن
- ابتلا به سرطان دهانه رحم یا سرطان رحم
- خونریزی واژینال غیر قابل توضیح
- وجود آلرژی به اجزای ساختاری دستگاه آی یو دی درون رحمی
- ابتلا به اختلال ویلسون که سبب می شود مس اضافی در کبد، مغز و سایر ارگان های حیاتی ذخیره شود.
- افزایش ریسک ابتلا به بیماری های مقاربتی و عدم استفاده از کاندوم
- داشتن مشکلات قبلی با دستگاه ای یو دی
عوارض آی یو دی
از جمله عوارض آی یو دی ، احتمال بارداری اکتوپیک می باشد، کمتر از ۱ درصد خانم هایی که از دستگاه آی یو دی مسی استفاده می کنند در سال اول استفاده از دستگاه باردار می شوند. اگر هنگام استفاده از دستگاه آی یو دی مسی باردار شوید در آن صورت احتمال بارداری اکتوپیک وجود دارد.
در بارداری اکتوپیک تخمک در فضایی بیرون از رحم و معمولا در لوله های فالوپ بارور می شود. اما از آن جایی که دستگاه آی یو دی مسی مانع اغلب بارداری ها می شود به طور کلی احتمال بروز بارداری اکتوپیک نیز کمتر می باشد.
نکته مهم
دستگاه آی یو دی مسی شما را از ابتلا به بیماری های مقاربتی در امان نخواهد داشت.
از جمله عوارض آی یو دی، عبارت است از
- آنمی
- کمر درد
- خونریزی بین دوران پریود ها
- وجود کرامپ
- التهاب واژن یا واژینیت
- درد در طول رابطه جنسی
- دردهای شدید دوران قاعدگی و خونریزی های سنگین
- ترشحات واژینال
نحوه گذاشتن ای یو دی مسی
قرار دادن دستگاه آی یو دی مسی، در مطب پزشک انجام می شود. نحوه گذاشتن آی یو دی به این ترتیب است که پزشک ابتدا وضعیت کلی سلامت شما را ارزیابی خواهد کرد و قبل از گذاشتن ای یو دی معاینه لگن را انجام خواهد داد.
سپس ممکن است انجام غربالگری برای بیماری های مقاربتی را نیز به شما توصیه کند.
شما در صورتی که از سایر روش های کنترل بارداری به طور مرتب استفاده می کرده اید و یا از زمان آخرین پریودتان، رابطه جنسی نداشته اید، می توانید هر زمانی در طول چرخه قاعدگی برای گذاشتن ای یو دی مسی به پزشک مراجعه کنید.
اما اگر شما در دوران شیردهی قرار دارید، پریودهای نامنظمی را تجربه می کنید و یا به طور پایدار و منظمی از روش های کنترل بارداری استفاده نمی کنید، باید قبل از گذاشتن ای یو دی مسی تست بارداری را انجام دهید.
مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن ۱ تا ۲ ساعت قبل از گذاشتن ای یو دی توصیه می شود، زیرا می تواند به کاهش درد و کرامپ کمک کند.
به منظور گذاشتن دستگاه آی یو دی مسی، ابتدا دستگاهی به نام اسپکولوم وارد واژن شده و سپس واژن و دهانه رحم با استفاده از محلولی ضد عفونی کننده تمیز می شود.
در ادامه با استفاده از ابزاری مخصوص کانال دهانه رحم و حفره رحم پشت سر هم قرار می گیرد و سپس ابزار دیگری برای اندازه گیری عمق حفره رحم استفاده می شود. در ادامه پزشک بازوی افقی دستگاه ای یو دی را جمع کرده و دستگاه را درون لوله اپلیکاتور قرار می دهد.
سپس لوله را وارد کانال دهانه رحم می کند و دستگاه آی یو دی مسی را به دقت در رحم قرار می دهد. زمانی که لوله اپلیکاتور خارج می شود، ای یو دی مسی در درون رحم باقی می ماند. سپس پزشک نخ آی یو دی را مرتب می کند.
اندازه نخ نباید به اندازه ای باشد که از واژن بیرون بزند. پزشک همچنین می تواند طول نخ را ثبت کند.
در طول قرار دادن آی یو دی مسی، شما ممکن است کمی احساس ضعف، تهوع، افت فشار خون و یا کاهش ضربان قلب را داشته باشید.
پزشک احتمالا به شما پیشنهاد خواهد داد تا برای دقایقی دراز بکشید تا این علائم برطرف گردد. به ندرت ممکن است آی یو دی منجر به سوراخی در دیواره یا دهانه رحم شود.
مراقبت های بعد از گذاشتن آی یو دی
برای مراقبت های بعد از گذاشتن ای یو دی، حدود ۱ ماه بعد از قرار گیری ای یو دی مسی، پزشک شما را معاینه خواهد کرد تا اطمینان حاصل کند، دستگاه از جای خود تکان نخورده است و علائم احتمالی عفونت را در شما بررسی خواهد کرد.
در صورت بروز موارد زیر فورا باید به پزشک مراجعه کنید
- علائم بارداری
- خونریزی سنگین واژینال
- تشدید درد لگن
- درد در ناحیه پایین شکم
- تب
- احتمال تماس با عفونت های مقاربتی
اگر احساس می کنید که دستگاه آی یو دی مسی در جای خود قرار ندارد، در موارد زیر حتما با پزشک تماس حاصل کنید
- خونریزی
- خونریزی بعد از رابطه جنسی
- دردناک بودن رابطه جنسی برای شما یا همسرتان
- تغییر طول نخ آی یو دی
- احساس می کنید بخشی از دستگاه در دهانه رحم و بخشی دیگر در واژن قرار دارد.
نکته مهم
پزشک در صورت لزوم معاینه خواهد کرد، تا از موقعیت درست ای یو دی در محل اطمینان حاصل کند.
نکات مهم جهت گذاشتن ای یو دی (IUD)
- کسانی که خونریزی های واژینال زیاد و سنگین در هنگام پریود خود دارند، بهتر است ای یو دی نگذارند، چون خونریزی بیشتر شده و دچار کم خونی می شوند و نهایتا مجبور به خارج کردن IUD می شوند.
- خانم هایی که عفونت های دستگاه تناسلی تکرار شونده در طول سال زیاد دارند، گذاشتن ای یو دی برای این افراد نیز منع نسبی دارد، چون احتمال عود عفونت های دستگاه تناسلی با IUD بیشتر است.
- کسانی که میوم های متعدد رحم دارند و یا یک میوم بزرگ رحمی دارند، نباید آی یو دی بگذارند چون ممکن است ای یو دی جابجا شود و یا همان ابتدای گذاشتن IUD در موقعیت صحیح در رحم قرار نگیرد.
- کسانی که بیش از حد چاق هستند، بهتر است آی یو دی نگذارند، چون احتمال افتادن و جابجایی ای یو دی زیاد است.
- کسانی که مرتب در حال افزایش یا کاهش وزن هستند، بهتر است آی یو دی نگذارند، چون احتمال افتادن و جابجایی آی یو دی در این موارد زیاد است.
- کسانی که حاملگی خارج رحمی یا EP در گذشته داشته اند، بهتر است آی یو دی نگذارند، چون در صورت بارداری با IUD احتمال EP زیاد است و در چنین افرادی که سابقه حاملگی خارج رحم داشته اند، ریسک این مورد بالاتر می رود.
برداشتن ای یو دی
آی یو دی مسی معمولا در مطب پزشک برداشته می شود. پزشک احتمالا با استفاده از پنس و نخ دستگاه یی یو دی را خارج می کند. بازوهای دستگاه به سمت بیرون جمع خواهد شد و دستگاه از رحم خارج می گردد.
در حین برداشت دستگاه آی یو دی، احتمال بروز خونریزی سبک و کرامپ وجود خواهد داشت. به ندرت ممکن است خارج کردن ای یو دی مسی پیچیده و دشوار باشد.
نظر کاربران
سلام من سه ماه که زایمان کردم و دخترم شیر میخوره و تا حالا پریود هم نشدم ولی متاسفانه با همسرم نزدیکی داشتم و منی همسرم ریخته شد داخل حالا باید چکار کنم لطفا کمک کنید خیلی اعصابم به هم ریخته
پاسخ ها
سلام و ممنون از توجهتون
برای طرح سوال و گرفتن پاسخ فقط از لینک
زیر استفاده کنید
https://ask.niniban.com/