تست های قبل بارداری، مشاوره قبل از لقاح
مراقبت‌های قبل از لقاح عبارت است از اقداماتی که هدف آن تشخیص و اصلاح مشکلات اجتماعی، رفتاری و طبی است که سلامتی مادر یا پیش‌آگهی بارداری را تحت الشعاع قرار می‌دهد.
بیمارستان صارم: مراقبت‌های قبل از لقاح عبارت است از اقداماتی که هدف آن تشخیص و اصلاح مشکلات اجتماعی، رفتاری و طبی است که سلامتی مادر یا پیش‌آگهی بارداری را تحت الشعاع قرار می‌دهد. مشاوره قبل از لقاح این امکان را برای خانم باردار فراهم می‌کند که درمورد لقاح و بارداری اطلاعات لازم را به دست آورد و خطرات بارداری را برای مادر و جنین بشناسد و آموزش‌های لازم را در این زمینه کسب نماید.
ارتقای سلامتی مادر قبل از لقاح برای پیش‌آگهی مطلوب بارداری بسیار مهم است.
مشاوره قبل از لقاح در برخی خانم‌ها اهمیت زیادی دارد مثل افرادی که دچار دیابت، کم‌کاری یا پرکاری تیروئید هستند یا کسانی که کمبودهای تغذیه‌ای ( مثل کمبود اسید فولیک و ویتامین B12 ) دارند و افرادی که در معرض برخی سموم قرار دارند مثل سیگار، الکل، برخی داروها.
مراقبت‌های قبل از لقاح در این افراد عوارض و مرگ و میر نوزادی را کاهش می‌دهد
مراقبت قبل از لقاح به منظور پیشگیری از ناهنجاری‌های مادرزادی مهم تر از مراقبت‌های دوران بارداری می‌باشد. چون حدود ۳۰% خانم‌ها مراقبت دوران بارداری را در اوایل سه ماهه دوم بارداری شروع می‌کنند (بعد از ۱۳ هفته بارداری) که بعد از زمان اندام زایی (ارگانوژنز) می‌باشد. (دوران اندام زایی بین هفته سوم تا دهم بارداری می‌باشد)
مطالعات مختلف نشان داده است که بارداری برنامه‌ریزی شده پیش‌آگهی خوبی را برای مادر و جنین به همراه دارد.
مشاوره قبل از لقاح لازم است در تمام خانم‌ها در سنین باروری انجام شود.
اجزای اصلی مشاوره قبل از لقاح
تعیین خطرات وابسته به بارداری.
آموزش بیمار در مورد خطرات بارداری.
شروع اقدامات لازم برای تأمین پیش‌آگهی مطلوب بارداری.
ارزیابی خطر
برای ارزیابی خطرات بارداری روی مادر و جنین باید یک شرح حال کامل گرفته شود.
مشکلات طبی
خانم‌هایی که قبل از باردار شدن دچار بیماری‌های قلبی- عروقی، فشار خون مزمن، مشکلات کلیوی، آسم، مشکلات انعقادی، بیماری‌های گوارشی، مشکلات کبد و کیسه صفرا، بیماری‌های خونی، دیابت، بیماری‌های تیروئید، بیماری‌های روماتیسمی و بافت همبند، بیماری‌های عصبی- روانی، بیماری‌های پوستی و بیماری‌های عفونی هستند از این مشاوره سود می‌برند و بیماری آنها قبل از باردار شدن باید تحت کنترل قرار گیرد و خطرات بارداری برای مادر و جنین مورد ارزیابی قرار گیرد. اگر خانم برای کنترل بیماری دارو مصرف می‌کند این داروها باید به داروی ایمن در دوران بارداری تبدیل گردد.
فاکتور سن
سن پایین یا بالای مادر در طی بارداری می‌تواند با عوارض مختلف بارداری همراه باشد. بارداری در سنین نوجوانی (بین 19- 13 سال) با عوارض زیادی همراه است. کم خونی مادر، کم وزنی نوزاد، زایمان زودرس، مرگ و میر شیرخوار در این گروه سنی بالا می‌باشد. احتمال بیماری‌های منتقل شونده از راه جنسی در این گروه سنی بالاتر است و بارداری در این سنین اکثراً ناخواسته می‌باشد چون این مادران هنوز در حال رشد هستند باید کالری بیشتری مصرف کنند.
بارداری در سنین بعد از ۳۵ سال نیز با عوارض جنینی و مادری همراه است. عوارضی که در سنین بالای ۳۵ سال بیشتر دیده می‌شود عبارت است از :
۱. زایمان زودرس ناشی از عوارض مادری مثل فشار خون و دیابت.
۲. زایمان زودرس خودبخود.
۳. اختلالات رشد جنین ناشی از بیماری‌های مزمن مادر و چند قلویی.
۴. مشکلات کروموزومی.
۵. افزایش احتمال مرگ و میر نوزاد و مادر.
۶. به علت افزایش شیوع نازایی در این گروه احتمال بارداری با روش‌های لقاح خارج رحم بالاتر است و با استفاده از روش‌های کمک باروری احتمال چند قلویی، زایمان زودرس و نقایص تولد بالا می‌رود.
سن بالای پدر اثر کمتری نسبت به سن مادر روی جنین دارد. ولی مطالعات نشان داده است که احتمال جهش ژنتیک اسپرم در مردان پیر بیشتر می‌باشد.
شرح حال تولید مثل
سوابق مامایی و مشکلات ژنیکولوژیک می‌تواند با ایجاد نازایی یا بروز عوارض در طی بارداری ارتباط داشته باشد. ناهنجاری‌های رحم (مثل رحم دو شاخ یا رحم‌های حاوی سپتوم) می توانند با از دست دادن مکرر جنین یا زایمان زودرس همراه باشند.
خانم‌هایی که سابقه سقط، زایمان زودرس، کاهش رشد جنین، پره اکلامپسی، ناهنجاری‌های مادرزادی یا مرگ جنین در بارداری قبلی داشته‌اند احتمال عود آن در بارداری بعدی بیشتر می‌باشد و باید اقدامات لازم صورت گیرد.
سابقه فامیلی
ارزیابی سوابق فامیلی بیمار برای تشخیص بیماری‌های ژنتیک و احتمال بروز آن در جنین بسیار ضروری است. وجود برخی از بیماری‌ها در دوران بارداری می‌تواند روی پیش‌آگهی بارداری تأثیر بگذارد. به عنوان مثال یک خانم ممکن است آگاه نباشد که وجود سابقه فامیلی ترومبو آمبولی می‌تواند او را در معرض بروز ترومبو آمبولی در طی بارداری و عوارض ناشی از آن قرار دهد.
استفاده از داروها
مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر در طی بارداری برای مادر و جنین مضر است. مصرف سیگار در طی بارداری با عوارض زیاد مثل سقط، نارسی، کاهش رشد جنین، جفت سر راهی و مرگ ناگهانی شیرخوار همراه است.
مصرف سیگار همچنین احتمال عوارض بارداری وابسته به صدمات عروقی مثل نارسایی جفت و دکولمان را افزایش می‌دهد.
مصرف الکل در طی بارداری می‌تواند باعث کاهش رشد جنین و صدمات نورولوژیک بر روی جنین گردد. مصرف مواد مخدر نیز اثرات زیانباری روی پیش‌آگهی بارداری دارد.
تماس‌های محیطی و شغلی
در مشاوره قبل از لقاح باید در مورد شغل بیمار، سرگرمی‌ها، حیوانات خانگی و محیط خانه و مواد غذایی مصرفی سوال شود. به عنوان مثال جیوه در برخی ماهی‌های بزرگ به میزان زیاد وجود دارد و جیوه می‌تواند از جفت رد شود و اثرات نامطلوب روی جنین داشته باشد. خانم‌های باردار نباید از ماهی‌هایی مثل کوسه ماهی و ماهی تُن که میزان جیوه زیادی دارد مصرف نمایند.
سرب در برخی از لوازم ارایشی وجود دارد و مصرف آن می‌تواند برای جنین زیانبار باشد.
احتمال بروز توکسوپلاسموز در افرادی که در منزل گربه نگهداری می‌کنند بالاست.
شواهدی وجود ندارد که میدان‌های الکترو‌مغناطیس مثل مانیتورهای کامپیوتر، پتوهای برقی، اجاق‌های microwave و تلفن همراه و امواج فشار قوی روی جنین اثر سوء داشته باشد.
رژیم غذایی
رژیم‌های گیاه خواری کمبود پروتئین ایجاد می‌کند و باید قبل از باردار شدن تخم‌مرغ و پنیر به رژیم غذایی آنها افزوده شود. مطالعات مختلف نشان داده است که بین مصرف کافئین و برخی عوارض بارداری مثل سقط و کاهش رشد جنین ارتباط وجود دارد.
خانم‌هایی که قصد باردار شدن دارند یا باردار هستند نباید بیش از mg ۲۰۰ کافئین در روز مصرف نمایند.
وزن
چاقی و اضافه وزن بالا می‌تواند سبب نازایی شود.
احتمال بروز فشار خون، پره اکلامپسی، دیابت بارداری، زایمان مشکل، بارداری بعد از موعد، سزارین، درشتی جنین، مرگ و میر جنین و نوزاد، ناهنجاری‌های ساختمانی جنین در خانم‌هایی که وزن بالا دارند بیشتر است. توصیه می‌شود که خانم‌هایی که قصد باردار شدن دارند، قبل از بارداری BMI خود را به سطح نرمال برسانند.
سوء تغذیه، بی اشتهایی و کاهش وزن قبل از باردار شدن می‌تواند با اختلالات سدیم و پتاسیم، اشکالات ریتم قلب و مشکلات گوارشی همراه باشد. در خانم‌های کم وزن و مبتلا به سوء تغذیه کاهش وزن جنین و کوچک بودن دور سر مشاهده می‌شود. افرادی که کاهش وزن شدید نیز دارند توصیه می‌شود، که قبل از باردار شدن BMI را به سطح نرمال برسانند.
ورزش
خانم‌هایی که قبل از باردار شدن ورزش می کرده‌اند می‌توانند به ورزش خود در طی بارداری ادامه دهند و ورزش کردن نقش مهمی در کنترل وزن و سلامت مادر دارد.
معاينه دندانپزشكي
پوسیدگی‌های دندان و سایر بیماری‌های دهان (مثل بیماری‌های لثه) با عوارض بارداری مثل زایمان زودرس همراه است و لذا قبل از باردار شدن باید ویزیت دندانپزشکی و ترمیم دندان صورت گیرد.
تماس با اشعه یونیزان
خانم‌هایی که به طور دوره‌ای عکس‌های رادیولوژی می‌گیرند باید قبل از لقاح انجام این گرافی‌ها را به طور دقیق زمان‌بندی نمایند.
خشونت‌های خانوادگی
در خانم‌هایی که از طرف همسر خود مورد اذیت و آزار جسمی و روحی قرار می‌گیرند احتمال فشار خون، خونریزی واژینال، تهوع و استفراغ بارداری، زایمان زودرس و کاهش رشد جنین بالاتر است و این موارد باید مورد شناسایی قرار گیرد.
واکسیناسیون
واکسن کزاز، آنفلوآنزا، پنوموکوک، مننگوکوک، هپاتیت B و هاری قبل از باردار شدن و در طی بارداری مجاز است. در مواردی که واکسیناسیون کزاز و هپاتیت B انجام نشده باشد می توان به واکسیناسیون آن قبل از بارداری اقدام نمود.
واکسن آبله مرغان، سرخجه، اوریون، فلج اطفال، سرخک و تب زرد در طی بارداری مجاز نیست و در صورتی که این واکسن‌ها تزریق شده باشد باید حداقل تا 1 ماه بعد از تزریق اقدام به بارداری صورت نگیرد.
مطالعات مختلف نشان داده است که محیط دوران جنینی روی تکامل بعدی دوران شیرخوارگی و کودکی تأثیر می‌گذارد. قبل از باردار شدن ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی غیر ضروری و ترکیبات گیاهی باید قطع شود چون اثرات جنینی آنها شناخته شده نیست.
دوز بالای ویتامین A در اوایل بارداری می‌تواند با نقایص تولد همراه باشد.
ترکیبات مولتی ویتامین که حاوی بش از 5000 واحد بین المللی ویتامین A هستند در دوران بارداری ممنوع است چون مصرف این ویتامین در مقادیر بالای 10000 واحد در روز ریسک ناهنجاری‌های جنینی را بالا می برد.
کلیه خانم‌هایی که قصد باردار شدن دارند باید روزانه ۸۰۰- ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک مصرف نمایند تا احتمال ناهنجاری‌های لوله عصبی و سایر ناهنجاری‌های مادرزادی و سقط کاهش یابد.
* مصرف روزانه اسید فولیک (۵ میلی‌گرم) و ویتامین از سه ماه قبل از بارداری توصیه می‌شود.
لوله عصبی ۲۸- ۱۸ روز بعد از لقاح بسته می‌شود لذا مصرف اسید فولیک بعد از تشخیص بارداری بسیار دیر می‌باشد. شواهدی وجود دارد که مصرف مولتی ویتامین با کاهش ریسک بسیاری از بیماری‌ها همراه است مثل نقایص قلبی- عروقی، نقایص اندام، شکاف کام و لب و ناهنجاری‌های دستگاه ادراری.
ارزیابی آزمایشگاهی
قبل از باردار شدن آزمایش‌های بررسی سرخجه، آبله مرغان، هپاتیت B، توکسوپلاسموز، سیتومگالوویروس، HIV، هپاتیت C، بررسی از نظر کم خونی، قند خون، PPD در جمعیت‌های پر خطر و همچنین بررسی از نظر تالاسمی باید صورت گیرد.
در بسیاری از کشورهای پیشرفته غربالگری از نظر گونوره، کلامیدیا و سیفلیس نیز انجام می‌شود.
در مواردی که بیماری ژنتیک خاص در خانواده وجود دارد انجام تست‌های مربوط به آن ضروری است. در خانم‌هایی که مبتلا به بیماری PKU هستند قبل از باردار شدن باید فنیل آلانین سرم اندازه گیری شود.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼