درمان افتادگی شانه چيست؟

مشکل مهمان این هفته، شاید روزی گریبان هر کسی را بگیرد چرا که پزشکان معتقدند خیلی از عادت های ما می تواند باعث ایجاد قوز شود. یکی از خوانندگان «سلامت» برایمان نوشته اند: «آقایی هستم ۳۲ ساله که افتادگی شانه دارم. مدتی است اطرافیانم می گویند قوزداری و پشتت گرد شده است اما خودم احساس نمی کنم مشکلی دارم. اینکه بخواهم مرتب، شانه هایم را عقب بدهم و صاف راه بروم، هم باعث می شود احساس درد کنم. یکی از دوستان پیشنهاد داد قوزبند ببندم اما تنوع آن در بازار بسیار زیاد است. بستن خودسرانه هر نوع قوزبند ایراد ندارد؟ کدام بهتر است و چه مدت باید از آن استفاده کرد؟»

قوز دو نوع است: وضعیتی و ساختاری
اگر قوز یک بیمار در حالت دمر (یعنی خوابیده به شکم) اصلاح شود، یعنی به «قوز وضعیتی» مبتلاست. این نوع قوز در خانم ها شایع تر است. اما قوز ساختاری در آقایان شایع تر است و فرد وقتی دمر می خوابد، قادر به اصلاح وضعیتش نیست. به هر حال چه مبتلا به نوع ساختاری باشید و چه وضعیتی، باید به پزشک مراجعه کنید. اساس درمان این 2 نوع قوز، اصلاح شیوه زندگی و ورزش است. به ندرت قوز می تواند ناشی از مشکلات مادرزادی باشد که هر چه زودتر تشخیص داده و درمان شود، از پیشرفت آن در بزرگسالی و جراحی های پیچیده جلوگیری می شود.

دکتر حمید حصاری کیا
متخصص ارتوپدی و فلوشیپ جراحی ستون فقرات و استادیار دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا...
قوزبند آماده بهتر است یا قوزبند تولیدی؟
با توجه به نوع قوز، قوزبند متفاوتی لازم است. در برخی از انواع قوز مثل بیماری شوئرمن و با توجه به سن فرد، استفاده از بریس تولیدی ضروری است و انواعی که در داروخانه ها فروخته می شود، کارایی ندارد. قوزبندهای آماده فقط برای یادآوری مفیدند؛ یعنی فرد می تواند برای مدت زمان کوتاه یعنی حداکثر یک یا دو هفته از این قوزبندها برای اصلاح وضعیت مناسب هستند و استفاده طولانی مدت از آنها عضلات را ضعیف می کند. فردی که دچار قوز یا افتادگی شانه شده، حتما باید به متخصص مراجعه کند تا درمان های لازم تجویز شود و اگر به قوزبند نیاز داشت، پزشک نوع کارآمد و موثر آن را پیشنهاد دهد.

دکتر حسن قندهای
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران
زنان پس از زایمان در معرض افتادگی شانه اند
قوز پشت و افتادگی شانه، از نوجوانی شروع می شود و زمینه خانوادگی دارد البته شیوه زندگی و عادت های نادرست هم می تواند باعث ایجاد قوز در افرادی شود که زمینه خانوادگی آن را ندارند یا عامل تشدید این حالت در افرادی شود که زمینه خانوادگی آن را دارند. متاسفانه عادت هایی که باعث بروز قوز به خصوص در جوانان و نوجوانان می شود، زیاد است. خانم ها بعد از زایمان دچار شلی شکم می شوند و اگر ورزش نکنند و شیوه صحیح نشستن هنگام شیردادن را رعایت نکنند و سابقه زمینه قوز پشت میزهم داشته باشند، دچار تشدید این حالت و درد در ناحیه گردن، شانه و بین دو کتف می شوند. در این افراد اصلاح شیوه کار کردن، شیر دادن و انجام ورزش می تواند قوز را برطرف کند. بد نشستن را ممکن است در کودکان و دانش آموزان هم ببینید. در این شرایط باید به آنها در مورد درست نشستن هنگام انجام تکالیف و درس خواندن، آموزش داد. گاهی افراد در سنین پایین به دلیل عادت های نادرست دچار قوز می شوند و در سنین بعد از 30-25 سالگی به دلیل نازیبایی برای درمان مراجعه می کنند. در این افراد نیز اصلاح وضعیت در کنار سایر درمان ها کمک کننده است. برای پیشگیری بهتر است از ماندن در هر وضعیتی که قوز را تشدید می کند، خوددداری کرده و ورزش هایی انجام داد که باعث صافی پشت و کشیدگی شانه ها به عقب می شود. این تمرین ها در اصلاح قوز خفیف تاثیر دارد اما اگر بدن به این تمرین جواب ندهد و درجه انحراف از 5 بالاتر باشد، به بریس نیاز است. اگر درجه انحراف از 70 گذشت، نیز جراحی ضروری خواهد بود. در افراد میانسال مبتلا به قوز، استفاده از بریس موثر نیست. این افراد باید ورزش های دائمی کشش عضلات جلوی سینه ای و تقویت عضلات پشت را انجام دهند تا جلوی تشدید قوز و درد گرفته شود اما از قوز موجود چیزی کاسته نمی شود. اگر با این تدابیر در این سن قوز پیشرفت کند، به جراحی نیاز است که مانع بروز قوز شدید و خمیده شدن کامل پشت می شود.

دکتر حمید بهتاش
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران
ورزش، بریس و جراحی؛ درمان های سه گانه
روش های درمانی موجود برای اصلاح قوز پشت؛ ورزش، استفاده از بریس و جراحی است. ورزش ها را باید فیزیوتراپ با تجربه در این حوزه آموزش دهد. این ورزش ها شامل ۳ نوع تمرین است؛ تمرین هایی که وضعیت عضلات لگن را اصلاح می کند، تمرین هایی کششی شانه به پشت و صافه کردن قوز. این ورزش ها باید مستمر ۵/۱ تا ۳ سال، ۳ روز در هفته به مدت ۴۰ دقیقه انجام شود.
قوز بند انواع مختلفی دارد. ساده ترین نوع آن به شکل باند 8 است که پشت شخص بسته می شود اما تجویز آن باید زیر نظر پزشک باشد زیرا اگر درست و همراه با تمهیدات لازم استفاده نشود، می تواند اثر عکس داشته باشد. بهترین قوزبند، از الگوی استاندارد بریس میلواکی تبعیت می کند. قوزبند را حداقل یک سال تا یک سال و نیم باید 23 ساعت در روز و تا 3 سال هر از گاهی استفاده کرد.
در ضمن استفاده از بریس به تنهایی بی فایده است و باید همراه با آن تمرین های ورزشی انجام داد. قوزبند به صورت آماده و ساختنی به وسیله ارتوپدهای فنی موجود است. انواعی که سفارش داده و ساخته می شود، به مراتب بهتر است زیرا براساس اندازه های شخص تهیه شده است. این نوع بریس ها هر چند وقت یکبار باید به وسیله ارتوپد بازبینی شود. مهم ترین کار قبل از آغاز درمان، تشخیص به موقع و انتخاب روش درمانی کارآمد است. سن طلایی درمان قوز پشت دوران بلوغ و رشد است. برای فردی که اصلاح قوزش به جز با جراحی ممکن نیست، نباید ورزش یا بریس تجویز شود زیرا در این شرایط دوران طلایی درمان هدر می شود و امکان اصلاح کم خواهد شد. به کسی هم که مشکلش با ورزش قابل رفع است، نباید جراحی را تحمیل کرد.