عواقب ترساندن کودک، چیست؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: همسرم هر از گاهی پسر ۵ ساله‎ام را با حیوانات ریز پلاستیکی مثل سوسک و عنکبوت می‎ترساند. این کار درست است؟

پاسخ دکتر نسرین امیری، فوق تخصص روانپزشکی اطفال:

به عقیده من ترساندن کودکان به هیچ عنوان نقشی از نظر تربیتی ندارد و می‌تواند سبب بروز مشکلات اضطرابی در کودکان شود. والدین ابتدا باید به وضعیت روانی کودک خود توجه کنند. اگر کودکی دچار اضطراب نیست و ترس خاصی در او وجود ندارد بهتر است در شرایط امن و شاداب انواع بازی‌ها با ماسک یا اسباب‌بازی‌های پلاستیکی مثل سوسک یا داستان‌های ترسناک را مرور کنند اما در کودکان اضطرابی این کار صحیح نیست چون آنها مستعد ابتلا به بیماری‌اند و ترساندن‌شان به عناوین مختلف صحیح نیست. من با آگاه کردن بدون ایجاد ترس و دلهره و نگرانی و آموزش راهکارها موافق‌ام. مثلا خواندن بسیاری از داستان‌ها مثل شنگول و منگول برای کودکان اضطرابی توصیه نمی‎شود اما اینکه ما بچه‌ها را از خطرات آگاه کنیم بدون آنکه آنها را دچار اضطراب کنیم، راهکاری برای پیشگیری از آزار و اذیت دیدن بچه‌هاست. در چنین مواردی در یک فضای امن، باید خطرات را به بچه‌ها گوشزد کرده و راهکارهایی برای پیشگیری از خطرات مثل اینکه در صورت گم شدن باید به پلیس مراجعه کرد یا تلفن خانه را به همراه داشت، گوشزد کنیم. متاسفانه وقتی داستانی اضطراب‌آور برای کودکان خوانده می‌شود گروهی خود را جای فرد پرخاشگر قرار داده و با او همانندسازی می‌کنند و پرخاشگر می‌شوند. گاهی هم نقش قربانی را به عهده می‌گیرند که حالت‌های ترس، اضطراب و افسردگی در آنها ایجاد می‌شود. بازی‌ها نیز تا حدی ایجاد اضطراب می‌کنند. مثلا اکثر کودکان گرگ‌ام به هوا را دوست دارند اما باید دید وضعیت روانی کودک چگونه است! یک بازی خوب در فضای امن ایجاد اضطراب رقابتی میکند اما مشکلی ایجاد نمی‌کند چون فضا شاداب و امن است اما اگر فضا این‌گونه نباشد، می‌تواند مشکل ایجاد کند.