علل و علائم سقط جنین (۱)

نی نی بان: اولین مطلب از بسته سقط جنین همه اطلاعاتی را که در این خصوص احتیاج دارید در اختیار شما قرار می دهد تا با انواع سقط، علائم و درمان های رایج آن آشنا شوید.

سقط جنین به از دست دادن خود به خود جنین قبل از هفته 20 بارداری گفته می شود. این وضعیت در حدود 10 تا 20 درصد از حاملگی ها ایجاد می شود.

سقط جنین در سه ماه اول معمولا ناشی از اختلالات کرموزومی است و نشان می دهد که احتمالا جنینی که در شکمتان داشتید نتوانسته به درستی رشد پیدا کند. اما چون این اختلالات دراغلب موارد ناشناخته هستند بنابراین تعیین علت دقیق سقط جنین شما هم تا حدودی مشکل است.

علائم سقط جنین

در اکثر موارد سقط جنین قبل از هفته دوازدهم بارداری رخ می دهد و شایع ترین نشانه های آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

لکه بینی یا خونریزی واژینال

درد یا گرفتگی در شکم یا پشت کمر

خروج مایع یا بافت از مهبل یا واژن

اگر بافت جنین از طریق واژن از بدنتان خارج شد، آن را در یک ظرف تمیز قرار داده و به بیمارستان ببرید تا بررسی های لازم در خصوص آن انجام گیرد. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که بسیاری از زنان لکه بینی واژن را تجربه و یا در سه ماهه اول خونریزی، لزوما دچار سقط نمی شوند و ممکن است بارداری موفق هم داشته باشند.

دلایل سقط جنین

1. ژن ها یا کروموزوم های غیر طبیعی جنین

اکثر موارد سقط جنین به این علت رخ می دهد که جنین در حال رشد با مشکل کروموزومی یا ژنی مواجه شده است. ممکن است این اشکالات از پدر و مادر به ارث رسیده باشند ولی در بیشتر موارد کاملا شانسی بوده و موقع تقسیمات سلولی رخ داده است.

نمونه هایی از این اختلالات عبارتند از:

حاملگی پوچ: علت ۵۰ درصد از سقط های جنین در طی سه ماهه اول بارداری، حاملگی پوچ است. حاملگی پوچ زمانی اتفاق می افتد که تخمک توسط اسپرم بارور شده و خود را به دیواره رحم می چسباند اما جنینی تشکیل نمی شود. در واقع سلول ها در داخل ساک حاملگی در حال رشد هستند اما جنینی وجود ندارد. در این حالت سطح ناهنجاری های کروموزومی آنقدر بالاست که زن به صورت خود به خود دچار سقط جنین می شود. در حاملگی پوچ زن احساس می کند باردار است، علائم بارداری دارد و حتی جواب آزمایشش هم مثبت است چون سطحHCG در خونش افزایش پیدا کرده است. اما وقتی رشد جفت متوقف شود، علائم حاملگی هم کمرنگ می شود و در نوبت بعدی آزمایشHCG در خون پایین آمده است. البته حاملگی پوچ معمولا زمانی تشخیص داده می شود که مادر سونوگرافی می دهد و پزشک می بیند که رحم یا ساک خالی است.

مرگ داخل رحمی جنین: در این وضعیت جنین در داخل رحم وجود دارد و دیده می شود اما رشدش متوقف می شود و قبل از اینکه هرگونه علامتی رخ دهد جنین می میرد. از مهمترین دلایل مرگ داخل رحمی جنین می توان به جدا شدن یا نارسایی جفت و نارسایی جنین، نارسایی های کروموزمی جنین، کم شدن آب اطراف جنین یا پاره شدن کیسه آب، ابتلای مادر به فشار خون، دیابت و... اشاره کرد.

حاملگی مولار: حاملگی مولار نوعی تومور غیر سرطانی یا خوش خیم است که در رحم توسعه پیدا کرده است. حاملگی مولار هنگامی رخ می دهد که یک مجموعه اضافه از کروموزوم پدر در تخم بارور وجود دارد و خبری از مجموعه کروموزومی مادر نیست یا اینکه کروموزوم های مادر به همراه دونسخه از کروموزوم های پدر در تخمک بارور شده وجود دارد. این خطا در زمان لقاح باعث می شود آنچه باید به طور معمول تبدیل به جفت می شد به یک توده در حال رشد کیست مانند تبدیل شود.

۲. شرایط سلامت مادران

وضعیت سلامت مادر نیز ممکن است به سقط جنین منجر شود، هر چند که احتمال ان نسبت به مورد اول کمتر است. از جمله بیماری های مادر که می تواند منجر به سقط شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دیابت کنترل نشده

عفونت

مشکلات هورمونی

مشکلات رحم یا دهانه رحم

بیماری ها و اختلالات تیروئیدی

ریسک فاکتورهای مرتبط با سقط جنین

سن: زنان مسن تر از سن ۳۵ سال در مقایسه با خانم های جوان تر در در معرض خطر بیشتری برای سقط جنین قرار دارند. در سن ۴۰ سالگی احتمال سقط جنین حدود ۴۰ درصد و بعد از ۴۵ سالگی حدود ۸۰ درصد است. البته سن پدر نیز ممکن است در سقط جنین نقش داشته باشد. بعضی از تحقیقات نشان داده در زنانی که از مردان مسن تر باردار شده اند، خطر سقط جنین کمی بالاتر از زنانی است که همسر جوان تری دارند.

سابقه سقط جنین قبلی: زنانی که دو یا چند سقط جنین متوالی داشته اند در معرض خطر بالاتری برای سقط جنین هستند.

بیماری های مزمن: زنانی که یک بیماری مزمن، مثل دیابت کنترل نشده دارند، در معرض خطر بالاتری برای سقط جنین هستند.

مشکلات رحم و یا دهانه رحم: اختلالات خاص رحمی یا مشکلات گردن رحم ضعیف مثل ضعف و بی کفایتی دهانه رحم در خانم ها ممکن است خطر سقط جنین را افزایش دهد.

سیگار کشیدن، مصرف الکل و مواد مخدر: زنانی که در دوران بارداری سیگار می کشند در معرض خطر بیشتری از سقط جنین قرار دارند. مصرف الکل و استفاده از مواد مخدر نیز خطر سقط جنین را افزایش می دهد.

وزن مادر: کمبود وزن و یا اضافه وزن از جمله عواملی است که با افزایش خطر سقط جنین مرتبط است.

آزمون های تهاجمی قبل از تولد: برخی از آزمایشات ژنتیکی تهاجمی قبل از تولد مانند chorionic villus و آمنیوسنتز، ممکن است تا اندازه ای خطر سقط جنین را افزایش دهند.

عوارض سقط جنین

برخی از زنانی که دچار سقط خود به خودی می شوند ممکن است دچار عفونت رحمی باشند که به آن سقط جنین سپتیک گفته می شود. علائم و نشانه های این عفونت عبارتند از:

تب

لرز

حساسیت به لمس در ناحیه شکم

وجود ترشحات متعفن واژن

تست های تشخیصی و تشخیص های احتمالی

۱. معاینه لگنی: در این حالت پزشکتان وضعیت رحم را بررسی می کند تا ببیند گردن رحم شروع به گشاد شدن کرده است یا نه.

2. سونوگرافی: سونوگرافی کمک می کند تا دکتر ضربان قلب جنین و میزان رشد او را مشخص کند.

۳. آزمایش خون: اگر دچار سقط شده باشید، اندازه گیری هورمون بارداری یا همان HCG ، می تواند به تشخیص این موضوع کمک کند که آیا همه بافت جفت به طور کامل از بدن خارج شده است یا نه.

4. آزمون بافت: اگر بافتی از بدنتان خارج شده، می توان آن را به آزمایشگاه فرستاد تا تایید شود که آیا واقعا سقط جنین رخ داده یا نشانه هایی که دارید ناشی از علل دیگری است که می تواند منجر به خونریزی در بارداری شود.

تشخیص های احتمالی عبارتند از:

در معرض تهدید سقط جنین: اگر شما در حال خونریزی باشید اما دهانه رحم تان شروع به گشاد شدن نکرده باشد، در معرض خطر سقط هستید اما ممکن است کل پورسه بارداری را با سلامت کامل طی کنید و اتفاقی هم برای جنین نیفتد.

سقط جنین اجتناب ناپذیر: اگر در حال خونریزی باشید، رحم تان در حال انقباض بوده و دهانه رحم متسعد شده باشد، سقط جنین اجتناب ناپذیر است.

سقط جنین ناقص: اگر بخشی از بافت جنین و جفت از بدنتان خارج شده اما باقی آن در داخل رحم باقی مانده باشد، دچار سقط ناقص شده اید.

سقط جنین از دست رفته: در این حالت بافت جفت و جنین در رحم باقی می ماند، اما جنین مرده است و یا هرگز تشکیل نشده است.

سقط جنین کامل: اگر تمام بافت های مربوط به جنین و جفت و به طور کلی بارداری را از دست بدهید یعنی دچار سقط جنین کامل شده اید. اغلب سقط های جنین قبل از 12 هفته، سقط کامل هستند.

سقط جنین سپتیک: اگر شما دچار نوعی عفونت در رحم خود بوده و جنین تان سقط شده باشد، پزشک این وضعیت را به عنوان سقط جنین سپتیک در نظر می گیرد. این حالت می تواند یک عفونت بسیار شدید و نیازمند مراقبت های فوری باشد.

درمان و دارو

اگر در معرض خطر سقط هستید:

اگر در معرض خطر سقط جنین باشید، پزشک معالجتان به شما توصیه می کند تا زمانیکه خونریزی یا درد فروکش نکرده، کاملا استراحت کنید. ممکن است حتی نیاز باشد که ورزش و فعالیت بدنی تان را قطع کرده و با همسرتان رابطه زناشویی نداشته باشید. علاوه بر این بهتر است در این مدت سفر نروید به خصوص اگر مقصدتان جایی است که با مراکز درمانی فاصله دارد.

اگر جنین تان سقط شده است:

به لطف وجود امکان سونوگرافی، امروزه خیلی ساده می توان تشخیص داد که آیا جنین در رحم مرده و شما دچار سقط شده اید یا نه. وقتی مطمئن شدید که جنینتان سقط شده، چندین انتخاب دارید:

مدیریت بارداری: اگر هیچ نشانه ای از عفونت ندارید ممکن است بخواهید پروسه سقط جنین به طور طبیعی اتفاق بیفتد. این حالت معمولا چند روز بعد از زمانی که اعلام می شود جنین مرده است، اتفاق می افتد. اما متاسفانه ممکن است سه یا چهار هفته هم طول بکشد که این زمان از نظر روحی و روانی برای مادر دشوار است.

درمان پزشکی: اگر پس از تشخیص از دست دادن بارداری بخواهید پروسه سقط سریع تر برایتان کامل شود می توانید از بعضی داروهای خاص زیر نظر پزشک استفاده کنید. البته ممکن است این داروها واژینال باشند تا هم اثربخشی بیشتر داشته باشند و هم عوارض جانبی دارو مانند تهوع و اسهال به حداقل برسانند.

درمان جراحی: یکی دیگر از گزینه های پیش روی شما پس از سقط اتساع و کورتاژ مکش است که برای این کار دهانه رحم را گشاد کرده و بافت های باقی مانده را خارج می کنند. اگر سقط جنین همراه با خونریزی شدید و یا نشانه هایی از عفونت باشد، این جراحی لازم است.

اگر می خواهید درباره سقط جنین بیشتر بدانید ادامه مطالب این بسته را در این صفحه ببینید.