علائم سقط جنین چیست؟

همان طور که می دانید کلمه سقط جنین، مخوف ترین کلمه برای همه مادران باردار است! به دلیل این که این وضعیت تاسف بار و وحشتناک می تواند زنان باردار را دچار آسیب های روانی زیادی بکند. اما نکته نگران کننده تر این است که بیشتر زوج های جوان از افزایش میزان سقط جنین در جوامع مدرن امروزی بی اطلاع هستند.
اگر شما هم در حال برنامه ریزی برای باردار شدن هستید و یا به زودی صاحب فرزندی خواهید شد، نیاز دارید تا با همه مطالب لازم در مورد عوامل بروز سقط جنین در بدن خود آشنا شوید، تا بتوانید از بروز این مشکل در ماه های مختلف از دوران بارداری خود جلوگیری کنید. بنابراین، در ادامه این مقاله، به طور دقیق در مورد سقط جنین در زنان صحبت کرده و به شما خوهیم گفت که چه چیزی باعث بروز این مشکل در بدن خانم های باردار می شود و چگونه می توان از بروز آن جلوگیری نمود. پس، برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد، خواندن مقاله زیر را فراموش نکنید.

از جمله علائم سقط جنین میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خونریزی ممتد به مقدار کم تا زیاد
- انقباض و گرفتگی عضلات
- درد شکم
- تب
- ضعف
- تهوع
- درد پشت
اگر زن بارداری با این علایم روبرو شد، باید فورا به پزشک خود مراجعه کند.

چه عواملی سبب سقط جنین می شود؟
علایم دقیق و قطعی سقط جنین مشخص نیست. اغلب سقط هایی که در سه ماهه اول بارداری رخ می دهد، به دلیل ناهنجاری های کروموزومی در جنین می باشد.
کروموزوم ها، ساختارهای کوچک درون سلول می باشند که حامل اطلاعات ژنی هستند و تمام ویژگی های جنین را مشخص می کنند، مانند جنسیت، رنگ مو، رنگ چشم و نوع گروه خونی.
عوامل سقط جنین عبارتند از :
- عفونت
- خطرات محیطی قرار داشتن مانند سموم و اشعه های رادیواکتیو
- مشکلات هورمونی
- ناهنجاری های رحمی
- مشکلات دهانه رحمی (مثلا دهانه رحم در اواسط دوران بارداری شروع به باز شدن می کند)
- شیوه زندگی مانند مصرف سیگار و الکل و مواد مخدر
- مشکلات کلیوی حاد
- مشکلات قلبی مادرزادی
- دیابت کنترل نشده
- مشکلات غده تیرویید
- مصرف بعضی داروها
- سوء تغذیه شدید
اگر زنی دو بار پشت سر هم سقط داشته باشد ، باید از نظر ژنتیکی و خونی مورد آزمایش واقع شود. این آزمایش ها علل دقیق سقط های او را مشخص خواهد کرد. علاوه بر این موارد، سن مادر عامل مهمی برای سقط جنین می باشد. آمارها نشان دهنده این است که درصد سقط جنین در زنان ۲۰ تا ۳۰ ساله ۱۲ تا ۱۵ درصد می باشد و در سن ۴۰ سالگی به ۲۵ درصد می رسد، یعنی سقط جنین در سنین بالا بیشتر است. فعالیت ورزشی، کار کردن و رابطه جنسی در طول مدت بارداری سبب سقط جنین نمی شود، ولی در مواردی خاص که پزشک تشخیص می دهد، می توانند خطر سقط جنین را افزایش دهند، مثلا موارد خاصی مانند خانم هایی که فعالیت های سنگین انجام می دهند و یا زایمان زودرس و بارداری های ناموفق داشته اند.

انواع سقط جنین
بسته به مرحله دوران بارداری، سقط جنین در بدن زنان انواع مختلفی دارد. به همین علت، علائمی که در بدن زنان باردار بروز خواهد نمود، متفاوت می باشد. همچنین، زنانی که سقط جنین را انجام می دهند، نیاز به درمان خاصی خواهند داشت. اجازه دهید تا در ادامه این مقاله، نگاه دقیقی به انواع مختلف سقط جنین در بدن زنان باردار بیاندازیم، که عبارتند از:
1. بروز بارداری شیمیایی در بدن زنان:
در ابتدا، لازم است بدانید که وجود اختلال در بدن جنین داخل رحم زنان باردار که در مراحل اولیه از دوران بارداری رخ می دهد، با نام "بارداری شیمیایی" شناخته می شود. معمولا در یک حاملگی شیمیایی، هر چند تخمک بارور شده در دیواره رحم مادر جایگزین شده باشد، در مدت کوتاهی پس از لانه گزینی از بین خواهد رفت. فراموش نکنید که بارداری شیمیایی در بدن زنان، به دلیل وجود ناهنجاری های کروموزومی در تخمک بارور شده اتفاق می افتد.
در نهایت، به خاطر داشته باشید که نشانه شایع بارداری شیمیایی در بدن زنان، خونریزی است، که کمی بعد از مرگ جنین روی می دهد. در واقع، به نظر می رسد که این نوع خونریزی کمی سنگین تر از خونریزی طبیعی در بدن زنان باشد.
۲. وجود تخمک سوخته در بدن زنان باردار:
این نوع حاملگی در بدن زنان با عنوان "حاملگی anembryonic" شناخته می شود و معمولا سقط جنین را در مراحل اولیه دوران بارداری به دنبال خواهد داشت. البته، در این نوع سقط حتی خود مادر باردار را هم متوجه حامله بودن خود نیست!
در واقع، در این نوع سقط، تخمک بارور شده به دیواره رحم متصل گشته، اما رشد و توسعه جنین به درستی صورت نمی گیرد. در چنین شرایطی، تخمک، سوخته محسوب شده و با مختل شدن رشد جنین و مرگ ناگهانی او سقط رخ می دهد. معمولا، دکتر متخصص زنان و زایمان تخمک سوخته را با انجام یک سونوگرافی تشخیص داده و متوجه کیسه آب خالی حاملگی می شود. اما، در چنین شرایطی، او قادر به شنیدن ضربان قلب کودک داخل رحم مادر باردار نخواهد بود.
پس از مشخص شدن وجود تخمک سوخته در بدن زنان باردار، بهتر است مادر به روش اتساع و کورتاژ، از خارج شدن کامل جنین و جفت مطمئن شود. لازم است به خاطر داشته باشید که معمولا، در فرایند درمان، پزشک متخصص زنان و زایمان دهانه رحم مادر را باز کرده و پاک سازی رحم او را به طور کامل انجام می دهد.
۳. سقط جنین از بین رفته:
به خاطر داشته باشید که در این نوع سقط، با این که جنین در مرحله اول از دوران حاملگی از بین رفته است، اما بافت های بارداری هنوز در بدن مادر وجود دارد. به همین دلیل، زنی که با این نوع سقط، جنین خود از دست داده است، قادر خواهد بود تا علائم بارداری را در بدن خود مشاهده کند. برخی از علائم شایع سقط جنین از بین رفته، شامل افزایش ترشحات واژن و گرفتگی عضلات شکم مادر باردار می باشد. در نهایت، فراموش نکنید که در چنین سقطی، زن باردار نیاز به انجام روش D & C برای برطرف کردن بافت جنینی موجود در رحم خود دارد.

4. سقط تهدیدی جنین:
این نوع سقط، خود به خود با خونریزی واژینالی در زنان حامله که بیشتر در طول هفته ۲۰ از دوران بارداری رخ می دهد، صورت می گیرد. برخی از علائم شایع در سقط تهدیدی جنین داخل رحم زنان باردار شامل کمر درد و گرفتگی عضلات شکم می باشد. البته فراموش نکنید که بروز این علائم بدان معنا نیست که بارداری فرد با سقط جنین پایان خواهد یافت. در واقع، اگر شما هم خونریزی ناگهانی واژن را تجربه کردید، بلافاصله باید به یک دکتر متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید، چون او با انجام آزمایش های پزشکی خاص از پیشرفت مشکل و سقط جنین داخل رحمتان جلوگیری خواهد نمود.
در نهایت، لازم است بدانید که در طول سقط تهدیدی، با این که جنین در معرض خطر است، اما گردن رحم مادر همچنان بسته باقی می ماند. به همین دلیل، هنگامی که دکتر متخصص زنان و زایمان تشخیص داد که دهانه رحم مادر باردار همچنان بسته باقی مانده است، او را تا پایان دوران حاملگی تحت نظارت دقیق خود قرار می دهد، تا نوزاد به سلامت متولد شود.
۵. سقط اجتناب ناپذیر جنین:
به یاد داشته باشید که معمولا در هنگام بروز سقط اجتناب ناپذیر جنین در بدن زنان باردار، علائمی مانند خونریزی واژینالی غیر قابل توضیح و درد شکمی خود به خود رخ می دهد. البته در این نوع سقط، کانال سرویکس زن باردار اتساع یافته و منجر به باز شدن دهانه رحم او خواهد شد. بروز این حالت بیانگر این است که بدن زن حامله برای سقط جنین آماده می شود. برخی از علائم متداول در سقط جنین اجتناب ناپذیر که در بین خانم های باردار هم بسیار شایع است، خونریزی سنگین زن حامله، دل درد شدید او و گرفتگی عضلات شکم می باشد.
۶. سقط ناقص جنین:
معمولا در سقط ناقص جنین، زنان حامله خونریزی واژینالی سنگین و درد شدیدی را در ناحیه شکم خود تجربه می کنند. البته در این نوع سقط، باز شدن دهانه رحم زنان باردار خود به خود صورت گرفته و بخش کوچکی از بافت جنینی از کانال سرویکس آن ها خارج می شود. فراموش نکنید که انجام سونوگرافی در چنین مواردی می تواند باقی ماندن برخی از بافت های جنینی را در داخل رحم زن حامله تشخیص دهد.
۷. سقط کامل جنین:
همانطور که از نام این نوع سقط پیدا است، در سقط کامل جنین، کل بافت حاملگی از داخل رحم زن باردار خارج می شود. برخی از علائم شایع سقط کامل جنین در بدن زنان حامله شامل درد شدید شکم، خونریزی شدید واژینالی و عبور کامل بافت جنینی و کل بافت های حاملگی از رحم این افراد می باشد. حسن سقط کامل جنین این است که در آن، درد و خونریزی بعد از خروج کامل بافت حاملگی به سرعت و در کوتاه مدت فروکش می کند. در نهایت، به خاطر داشته باشید که انجام سونوگرافی می تواند وقوع سقط کامل جنین را در بدن زنان باردار به راحتی تایید کند.

سقط جنین چگونه تشخیص داده و درمان می شود؟
پزشک متخصص زنان برای حصول اطمینان از سقط جنین، سونوگرافی برای مادر می نویسد. اگر جنین کاملا از رحم مادر خارج شده باشد، معمولا کار دیگری انجام نمی گیرد. اما معمولا رحم کاملا تخلیه نمی شود و نیاز به کورتاژ دارد. در فرایند کورتاژ تمام بقایای جنین از بدن مادر خارج می شود. اگر علایم سقط در مادری دیده شود، ولی سقط تایید نگردد، بری چند روز استراحت کامل برایش تجویز می شود و باید در بیمارستان تحت نظر پزشک متخصص بستری شود. اگر زنی دو بار پشت سر هم سابقه سقط داشته باشد ، باید از نظر ژنتیکی و خونی مورد آزمایش واقع شود. این آزمایش ها علل دقیق سقط های او را مشخص خواهد کرد.

از کجا مادر متوجه می شود که جنین سقط شده است؟
لکه بینی و ناراحتی از علایم شایع بعد از سقط جنین می باشد. اگر علایمی مانند خونریزی شدید، تب، لرز و یا درد داشتید، حتما با پزشک خود در میان بگذارید. این علائم می توانند به خاطر عفونت هم باشند.

چه مدت بعد از سقط می توان دوباره باردار شد؟
فردی که سقط جنین داشته، می تواند بعد از یک سیکل قاعدگی دوباره باردار شود. شروع این سیکل در زنی که قبلا قاعدگی منظم داشته، 4 تا 6 هفته بعد از سقط کامل است. در طول بارداری بدن زن هورمونی به نام HCG ترشح می کند که مانع ترشح هورمون های غده هیپوفیز می شود. غده هیپوفیز سبب تحریک فرایند تخمک گذاری در بدن می شود. هورمون HCG در طول سقط جنین کاهش می یابد. معمولا این هورمون 2 هفته پس از سقط جنین به مقدار قبل از بارداری می رسد. اگر فرد بعد از سقط، خونریزی طولانی مدت نداشته باشد، حدود 4 هفته بعد از سقط تخمک گذاری انجام می شود. پس می توان نتیجه گرفت که کسی که سقط داشته، نباید از بچه دار شدن ناامید شود. آمارها نشان می‌دهند که حدود 80 درصد زوج ها بدون پیشگیری، ظرف یکسال پس از سقط می توانند صاحب فرزند شوند. اگر پس از سقط، خونریزی طولانی مدت وجود داشت و هورمون HCG پایین نیامد، می تواند به دلیل باقی ماندن مقداری از جنین در داخل رحم مادر باشد و ممکن است در حین عمل کورتاژ، رحم کاملا تخلیه نشده باشد. خیلی از پزشکان معتقدند که پس از سقط، زن باید برای تشخیص زمان تخمک گذاری اش به مواردی از قبیل ترشحات رحم و دمای بدن خود توجه کند.

آیا می توان از سقط جنین پیشگیری کرد؟
اگر فردی چندین سقط متوالی داشته باشد، باید علل آن را بررسی کند. اگر مشکلات کروموزومی علت سقط بوده، باید با متخصصان علم ژنتیک، مشاوره کند. اگر رحم مشکل ساختاری دارد، می توان با عمل جراحی آن را برطرف نمود. اگر مشکل فرد، بیماری هایی نظیر دیابت و اختلال تیروئید است، می توان با کنترل آنها، شانس سقط جنین را در حاملگی بعدی پایین آورد. در افرادی که دچار بیماری نقص سیستم ایمنی هستند، مانند لوپوس، محققان در حال بررسی یک سری دارو هستند تا افراد مبتلا بتوانند بارداری موفقی داشته باشند. این مطالب بدین معنی است که باید ریشه مشکلات سقط جنین را شناخت و نسبت به رفع آنها اقدام کرد، اگر چه نمی توان هیچ راه حلی را ضمانت کرد. به هر حال با بررسی این مشکلات می توان شانس بارداری موفق را بالا برد.