گرم مزاج هستم یا سرد مزاج؟

پاسخ: سلام تشخیص مزاج سرشتی یک فرد: از روی چند مورد می توان مزاج سرشتی یک فرد را تشخیص داد:
1- ملمس (لمس) 2- گوشت و چربی 3- رنگ پوست بدن 4- مو 5- هیئت و شکل اعضا 6- سرعت انفعال اعضا 7- خواب و بیداری 8- کلیه افعال بدن (دلائل افعال) 9-کیفیت دفع فضولات 10-انفعالات نفسانی

لازم به ذکر است از آنجاکه ممکن است براساس دلایل مختلف افراد دچار غلبه خلط و سوء مزاج باشند، لذا برای تشخیص مزاج سرشتی یک فرد باید حالات و علائم تشخیص مزاج را در سنین پایین تر افراد مورد بررسی قرار گیرد و یکی از بهترین راههای آن پرسش از پدر و مادر در مورد خصوصیات دوران کودکی است. بطور مثال ممکن است خانمی دارای مزاج گرم و تر باشد ولی بعد از بارداری جنین دختر و زایمان به روش سزارین دچار غلبه سردی شود. این شخص از ویژگی های قبل از بارداری خود می تواند، پی به مزاج خود ببرد و از ویژگی هایی که تغییر کرده است، نوع خلطی که به آن غلبه کرده است را پیدا کند و براساس نوع سوء مزاج، تدابیر مربوطه را برای رسیدن به اعتدال انجام دهد. همچنین ممکن است خلطی دارای مزاج متفاوت با مزاج سرشتی افراد بر یکی از اعضای بدن غلبه نماید. مثلا فردی دارای مزاج گرم و خشک، ممکن است دارای غلبه بلغم در سر یا معده گردد.

1- ملمس (لمس): فرد باید معتدل المزاج باشد تا بتواند مزاج فردی را مشخص کند. اگر این فرد معتدل المزاج در لمس پوست فرد را: -گرم احساس کند، این فرد گرم مزاج است. - اگر سرد احساس کند، این فرد سرد مزاج است. - اگر در لمس آن را نرم تر از حد طبیعی یابد، دلالت بر رطوبت مزاج می کند. - اگر در لمس صلب تر یابد، دلالت بر خشکی مزاج دارد.

2- گوشت و چربی: اگر در بدن فرد گوشت زیاد باشد، دلالت بر گرمی و تری، اگر چربی بدن بیشتر از گوشت باشد، دلالت بر سردی و تری (گوشت زیاد باشد+ چربی کم= گرمی و خشکی)

3- رنگ پوست بدن: سفیدی پوست بدن: نشانه کم خونی و کمی مایل به سردی است. رنگ زرد کمی مایل به قرمزی: نشانه وجود خون غیرطبیعی در بدن است. قرمزی پوست بدن: نشان از گرمی و پرخونی دارد. تیرگی پوست: نشانه خون غیرتمیز است، مستعد غلبه سودا است. زردی پوست: نشانه صفرا (گرمی و خشکی) زردی بادنجانی: نشانه خشکی و سردی (سودا) رنگ گچی: سردی و تری (بلغم)

4- مو: یکی از فضولات بدن است که نوع کیفیت و حالات آن برای شناسایی نوع مزاج به عنوان یک معیار به شرح ذیل مورد استفاده قرار می گیرد:
الف) سرعت رشد مو: اگر سرعت رشد مو زیاد باشد، نشانه گرمی مزاج است. اگر سرعت رشد مو کم باشد، نشانه سردی مزاج است. اگر رشد مو خیلی سریع باشد ، دلیل بر گرمی و خشکی مزاج است.
ب) پرمویی یا کم مویی بدن: پرمویی بدن، دلیل بر گرمی مزاج کم مویی بدن، دلیل بر سردی مزاج ج) نازکی و کلفتی مو: نازکی مو، دلیل بر سردی و تری کلفتی مو، دلیل بر گرمی و خشکی مزاج د) جعودت و صافی مو: موی مجعد، دلیل بر گرمی و خشکی موی صاف و لخت، سردی و تری مزاج هـ) رنگ مو: موی سیاه، دلیل بر گرمی و خشکی سفیدی مو، سردی و تری موی حنایی طلایی
(کمی مایل به قرمز)، دلیل بر اعتدال مزاج

۵- شکل اعضا: موارد ذیل بیانگر گرمی مزاج است:
1- قفسه سینه پهن بزرگ
۲-اندامها بزرگ
3- عروق برجسته و بزرگ قابل مشاهده
۴- نبض قوی
5- عضلات کلفت و بزرگ
۶- عضله خیلی به مفصل چسبیده با تاندون های کوچک لازم به ذکر است بر عکس موارد فوق دلالت بر مزاج سرد می کند، مثلا داشتن اندامهای کوچک.

موارد ذیل بیانگر مزاج خشک است:
1- چهره لاغر و پوست به استخوان چسبیده
۲- مفاصل قابل مشاهده و برجسته
3- غضروف های برجسته و واضح
۴- سرعت انفعال اعضا: اگر عضوی در برخورد با گرما و سرما و خشکی و رطوبت زود اثر پذیرد دلیل غلبه آن مزاج است. مثلا اگر در گرما (چه خوراکی، چه موضعی و...) زود گرم شود، دلیل بر گرمی مزاج است.

۵- خواب و بیداری: خواب زیاد، دلیل بر سردی و تری مزاج است. خواب کم و بیداری زیاد، دلیل بر خشکی و گرمی مزاج است. خواب و بیداری معتدل، دلیل بر اعتدال مزاج است.
6- افعال طبیعیه صادره از بدن: یعنی تمام افعال بدن شامل سرعت رشد، رویش دندان، بلوغ، افعال مربوط به کبد، قلب و مغز و... اگر این افعال سریعتر از حد طبیعی خود صورت گیرد، دلیل بر گرمی مزاج و اگر کندتر صورت گیرد دلیل بر سردی مزاج خواهد بود.

7- دفع فضولات: فضولات بدن شامل ادرار، مدفوع، عرق، مو، ناخن، خون و... است. اگر رنگ مدفوع یا ادرار تیره تر از معمول یا بدبوتر از معمول باشد، دلالت بر گرمی مزاج و غلبه صفرا دارد یا اگر زود به زود صورت گیرد نیز دلالت بر گرمی مزاج و غلبه صفرا دارد. بی رنگ بودن یا کم بودن فضولات ، دلالت بر سردی مزاج دارد.
۸- کارها و رفتارهای نفسانی: موارد ذیل دلالت بر گرمی مزاج دارد و عکس این حالات نشان از سردی مزاج است: - حسن ظن - امیدواری - جوانمردی و با غیرتی - استعداد فهم مطالب - پرتحرکی و نشاط - زیرک بودن - سنگدلی - بی قراری - پررویی و حرافی ثبات انفعالات: ثبات در حافظه دلیل بر خشکی مزاج است. زوال انفعالات: یعنی ناپایداری در چیزها مثل موارد ذیل دلالت بر رطوبت مزاج است. مانند: در احساس مانند فراموشی، بی قراری، عدم تعادل و دودلی.(تبیان)