واکسن زدن به نوزادان، خطراتی به دنبال دارد؟

بسیاری از والدین، هنگام تزریق واکسن به نوزاد خود با این سوال مواجه می شوند که مگر چه خطراتی در کمین نوزاد آنهاست که با تزریق واکسن می تواند برطرف شود؟ و آیا این تزریق واکسن برای نوزاد خطراتی به دنبال دارد یا نه؟ در حقیقت باید اذعان کرد که این حق پدر و مادر است که درباره مزایا و خطرات واکسیناسیون نوزاد خود، اطلاعات کافی داشته باشد.

همه افراد از هنگام تولد و تا پایان عمر، در معرض بسیاری از میکروب ها قرار می گیرند که بدن آنها در برابر آنها واکنش نشان می دهد. اگر میزان ورود این میکروب ها زیاد باشد، واکنش بدن به آنها شدید خواهد بود و عوارض زیادی برای سلامتی فرد در پی خواهد داشت.


دانشمندان طی تحقیقات مختلفی متوجه شدند که اگر میکروب بیماری کشنده و همه گیر را ضعیف کنند و یا بکشند و سپس آن را وارد بدن فرد کنند، باز هم بدن فرد همان واکنش را نشان می دهد و پادتن بیماری ها در بدن فرد ساخته خواهد شد. اما با این تفاوت مهم که با تزریق میکروب کشته شده و یا ضعیف شده بیماری (یعنی واکسن) به نوزاد، واکنش کمتری رخ می دهد و سلامتی فرد کمتر به خطر می افتد.

در حال حاضر با تزریق واکسن، میزان مرگ‌ومیر نوزدان در اثر ابتلا به انواع بیماری های خطرناک به طور چشمگیری کاهش یافته است و برای ارتقای سلامتی فرد و جامعه، تزریق واکسن به نوزاد لازم می باشد.

مزایای تزریق واکسن
1- پیشگیری از بیماری آبله مرغان: شاید امروزه کمتر کسی در اثر ابتلا به آبله مرغان تلف شود. اما این بیماری تا قبل از کشف واکسن آن، یکی از کشنده ترین بیماری ها بود. امروزه بچه ها در برابر آبله مرغان واکسینه می شوند و افراد واکسینه شده کمتر احتمال دارد به آبله مرغان شدید مبتلا شوند.

2- کاهش میزان مرگ‌ومیر: در زمان های گذشته، هنگامی که واکسن کشف نشده بود، بسیاری از نوزادان در اثر ابتلا به انواع بیماری ها مانند سرخک، اوریون، سیاه سرفه، فلج اطفال و کزاز از بین می رفتند.

در واقع هنگام ابتلا به این بیماری ها، هیچ شانسی برای بهبودی کودک وجود نداشت، لذا یا می مردند و یا آخر عمر با بیماری دست‌وپنجه نرم می کردند. اما با کشف واکسن، میزان مرگ و میر نوزادان کم شد و آمارها به نوعی افزایش جمعیت را نشان می داد.

3- کنترل بیماری های مختلف: هنگامی که تک تک افراد جامعه واکسینه شوند، درصد سلامتی کل جامعه بهبود پیدا می کند، طوری که مثلا در کشور ایران با انجام واکسیناسیون نوزادان، بسیاری از بیماری ها مانند فلج اطفال ریشه کن شده است.

عوارض احتمالی تزریق واکسن
عوارض زیر ممکن است بعد از تزریق واکسن رخ دهند :

۱- تب و ورم: بروز تب بلافاصله پس از تزریق نگران کننده است، اما اگر نوزاد تحت نظر پزشک قرار گیرد، این نگرانی برطرف می شود. ورم و قرمزی نیز در محل تزریق به وجود می آید. بروز درد هنگام دست زدن به محل تزریق واکسن، بدون ایجاد قرمزی و یا ورم ممکن است تا چند روز پس از تزریق واکسن باقی بماند که با انجام راهکارهایی می توان درد ناشی از آن را به حداقل رساند. در مورد این راهکارها از پزشک سئوال کنید.

۲- تهوع و استفراغ: بسته به نوع واکسنی که تزریق می شود، تهوع و استفراغ نیز به صورت شدید و ضعیف ممکن است رخ دهد.

۳- درد شکم: معمولا دردهای شکمی پس از تزریق واکسن دیفتری و آنفلوانزا شایع می باشد. حتی بروز این علایم در بزرگسالان هم محتمل است. ناراحتی های معده می تواند منجر به استفراغ و یا اسهال شود.

۴- علایم سرماخوردگی: بسیاری از افراد پس از تزریق واکسن، به علایمی شبیه به علائم سرماخوردگی دچار می شوند. علایمی مانند سردرد، گلودرد، سرفه، ضعف عضلانی، تب و لرز. اگرچه بروز این علایم به طور شدید شایع نیست، اما اگر تحت نظر پزشک باشید خیلی جای نگرانی ندارد.

عوارض شدید
بروز عوارض شدید بسیار نادر است. عوارضی مانند واکنش های آلرژیک شدید که ممکن است سبب آسیب مغزی شود و یا فرد را فلج کند، مثلا اگر عوارضی شدید پس از تزریق واکسن دیفتری رخ دهد و فرد آنها را درمان نکند احتمال مرگ وجود دارد.

هیچ کس در تزریق واکسن به نوزاد خود نباید شک کند. در صورت مشاهده هر گونه علامتی مانند تب، واکنش های آلرژیک، سخت نفس کشیدن، خشونت صدا، خس خس سینه، کهیر، رنگ پریدگی، ضربان قلب سریع، سرگیجه و ورم گلو سریعا به پزشک مراجعه کنید.

توصیه ها
این توصیه‌ها به شما کمک می‌کند تا کودک‌‌تان را هنگام واکسیناسیون آرام نگه دارید:

۱ـ با آرامی و به شکلی تسکین‌بخش با کودک صحبت کنید.

۲ـ آرامش خود را حفظ کنید. اضطراب والدین بر کودک هم تاثیر می‌گذارد.

۳- با چیزی مثل اسباب‌‌بازی حواس کودکتان را پرت کنید، یا برای او شعر بخوانید.

۴ـ هنگام تزریق واکسن، کودک را در آغوش بگیرید و روی پای‌تان بنشانید، طوری که صورتش را به طرف شما باشد.

۵ـ پیش از تزریق واکسن، فشار ملایمی بر بخشی از پوست که تزریق در آنجا انجام می‌شود، وارد کنید.