رژیم گرفتن در بارداری، کار درستیست؟
میتوانم با رفتن به نزد پزشک تغذیه و یا گرفتن رژیم از خودتان تا ۴ ماهه اول وزن کم کنم؟
پرسش: من به طور ناخواسته باردار شدم و هنوز به یک ماه نرسیده است با توجه به وزنم که ۸۶ کیلو میباشد ترس از اضافه کردن و نداشتن تحمل این ۹ ماهه را دارم آیا میتوانم با رفتن به نزد پزشک تغذیه ویا گرفتن رژیم از خودتان تا ۴ ماهه اول وزن کم کنم یا دیگر نمیشود کاری کرد. در صورتی که با رژیم به جنین ضرری وارد نشود. خیلی نگرانم.
پاسخ: به هیچ عنوان و اصلا در دوران بارداری نباید رژیم کاهش وزن بگیرید یا وزن کم کنید. این کار می تواند عوارض جدی برای رشد جنین داشته باشد. بنابراین کاملا از فکر رژیم لاغری در دوران بارداری بیرون بیایید. تحت هیچ شرایطی رژیم کاهش وزن در بارداری توصیه نمی شود.
میزان وزنی که مادر در دوران بارداری باید اضافه کند، به مقدار وزن قبل از بارداری مادر بستگی دارد. شما قد خود را بیان نکردید، تا شاخص توده بدنی تان را حساب کنم. با استفاده از توضیحات زیر می توانید مقدار افزایش وزنی که در دوره بارداری باید داشته باشید، محاسبه کنید:
شاخص توده بدنی مادر یا BMI از تقسیم وزن(به کیلوگرم) به مجذور قد(به متر) به دست می آید.
اگر زنی در آغاز بارداری دارای BMI کمتر از 19.8باشد، توصیه می شود افزایش کل وزن او بین 12.5 تا 18 کیلوگرم باشد.
اگر این میزان بین 19.8تا 26 باشد، افزایش وزنش باید 11.5تا 16 کیلوگرم در طول بارداری باشد و اگر مقدار BMI او بین 26 تا 29 باشد لازم است بین 7.5 تا 11 کیلوگرم اضافه وزن پیدا کند.
افراد چاق که دارای BMI بالای ۲۶ هستند هم اگر ۶ کیلوگرم وزن بگیرند افزایش وزن شان مناسب است.
مادر در سه ماهه اول بارداری، نیازی به انرژی اضافه ای ندارد و در انتهای سه ماه اول وزن قابل توجهی نباید اضافه کند. در اوایل بارداری، شاهد تقسیم سلولی و در اواخر شاهد افزایش حجم بافت های جنینی هستیم. با شروع ۳ ماه دوم بارداری، حالت تهوع خانم های باردار تقریباً از بین می رود و انرژی و اشتها خود را باز می یابند. در حقیقت خانم های باردار دراین مرحله از بارداری از همیشه احساس گرسنگی بیشتری می کنند.در این ماه‌ها بسیاری از خانم‌ها برحسب عقاید اشتباهی مثل آنکه باید به اندازه ۲ نفر غذا بخورند، پرخوری می‌کنند، درصورتی که اصل فراموش نشدنی خوب خوردن است نه زیاد خوردن.ددر این زمان آنها باید روزانه ۳۰۰ کالری بیشترتر از زمان شروع بارداری مصرف کنند، بنابراین خانم ها در ۳ ماهه دوم بارداری نیاز به غذاهای پر انرژی تری دارند. مصرف شیر و لبنیات ۳ واحد در روز برای خانم های باردار از نوع کم چرب توصیه می شود. این ۳ واحد می تواند ۳ لیوان شیر یا ۳ کاسه ماست یا هر دوی آنها باشد. مصرف گوشت ماهی حداقل ۲ بار در هفته، مصرف روزانه ۱ تا ۲ عدد گردو اگر می خواهند فرزندشان ضریب هوشی بالایی داشته باشد، مصرف کنجد که هم کلسیم را تامین می کند و هم امگا۳ بالایی دارد و هم روی ضریب هوشی کودک تاثیر می گذارد، توصیه می شود. در نهایت مصرف چربی های جامد و چربی های حیوانی را باید کاهش داد و در عوض مصرف روغن های مایع گیاهی به ویژه روغن کانولا که امگا۳ زیادی دارد را باید بالا برد. مصرف میوه و سبزی نارنجی به ویژه هویج و زردآلو به خاطر بتاکاروتنی که به ویتامین A تبدیل می شود بسیار توصیه شده زیرا روی رشد جنین و سلامت آن تاثیر می گذارد.
در ۳ ماهه سوم که جهش سریع رشد جنین اتفاق می افتد افزایش انرژی باید نسبت به زمان قبل از بارداری به ۴۵۰ کیلوکالری برسد.این انرژی افزوده شده را نباید منحصرا از منابعی که فقط انرژی دارند، تامین کرد؛ بلکه باید از منابع انرژی های دیگر که نیازهای افزوده شده ی مادر به مواد معدنی و پروتئین ها را هم تامین می کند، استفاده کرد؛ چرا که مادر در دوران بارداری، کلسیم و ویتامین ها را در اختیار بچه می گذارد تا بتواند به رشد و تقسیمات سلولی ادامه دهد، بنابراین بهتر است به کیفیت غذای خود توجه کند.
هر خانم باردار احتیاجات غذایی خود را باید از این ۵ گروه مواد غذایی فراهم کند: ۱- نان، غلات و حبوبات ۲- سبزیجات ۳-میوه ها ۴- گوشت مرغ ، ماهی، تخم مرغ.۵- شیر و ماست و پنیر
1- نان: خانم های باردار تقریباً بیشترین نیاز خود را از این گروه فراهم می کنند. اگر انرژی به میزان کافی نباشد پروتئین به جای آن که برای نقش حیاتی خود در رشد و تکامل ذخیره شود، به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار می گیرد. غذاهای این گروه دارای مقادیر بالای کربوهیدرات هستند که منبع اولیه انرژی می باشند. حبوبات منبعی خوب برای تامین پروتئین است که به عنوان سازنده بافت های بدن برای مادر و بچه می باشد. در طول 6 ماهه آخر حدود 1 کیلوگرم پروتئین توسط مادر ذخیره می شود. البته قسمت عمده پروتئین از منابع حیوانی مثل گوشت و مرغ است . بسیاری از حبوبات غنی از آهن و ویتامینB هستند. نیاز به آهن در طی 4 ماهه اول بارداری کم است، دراین مدت تجویز آهن اضافی ضرورتی ندارد، ولی بعد از این باید علاوه بر رعایت رژیم غذایی، قرص آهن نیز مصرف شود.
2- سبزیجات: سبزیجات می توانند مقدار زیادی از ویتامین ها از جمله ویتامین هایA وC و مواد معدنی و فیبر را فراهم کنند. یکی از مشکلات خانم های باردار در دوران باردای یبوست است که با مصرف سبزی ها این مشکل برطرف می شود. نیاز به ویتامینC در حاملگی 70 درصد بیشتر از زمان غیر حاملگی است که یک رژیم معمولی خوب به راحتی این مقدار را در اختیار مادر قرار می دهد. کلم، حبوبات، سیب زمینی ، اسفناج، دانه های سبز و گوجه فرنگی غنی از ویتامینC هستند و به جذب آهن موجود در غذاها کمک می کنند. بدن ما ذخیره ویتامینC ندارد و با مصرف درست مواد غذایی احتیاج به این ویتامین به راحتی فراهم می شود. سبزیجات سبز تیره و زرد تیره مانند هویج یا زردک، سیب زمینی، فلفل سبز، کلم بروکلی، سرشار از ویتامینA هستند که برای رشد و سلامتی سلول های بدن مادر و جنین لازم است.
3- میوه ها: میوه هایی مثل پرتقال، گریپ فروت، نارنگی، لیمو و انگور منشاء بسیار خوبی برای ویتامینC هستند. هر خانم باردار می تواند در طول روز چندین بار از این گروه استفاده کرده و نیاز خود را به ویتامین هایی مثلA وC برآورده کند.
4- گوشت: پروتئین که ماده غذایی اصلی برای مادر و نوزادش است، به طور مشخص در این گروه وجود دارد. ویتامینB12 ویتامینی است که فقط دراین گروه وجود دارد، است. در مادرانی که گیاهخوار هستند، ذخایر ویتامینB12در نوزادان آنها پایین است. این گروه جزو گروه های اصلی غذایی برای مادران باردار به حساب می آید که باید در وعده های غذایی آنها گنجانده شود.
5- شیر و ماست: محصولات لبنی میزان زیادی از احتیاجات غذایی را برآورده می کنند به خصوص کلسیم و پروتئین را که دراین مواد می باشد. در طول حاملگی حدود 30 گرم کلسیم در بدن مادر تجمع می یابد که اکثر آن در اواخر حاملگی در جنین ذخیره می شود.کلسیم ، ماده اصلی در تشکیل استخوان و دندان است. اگر جذب کلسیم مادر کافی نباشد، جنین از کلسیم استخوان های مادر استفاده می کند که این باعث می شود مادر در آینده زودتر دچار استئوپروز یا پوکی استخوان شود. اگر مادری از مزه شیر راضی نیست، باید آن را با اضافه کردن موادی مانند کاکائو و امثال آن برای خود قابل قبول سازد. البته این شامل آن دسته از افرادی که مشکل گوارشی داشته و قادر به تحمل شیر نیستند، نمی باشد که در این صورت به جای یک لیوان شیر می توانند یک فنجان ماست یا پنیر مصرف کنند.
غذاهایی که می بایست در دوران بارداری از مصرف آن ها پرهیز نمود:
* مصرف کافئین را محدود نمایید و بیش از ۳۰۰ میلی گرم کافئین در روز مصرف ننمایید. یک فنجان قهوه حاوی ۱۵۰ میلی گرم کافئین است. یک لیوان چای سیاه معمولا حاوی ۸۰ میلی گرم کافئین می باشد. یک لیوان نوشابه حاوی نوشابه های کافئین دار به طور متوسط دارای ۳۰ تا ۶۰ میلی گرم کافئین می باشد. شکلات نیز حاوی کافئین است و میزان کافئین یک قالب شکلات می تواند معادل یک چهارم یک فنجان قهوه باشد. در صورتی که به چای علاقه دارید، سعی کنید چای کم رنگ مصرف کنید. مقدار کم قهوه ممکن است ضرری نداشته باشد، اما مصرف بیش از دو فنجان آن در روز، روی قدرت باروری تاثیر می گذارد.
* از مصرف الکل در دوران بارداری هم اجتناب نمایید.
* مصرف شیرین کننده های مصنوعی حاوی ساخارین در دوره ی بارداری به شدت منع شده است.
* اگر چه ماهی همیشه به مادران باردار و زنانی که در دوران باروری هستند توصیه شده است، اما در نظر داشته باشید که نوع خوب و مرغوب آن را انتخاب کنید، چون بعضی از انواع ماهی ها حاوی جیوه ی زیادی است و این می تواند برای جنین خطرناک باشد.بهتر است، هفته ای دو بار ماهی، آن هم از نوع بی ضرر مثل سالمون و قزل آلا استفاده کنید.ماهی هایی که حاوی مقادیر زیادی جیوه هستند را نخورید: مثل کوسه ماهی، شمشیرماهی و ماهی خال مخالی.
* مصرف انواع پنیرها و شیر غیر پاستوریزه
جگر و سایر امعاء و احشاء گوسفند و گاو
مغز حیوانات
تخم مرغ خام یا عسلی
غذاهای نپخته یا سرد: بسیار مهم است که مطمئن شوید غذاها کاملا پخته اند و سپس مصرف شوند، غذاهای سرد باید مجددا کاملا گرم شوند طوری که بخار از آن ها خارج شود.
گوشت و مرغ خام
بادام زمینی
پاسخ: به هیچ عنوان و اصلا در دوران بارداری نباید رژیم کاهش وزن بگیرید یا وزن کم کنید. این کار می تواند عوارض جدی برای رشد جنین داشته باشد. بنابراین کاملا از فکر رژیم لاغری در دوران بارداری بیرون بیایید. تحت هیچ شرایطی رژیم کاهش وزن در بارداری توصیه نمی شود.
میزان وزنی که مادر در دوران بارداری باید اضافه کند، به مقدار وزن قبل از بارداری مادر بستگی دارد. شما قد خود را بیان نکردید، تا شاخص توده بدنی تان را حساب کنم. با استفاده از توضیحات زیر می توانید مقدار افزایش وزنی که در دوره بارداری باید داشته باشید، محاسبه کنید:
شاخص توده بدنی مادر یا BMI از تقسیم وزن(به کیلوگرم) به مجذور قد(به متر) به دست می آید.
اگر زنی در آغاز بارداری دارای BMI کمتر از 19.8باشد، توصیه می شود افزایش کل وزن او بین 12.5 تا 18 کیلوگرم باشد.
اگر این میزان بین 19.8تا 26 باشد، افزایش وزنش باید 11.5تا 16 کیلوگرم در طول بارداری باشد و اگر مقدار BMI او بین 26 تا 29 باشد لازم است بین 7.5 تا 11 کیلوگرم اضافه وزن پیدا کند.
افراد چاق که دارای BMI بالای ۲۶ هستند هم اگر ۶ کیلوگرم وزن بگیرند افزایش وزن شان مناسب است.
مادر در سه ماهه اول بارداری، نیازی به انرژی اضافه ای ندارد و در انتهای سه ماه اول وزن قابل توجهی نباید اضافه کند. در اوایل بارداری، شاهد تقسیم سلولی و در اواخر شاهد افزایش حجم بافت های جنینی هستیم. با شروع ۳ ماه دوم بارداری، حالت تهوع خانم های باردار تقریباً از بین می رود و انرژی و اشتها خود را باز می یابند. در حقیقت خانم های باردار دراین مرحله از بارداری از همیشه احساس گرسنگی بیشتری می کنند.در این ماه‌ها بسیاری از خانم‌ها برحسب عقاید اشتباهی مثل آنکه باید به اندازه ۲ نفر غذا بخورند، پرخوری می‌کنند، درصورتی که اصل فراموش نشدنی خوب خوردن است نه زیاد خوردن.ددر این زمان آنها باید روزانه ۳۰۰ کالری بیشترتر از زمان شروع بارداری مصرف کنند، بنابراین خانم ها در ۳ ماهه دوم بارداری نیاز به غذاهای پر انرژی تری دارند. مصرف شیر و لبنیات ۳ واحد در روز برای خانم های باردار از نوع کم چرب توصیه می شود. این ۳ واحد می تواند ۳ لیوان شیر یا ۳ کاسه ماست یا هر دوی آنها باشد. مصرف گوشت ماهی حداقل ۲ بار در هفته، مصرف روزانه ۱ تا ۲ عدد گردو اگر می خواهند فرزندشان ضریب هوشی بالایی داشته باشد، مصرف کنجد که هم کلسیم را تامین می کند و هم امگا۳ بالایی دارد و هم روی ضریب هوشی کودک تاثیر می گذارد، توصیه می شود. در نهایت مصرف چربی های جامد و چربی های حیوانی را باید کاهش داد و در عوض مصرف روغن های مایع گیاهی به ویژه روغن کانولا که امگا۳ زیادی دارد را باید بالا برد. مصرف میوه و سبزی نارنجی به ویژه هویج و زردآلو به خاطر بتاکاروتنی که به ویتامین A تبدیل می شود بسیار توصیه شده زیرا روی رشد جنین و سلامت آن تاثیر می گذارد.
در ۳ ماهه سوم که جهش سریع رشد جنین اتفاق می افتد افزایش انرژی باید نسبت به زمان قبل از بارداری به ۴۵۰ کیلوکالری برسد.این انرژی افزوده شده را نباید منحصرا از منابعی که فقط انرژی دارند، تامین کرد؛ بلکه باید از منابع انرژی های دیگر که نیازهای افزوده شده ی مادر به مواد معدنی و پروتئین ها را هم تامین می کند، استفاده کرد؛ چرا که مادر در دوران بارداری، کلسیم و ویتامین ها را در اختیار بچه می گذارد تا بتواند به رشد و تقسیمات سلولی ادامه دهد، بنابراین بهتر است به کیفیت غذای خود توجه کند.
هر خانم باردار احتیاجات غذایی خود را باید از این ۵ گروه مواد غذایی فراهم کند: ۱- نان، غلات و حبوبات ۲- سبزیجات ۳-میوه ها ۴- گوشت مرغ ، ماهی، تخم مرغ.۵- شیر و ماست و پنیر
1- نان: خانم های باردار تقریباً بیشترین نیاز خود را از این گروه فراهم می کنند. اگر انرژی به میزان کافی نباشد پروتئین به جای آن که برای نقش حیاتی خود در رشد و تکامل ذخیره شود، به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار می گیرد. غذاهای این گروه دارای مقادیر بالای کربوهیدرات هستند که منبع اولیه انرژی می باشند. حبوبات منبعی خوب برای تامین پروتئین است که به عنوان سازنده بافت های بدن برای مادر و بچه می باشد. در طول 6 ماهه آخر حدود 1 کیلوگرم پروتئین توسط مادر ذخیره می شود. البته قسمت عمده پروتئین از منابع حیوانی مثل گوشت و مرغ است . بسیاری از حبوبات غنی از آهن و ویتامینB هستند. نیاز به آهن در طی 4 ماهه اول بارداری کم است، دراین مدت تجویز آهن اضافی ضرورتی ندارد، ولی بعد از این باید علاوه بر رعایت رژیم غذایی، قرص آهن نیز مصرف شود.
2- سبزیجات: سبزیجات می توانند مقدار زیادی از ویتامین ها از جمله ویتامین هایA وC و مواد معدنی و فیبر را فراهم کنند. یکی از مشکلات خانم های باردار در دوران باردای یبوست است که با مصرف سبزی ها این مشکل برطرف می شود. نیاز به ویتامینC در حاملگی 70 درصد بیشتر از زمان غیر حاملگی است که یک رژیم معمولی خوب به راحتی این مقدار را در اختیار مادر قرار می دهد. کلم، حبوبات، سیب زمینی ، اسفناج، دانه های سبز و گوجه فرنگی غنی از ویتامینC هستند و به جذب آهن موجود در غذاها کمک می کنند. بدن ما ذخیره ویتامینC ندارد و با مصرف درست مواد غذایی احتیاج به این ویتامین به راحتی فراهم می شود. سبزیجات سبز تیره و زرد تیره مانند هویج یا زردک، سیب زمینی، فلفل سبز، کلم بروکلی، سرشار از ویتامینA هستند که برای رشد و سلامتی سلول های بدن مادر و جنین لازم است.
3- میوه ها: میوه هایی مثل پرتقال، گریپ فروت، نارنگی، لیمو و انگور منشاء بسیار خوبی برای ویتامینC هستند. هر خانم باردار می تواند در طول روز چندین بار از این گروه استفاده کرده و نیاز خود را به ویتامین هایی مثلA وC برآورده کند.
4- گوشت: پروتئین که ماده غذایی اصلی برای مادر و نوزادش است، به طور مشخص در این گروه وجود دارد. ویتامینB12 ویتامینی است که فقط دراین گروه وجود دارد، است. در مادرانی که گیاهخوار هستند، ذخایر ویتامینB12در نوزادان آنها پایین است. این گروه جزو گروه های اصلی غذایی برای مادران باردار به حساب می آید که باید در وعده های غذایی آنها گنجانده شود.
5- شیر و ماست: محصولات لبنی میزان زیادی از احتیاجات غذایی را برآورده می کنند به خصوص کلسیم و پروتئین را که دراین مواد می باشد. در طول حاملگی حدود 30 گرم کلسیم در بدن مادر تجمع می یابد که اکثر آن در اواخر حاملگی در جنین ذخیره می شود.کلسیم ، ماده اصلی در تشکیل استخوان و دندان است. اگر جذب کلسیم مادر کافی نباشد، جنین از کلسیم استخوان های مادر استفاده می کند که این باعث می شود مادر در آینده زودتر دچار استئوپروز یا پوکی استخوان شود. اگر مادری از مزه شیر راضی نیست، باید آن را با اضافه کردن موادی مانند کاکائو و امثال آن برای خود قابل قبول سازد. البته این شامل آن دسته از افرادی که مشکل گوارشی داشته و قادر به تحمل شیر نیستند، نمی باشد که در این صورت به جای یک لیوان شیر می توانند یک فنجان ماست یا پنیر مصرف کنند.
غذاهایی که می بایست در دوران بارداری از مصرف آن ها پرهیز نمود:
* مصرف کافئین را محدود نمایید و بیش از ۳۰۰ میلی گرم کافئین در روز مصرف ننمایید. یک فنجان قهوه حاوی ۱۵۰ میلی گرم کافئین است. یک لیوان چای سیاه معمولا حاوی ۸۰ میلی گرم کافئین می باشد. یک لیوان نوشابه حاوی نوشابه های کافئین دار به طور متوسط دارای ۳۰ تا ۶۰ میلی گرم کافئین می باشد. شکلات نیز حاوی کافئین است و میزان کافئین یک قالب شکلات می تواند معادل یک چهارم یک فنجان قهوه باشد. در صورتی که به چای علاقه دارید، سعی کنید چای کم رنگ مصرف کنید. مقدار کم قهوه ممکن است ضرری نداشته باشد، اما مصرف بیش از دو فنجان آن در روز، روی قدرت باروری تاثیر می گذارد.
* از مصرف الکل در دوران بارداری هم اجتناب نمایید.
* مصرف شیرین کننده های مصنوعی حاوی ساخارین در دوره ی بارداری به شدت منع شده است.
* اگر چه ماهی همیشه به مادران باردار و زنانی که در دوران باروری هستند توصیه شده است، اما در نظر داشته باشید که نوع خوب و مرغوب آن را انتخاب کنید، چون بعضی از انواع ماهی ها حاوی جیوه ی زیادی است و این می تواند برای جنین خطرناک باشد.بهتر است، هفته ای دو بار ماهی، آن هم از نوع بی ضرر مثل سالمون و قزل آلا استفاده کنید.ماهی هایی که حاوی مقادیر زیادی جیوه هستند را نخورید: مثل کوسه ماهی، شمشیرماهی و ماهی خال مخالی.
* مصرف انواع پنیرها و شیر غیر پاستوریزه
جگر و سایر امعاء و احشاء گوسفند و گاو
مغز حیوانات
تخم مرغ خام یا عسلی
غذاهای نپخته یا سرد: بسیار مهم است که مطمئن شوید غذاها کاملا پخته اند و سپس مصرف شوند، غذاهای سرد باید مجددا کاملا گرم شوند طوری که بخار از آن ها خارج شود.
گوشت و مرغ خام
بادام زمینی
منبع:
تبیان
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼