سوالات رایج زنان درباره قاعدگی (۱)

خانم‌ها به‌خصوص دختران جوان از وقتی وارد سن بلوغ می‌شوند و قاعدگی را تجربه می‌کنند سؤالات بسیاری در ذهن‌شان ایجاد می‌شود که شاید به‌راحتی نتوانند از پزشک خود بپرسند، به همین دلیل آنها را نادیده گرفته و به مشکلات‌شان عادت می‌کنند. برای مثال خیلی از خانم‌ها هرماه قاعدگی‌های شدیدی را تجربه می‌کنند و به مرور دچار کمبود آهن، ضعف و بی‌حالی می‌شوند اما هیچ‌وقت به ذهن‌شان نمی‌رسد که شاید مشکل از قاعدگی‌شان باشد. تغییرات در خونریزی، رنگ خون، غلظت و میزان لخته‌های خون نیز از دیگر نگرانی‌های شایع خانم‌ها است؛ اینکه چرا گاهی اوقات رنگ‌خون قهوه‌ای تیره می‌شود یا تعداد لخته‌ها زیاد می‌شود؟ چرا بعضی افراد طی قاعدگی هیچ دردی را حس نمی‌کنند اما بعضی دیگر از درد به خود می‌پیچند؟!

اصلا چرا عادت ماهانه می‌شویم؟
هر ماه طی چرخه قاعدگی دیواره داخلی رحم ضخیم می‌شود تا محیط را برای بارداری آماده سازد. اما وقتی بارداری رخ نمی‌دهد بدن طی قاعدگی این لایه ضخیم را همراه با خون خارج می‌کند. میزان خونی که در یک عادت‌ماهانه‌ از دست می‌رود معمولا بین 4 تا 12 قاشق چای‌خوری است. چرخه قاعدگی به طور معمول 28 روز طول می‌کشد. با این حال این چرخه برای بعضی خانم‌ها می‌تواند به کوتاهی 21 روز یا به بلندی 35 روز باشد. یک عادت‌ماهانه‌ طبیعی معمولا بین 2 تا 7 روز طول می‌کشد.


آندومتریوز و درد طاقت فرسا!
کاشته شدن بافت رحم در قسمتی غیر از جدار داخلی رحم را «آندومتریوز» می‌گویند. در حقیقت بافت داخل رحم «آندومتر» نام دارد و این بافت ممکن است به دلایل مختلفی در مکان‌هایی به غیر از رحم کاشته شود. برای مثال اگر هنگام عادت‌ماهانه‌ خون به جای اینکه بیرون برود، از لوله‌های رحم به داخل حفره شکمی بریزد، ممکن است منجر به آندومتریوز شود. عوامل ارثی و تغییرات سلولی نیز می‌توانند باعث ایجاد آندومتریوز شوند. یکی از شایع‌ترین علائم این بیماری دردهای هنگام عادت‌ماهانه‌ است که در روزهای سوم و چهارم معمولا بدتر می‌شود. حتی بعد از اتمام عادت‌ماهانه‌ نیز مدت زیادی طول می‌کشد تا این درد کاملا از بین برود و درد آن ماه به ماه هم بیشتر می‌شود.

وجود لخته نشانه بیماری است؟!
اغلب خانم‌ها هر چند وقت یک بار در قاعدگی‌شان لخته خون می‌بینند. این لخته‌ها ممکن است قرمز روشن یا تیره باشند و اغلب در شدیدترین روز خونریزی خارج می‌شوند. وجود این لخته‌ها باعث می‌شود خونریزی غلیظ‌تر از همیشه به نظر برسد. بدن به طور معمول برای جلوگیری از لخته شدن خون قاعدگی، همراه با آن ماده ضدانعقاد ترشح می‌کند. اما وقتی عادت‌ماهانه‌ شدید است و خون با سرعت زیادی خارج می‌شود، این مواد وقت کافی برای اثرگذاری پیدا نمی‌کند و به همین دلیل لخته تشکیل می‌شود. اگر میزان لخته‌های‌تان زیاد است یا سایزشان بزرگ است باید حتما توسط متخصص زنان معاینه شوید.

چرا اینقدر درد می‌کشیم؟!
درد قاعدگی اگر فقط در روزهای اول باشد «دیسمنوره» نام دارد که به علت آزاد شدن ماده پروستاگلاندین ایجاد می‌شود. در این صورت برای رفع درد می‌توان از داروهای ضدالتهابی مثل دیکلوفناک یا مفنامیک اسید استفاده کرد. اگر این داروها تاثیرگذار نباشند گاهی می‌توان تحت‌نظر پزشک به طور محدود از قرص‌های ضدبارداری استفاده کرد. گاهی اوقات نیز تنگی دهانه رحم باعث ایجاد درد می‌شود. درواقع اگر درد خیلی شدید نباشد و با مصرف دارو قابل تحمل باشد، طبیعی تلقی می‌شود. اما اگر از روز دوم یا سوم عادت‌ماهانه‌ بیشتر شود باید به بیماری آندومتریوز شک کنیم که یک بیماری پیش رونده قابل پیگیری و قابل تشخیص است.

فیبروم و افزایش درد و خونریزی
فیبروم‌های رحم توده‌هایی غیرسرطانی هستند. فیبروم همیشه همراه با علامت نیست. درواقع تحقیقات نشان می‌دهند بیشتر فیبروم‌های کوچک اصلا از خود علامتی بروز نمی‌دهند. اما اگر فیبروم به طرف داخل رحم برجسته شده باشد با افزایش سطح رحم باعث افزایش خونریزی ماهانه می‌شود. حتی به علت عوامل رشدی که از این فیبروم‌ها ترشح می‌شود لایه پوشاننده مقابل آنها نیز بیشتر دچار خونریزی می‌شود، بنابراین خونریزی ماهانه کسانی که فیبروم دارند اکثرا افزایش یافته است که این افزایش گاهی اوقات می‌تواند به دلیل نکروبیوز یا خونریزی در داخل فیبروم هم باشد. همچنین از آنجایی که رحم، فیبروم را به عنوان یک جسم خارجی تلقی می‌کند، درست مانند زمان زایمان می‌خواهد از شر چیزی که داخلش است خلاص شود و این موضوع باعث ایجاد دردهای کرامپی شبیه دردهای موقع عادت‌ماهانه‌ یا زایمان می‌شود.

ادامه دارد...