مسکن مجاز در شیردهی + لیست انواع داروهای مجاز در دوران شیردهی
از جمله مسکنهای مجاز در شیردهی میتوان به ایبوپروفن و استامینوفن اشاره کرد. این مسکنها به مقدار بسیار کم وارد شیر مادر میشوند و عارضهای به همراه ندارند. البته پیش از مصرف هر دارویی در دوران شیردهی باید با پزشک مشورت کنید. در این مقاله، هر آنچه که باید درباره انواع مسکن مجاز در شیردهی بدانید، توضیح میدهیم.
فهرست مطالب
- آیا همه داروها وارد شیر مادر میشوند؟
- آیا داروهایی که مادر در دوران شیردهی مصرف میکند، بر نوزاد تاثیر میگذارند؟
- آیا هنگام مصرف دارو باید شیردهی را قطع کنیم؟
- مسکن مجاز در شیردهی چیست؟
- مسکن برای دندان درد در دوران شیردهی
- لیست داروهای مجاز در دوران شیردهی
- آیا لازم است قبل از مصرف مسکنهای مجاز در شیردهی تایید پزشک را بگیرم؟
- اگر باوجود مصرف داروهای مجاز در شیردهی نوزادم واکنش نشان داد چه کنم؟
- داروهای مجاز در شیردهی برای سرماخوردگی
- مصرف نوافن در شیردهی مجاز است؟
- مصرف ایبوپروفن در شیردهی مجاز است؟
- خوردن ژلوفن در دوران شیردهی ایمن است؟
- مصرف داروهای استروئیدی در شیردهی خطر دارد؟
- سوالات متداول
آیا همه داروها وارد شیر مادر میشوند؟
بله. تقریباً همه داروها وارد شیر مادر میشوند اما اغلب اوقات، مقدار آن بسیار کم است و احتمالاً برای نوزاد خطری ندارد. با این حال، استثناهایی وجود دارد. برخی داروها میتوانند به مقدار بیشتری وارد شیر شوند. مهم است که درباره هر دارو و مکملی که مصرف میکنید، با پزشک خود مشورت کنید.
آیا داروهایی که مادر در دوران شیردهی مصرف میکند، بر نوزاد تاثیر میگذارند؟
بله. قرار گرفتن در معرض دارو از طریق شیر مادر، بیشترین خطر را برای نوزادان نارس، نوزادان تازه متولد شده و نوزادانی که مشکلات کلیوی یا سایر مشکلات سلامتی دارند، ایجاد میکند. البته داروهایی که در ۳ تا ۴ روز اول پس از زایمان مصرف میشوند، در سطح بسیار پایینی به نوزاد منتقل میشوند. چون در این مدت معمولاً شیر زیادی تولید نمیشود.
خطر برای نوزادانی که ۶ ماهه یا بزرگتر هستند و مشکل سلامتی ندارند، بسیار کمتر است. در این سن، بدن نوزاد توانایی بیشتری برای تجزیه داروهای موجود در شیر مادر دارد.
بیشتر بخوانید: غذاهای ممنوع در دوران شیردهی + لیست ۹ خوردنی ممنوعه

آیا هنگام مصرف دارو باید شیردهی را قطع کنیم؟
بیشتر داروها هنگام شیردهی بیخطر هستند. اگر به دلیل بیماری مزمن دارو مصرف میکنید، مهم است که برای سالم ماندن داروی خود را مصرف کنید.
با این حال، برخی داروها هنگام شیردهی ایمن نیستند. اگر دارویی مصرف میکنید که ممکن است برای نوزادتان مضر باشد، پزشک ممکن است داروی دیگری را پیشنهاد کند یا ممکن است توصیه شود دارو را بلافاصله پس از شیردهی مصرف کنید تا کمترین مقدار ممکن تا نوبت بعدی شیر دادن در شیر وجود داشته باشد.
گاهی پزشک پیشنهاد میکند که برای مدتی کوتاه یا بهطور کامل شیردهی را متوقف کنید. این ممکن است به مدت زمان مصرف دارو بستگی داشته باشد. برخی افراد پیش از شروع مصرف دارو، شیر خود را میدوشند و ذخیره میکنند تا هنگام مصرف دارو به نوزاد بدهند.
اگر مطمئن نیستید که دارویی هنگام شیردهی بیخطر است، میتوانید شیر خود را بدوشید، برچسب بزنید و نگه دارید تا با پزشک مشورت کنید. در موارد نادر ممکن است لازم باشد شیردهی را متوقف کنید. پزشک میتواند در انتخاب شیر خشک مناسب به شما کمک کند.
بیشتر بخوانید: مراقبت های دوران شیردهی، ده نکته ضروری
مسکن مجاز در شیردهی چیست؟
استامینوفن و ایبوپروفن معمولاً در دسته مسکنهای مجاز در شیردهی به شمار میروند.
مسکن برای دندان درد در دوران شیردهی
تاثیر داروهای مسکن برای دندان درد در مادران شیرده به طور کامل شناخته نشده است. بنابراین، مادران باید در صورت نیاز، دارویی را انتخاب کنند که کمترین دوز و کوتاه ترین مدت مصرف را داشته باشد. مصرف دارو باید تحت نظر پزشک باشد. داروهای تک دوز در اولویت هستند و بهتر است پس از طولانیترین فاصله بین شیردهی مصرف شوند؛ مثلاً بعد از آخرین شیردهی در شب و هنگام خواب نوزاد.
مسکن مجاز در شیردهی برای دندان درد به شرح زیر است:
- پاراستامول (استامینوفن): در دوران شیردهی بیخطر تلقی میشود زیرا تقریباً فقط ۶٪ از دوز مصرفی مادر از طریق شیر به نوزاد منتقل میشود.
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و دیکلوفناک: برای مادران شیرده قابل مصرف هستند و مقدار انتقال به شیر حدود ۰.۶۵٪ و ۱٪ است.
نقل قول از:
Aspirin is not recommended for toothache in breastfeeding time as its side effects have some negative impacts on the baby. Mothers have other safer alternatives. Theoretically, aspirin can lead to Reye’s syndrome in babies.
ترجمه:
مصرف آسپرین در دوران شیردهی، برای دندان درد توصیه نمیشود زیرا عوارض جانبی آن میتواند برای نوزاد مضر باشد. مادران باید از داروهای ایمنتر استفاده کنند. آسپرین میتواند باعث سندرم ری در نوزادان شود.
لیست داروهای مجاز در دوران شیردهی
کدام داروها هنگام شیردهی بیخطرند؟ با نظر پزشک میتوانید برخی داروهایی را که در این جدول آمده و در دوران شیردهی بیخطر شناخته شدهاند، مصرف کنید. توجه داشته باشید که ممکن است برخی داروها در ادامه ذکر نشده باشند، بنابراین همیشه پیش از مصرف هر دارویی در دوران شیردهی، با پزشک مشورت کنید.
|
دسته دارویی |
نمونه |
توضیح |
|
مسکن |
استامینوفن، ایبوپروفن |
معمولاً ایمن است. |
|
آنتی بیوتیک |
میکونازول، فلوکونازول، کلوتریمازول، آموکسی سیلین، پنیسیلین، سفالکسین |
در مصرف موضعی کلوتریمازول کمترین مقدار استفاده شود. |
|
آنتیهیستامینها |
ستیریزین، لوراتادین، فکسوفنادین |
عارضه کمتری دارند. |
|
ضد احتقان |
سودوافدرین |
ممکن است شیر را کم کند؛ بهتر است از اسپری سالین یا بخور استفاده شود. |
|
کنترل بارداری |
IUD لوونورژسترل، IUD مسی، ایمپلنت اتونوژسترل، قرصهای پروژستینی |
درباره قرصهای ترکیبی (استروژن + پروژستین) با پزشک مشورت شود. |
|
داروهای گوارشی |
فاموتیدین، امپرازول، اندانسترون، سیمیتیکون |
معمولاً ایمن هستند. |
|
داروهای افسردگی |
سرترالین، سیتالوپرام، اسسیتالوپرام |
برای اغلب زنان شیرده مجاز است. |
|
داروهای یبوست |
دوکوزات، پلیاتیلن گلیکول |
ایمن و کم جذب است. |
آیا لازم است قبل از مصرف مسکنهای مجاز در شیردهی تایید پزشک را بگیرم؟
بله. اگر در دوران شیردهی هستید و قصد دارید دارویی مصرف کنید، با پزشک مشورت کنید. از مصرف داروهایی که نیاز ندارید مانند داروهای گیاهی، دوزهای بالای ویتامینها و سایر مکملها خودداری کنید.
بیشتر بخوانید: مناسبترین پوزیشنهای شیردهی به نوزاد که باید بلد باشید
اگر باوجود مصرف داروهای مجاز در شیردهی نوزادم واکنش نشان داد چه کنم؟
وقتی در دوران شیردهی دارو مصرف میکنید، نوزاد را از نظر هرگونه تغییر زیر نظر بگیرید:
- تغییر در عادات خواب
- تغییر در تغذیه
- بیقراری یا گریه زیاد
- بثورات پوستی
- مشکل در تنفس
- بیحال به نظر رسیدن
اگر هر تغییری در رفتار یا وضعیت نوزاد مشاهده کردید، با پزشک کودک تماس بگیرید.
داروهای مجاز در شیردهی برای سرماخوردگی
اگر در دوران شیردهی به سرماخوردگی مبتلا شدهاید، نیازی نیست شیردهی را متوقف کنید. ادامه دادن به شیر دادن نهتنها بیخطر است، بلکه به دلیل انتقال آنتیبادیهای مادر به نوزاد، سیستم ایمنی کودک را تقویت میکند و احتمال بیمار شدن او را کاهش میدهد. در ادامه، داروهای مجاز در شیردهی برای سرماخوردگی را ذکر میکنیم.
- داروهای مسکن و تببر: استامینوفن و ایبوپروفن
- شربت ضد سرفه: دکسترومتورفان
- داروهای ضد احتقان: اسپریهای بینی اکسی متازولین و اسپری یا قطره فنیل افرین
قرصهای ترکیبی سرماخوردگی مانند کلداکس یا کلد استاپ، معمولاً حاوی ترکیب پاراستامول، آنتی هیستامین، ماده ضد احتقان (مثل فنیلافرین) و گاهی کافئین هستند. هرچند هر یک از این مواد بهتنهایی در دوران شیردهی نسبتاً ایمن تلقی میشوند اما شرکتهای سازنده اغلب مصرف این داروهای ترکیبی را در دوره شیردهی توصیه نمیکنند یا بهطور احتیاطی منع کردهاند زیرا کافئین موجود میتواند باعث بیقراری، تحریکپذیری و اختلال خواب نوزاد شود.
فنیل افرین ممکن است تولید شیر مادر را بهطور موقت کاهش دهد و مصرف همزمان چند ماده فعال، احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش میدهد. به همین دلیل توصیه اکید این است که از مصرف خودسرانه این قرصهای ترکیبی پرهیز کنید و در صورت نیاز، فقط از تک داروهای ایمن و تایید شده (مانند استامینوفن، لوراتادین، ایبوپروفن یا اسپری بینی سالین/اکسی متازولین) بهصورت جداگانه و با دوز مناسب استفاده نمایید.

مصرف نوافن در شیردهی مجاز است؟
نوافن یک داروی ترکیبی حاوی ایبوپروفن، پاراستامول (استامینوفن) و کافئین است. ایبوپروفن و پاراستامول بهتنهایی در دوز معمول کاملاً ایمن و مجاز در دوران شیردهی محسوب میشوند و کمتر از ۱ درصد مقدار مصرفی مادر به شیر منتقل میشود. مشکل اصلی وجود کافئین است که میتواند از شیر مادر به نوزاد برسد و بهخصوص در نوزادان زیر شش ماه، نوزادان نارس یا نوزادانی که حساسیت بیشتری دارند، باعث بیقراری، تحریکپذیری، افزایش ضربان قلب و اختلال خواب شود. به همین دلیل، بسیاری از پزشکان و منابع معتبر توصیه میکنند در دوران شیردهی از مصرف نوافن و سایر داروهای ترکیبی حاوی کافئین خودداری کنید.
مصرف ایبوپروفن در شیردهی مجاز است؟
تنها مقدار بسیار کمی از این دارو وارد شیر شما میشود. با این وجود، مصرف ایبوپروفن در شیردهی تنها با تجویز پزشک مجاز است. ایبوپروفن ممکن است برای افرادی که سابقه زخم معده دارند، مناسب نباشد زیرا میتواند باعث خونریزی شود. همچنین در افراد مبتلا به آسم (مگر اینکه پزشک تایید کند) میتواند باعث مشکلات تنفسی شود. اگر یکی از این شرایط را دارید، حتماً با پزشک در میان بگذارید.
خوردن ژلوفن در دوران شیردهی ایمن است؟
در مورد مصرف ژلوفن در دوران شیردهی با متخصص مشورت کنید.
مصرف داروهای استروئیدی در شیردهی خطر دارد؟
داروهای استروئیدی مانند بتامتازون و دگزامتازون (که طولانیاثر هستند) ممکن است از شیر عبور کرده و در نوزادان، بهویژه نوزادان نارس یا تازه متولد شده، باعث تاخیر در تولید شیر، کاهش حجم شیر یا عوارض نادر مانند اختلال در رشد، چاقی و افزایش قند خون شوند. بنابراین، از مصرف آنها بدون ضرورت اجتناب کنید.
سخن پایانی
در دوران شیردهی، هر چیزی که مادر مصرف میکند، میتواند بهطور مستقیم بر سلامت کودک تاثیر بگذارد. تقریباً همه داروها به مقدار بسیار کم وارد شیر مادر میشوند اما همین مقدار اندک در برخی موارد میتواند برای نوزاد (بهویژه نوزادان نارس یا زیر شش ماه) خطرناک باشد. خوشبختانه اکثر داروهای رایج مانند استامینوفن، ایبوپروفن، بسیاری از آنتیبیوتیکها و داروهای گوارشی کاملاً ایمن هستند و نیازی به قطع شیردهی نیست. با این حال، داروهای ترکیبی حاوی کافئین (مثل نوافن و کلداکس)، آسپیرین، برخی استروئیدهای طولانیاثر و تعداد محدودی از داروهای دیگر بهتر است با احتیاط یا تحت نظر پزشک مصرف شوند.