آیا خوردن آسپرین در بارداری ضرر دارد؟

خیلی از ما عادت داریم حتی بدون تجویز دارو توسط پزشک، خودسرانه اقدام به مصرف دارو کنیم و همین مساله باعث بالا رفتن آمار مصرف خودسرانه دارو در کشور شده است. آسپیرین را بسیاری از افراد به‌عنوان یک مسکن ساده و رقیق‌کننده خون در مبتلایان به انسداد عروق خونی می‌شناسند. داروی ارزان و در دسترسی که برخی آن را داروی معجزه می‌نامند. ولی آیا با وجود فوق‌العاده بودن اثر این دارو، می‌توان برای سالم ماندن هر روز آن را مصرف کرد؟

بسیاری از پزشکان بر این باورند که آسپیرین از بروز حملات قلبی، سکته‌ها، انواع سرطان‌ها و حتی زایمان زودرس جلوگیری می‌کند. مطالعات اخیر هم نشان داده که اسید سالیسیلیک موجود در آسپیرین که نوعی ماده فعال به شمار می‌رود، پروتئینی را مسدود می‌کند که می‌تواند وارد سلول‌های مغزی شده و به مرگ فرد منجر شود. این فرآیند در بیماری آلزایمر و پارکینسون مشاهده می‌شود. نتایج آزمایش‌ها نشان‌دهنده آن است که می‌توان داروهایی یافت که درمان احتمالی بیماری‌های عصبی باشند، ولی به مطالعات گسترده‌تر و آزمایش‌های بالینی بیشتری برای اثبات این قضیه نیاز است. محققان بر این باورند که تحقیقات در نهایت به ترکیبات مشتق شده از اسید سالیسیلیک خواهد رسید که مؤثرتر و ایمن‌تر از آسپیرین هستند.

در مورد آسپیرین تنها نگرانی که وجود دارد، این است که این دارو می‌تواند باعث بروز خونریزی‌هایی در مجاری گوارشی به‌ویژه معده و مغز شود. بالا رفتن سن و سابقه خونریزی، این احتمال را افزایش می‌دهد. تحقیقات حاکی از آن است که علاوه بر تأثیر آسپیرین روی کاهش ابتلا به بیماری‌های قلبی، می‌تواند خطر بروز سرطان روده بزرگ را نیز کاهش دهد. البته این اثر مثبت در افراد ۵۰ تا ۶۹ ساله‌ای است که در یک فرآیند ۱۰ ساله، حملات و سکته‌های قلبی در آنها ۱۰ درصد بیشتر بوده و خطر خونریزی نداشته باشند. ولی این نتایج به آن معنا نیست که خطر سرطان روده بزرگ در هر کسی با مصرف آسپیرین کاهش می‌یابد.

در این میان محققان اعلام کرده‌اند در افرادی که آسپیرین را به منظور جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی مصرف می‌کنند، میزان ابتلا به سرطان روده بزرگ نیز کاهش می‌یابد. آنها همچنین دریافتند اسید سالیسیلیک موجود در آسپیرین، پروتئین عامل التهاب را در برخی سرطان‌ها از جمله سرطان روده بزرگ، مسدود می‌کند.

تجارت پرخطر

افرادی که سابقه بیماری قلبی دارند، گزینه اول مصرف آسپیرین هستند تا از این طریق مانع بروز بیماری قلبی شوند که به آن پیشگیری اولیه می‌گویند. البته در این میان، دانشمندان معتقدند مصرف این دارو حتی در افرادی که سابقه بیماری قلبی داشته‌اند، می‌تواند خطر ابتلا به حملات و سکته‌های قلبی را کاهش دهد که به آن پیشگیری ثانویه می‌گویند. در واقع، آسپیرین با جلوگیری از تشکیل لخته‌های خونی در عروق خونی، مانع از بروز آن نوع از بیماری‌های قلبی می‌شود که حملات و سکته‌های قلبی را به دنبال دارند. خطرات ناشی از مصرف آسپیرین بیشتر از سایر درمان‌هایی مانند داروهای استاتین (کاهنده کلسترول خون) است که برای جلوگیری از ابتلا به بیماری قلبی ـ عروقی استفاده می‌شود.

مطالعات صورت گرفته حاکی از آن است که حدود ۱۰ درصد آمریکایی‌هایی که از آسپیرین به منظور پیشگیری اولیه استفاده می‌کنند، در معرض ابتلا به بیماری قلبی قرار ندارند تا بخواهند با این دارو مانع از بروز آن شوند. در تحقیقاتی که روی مصرف آسپیرین برای جلوگیری از بیماری‌های قلبی صورت گرفته، افراد کمتر سیگار می‌کشند و بیشتر از داروهای استاتین استفاده می‌کنند.

آسپیرین پیش از تولد نوزاد

در حالی که محققان در مطالعات اخیر عنوان کرده‌اند افراد باید آسپیرین را حداقل ۵ سال یا در نهایت ۱۰ سال برای پیشگیری اولیه از بروز بیماری قلبی و سرطان روده بزرگ مصرف کنند، ولی در این میان، زنان باردار باید فقط ۵ ماه از این دارو استفاده کنند. مصرف آسپیرین بچه از پیش از ۱۶ هفتگی بارداری به بعد برای زنان باردار بی‌خطر است و روش مقرون ‌به صرفه‌ای برای کاهش موارد خطر زایمان زودرس به شمار می‌رود. در واقع، محققان برای حفظ سلامت مادر و جنین مصرف کوتاه‌مدت آسپیرین را به همه زنان باردار توصیه می‌کنند و به دلیل جوان بودن، کمتر در معرض خونریزی‌ قرار دارند.