مشکلات تیروئید و بارداری، چه باید کرد؟

تا به حالتا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا مردان کمتر دچار مشکل تیروئید می‌شوند؟ با وجود این‌که غده تیروئید در مردان هم وجود دارد، اما کمتر مردی مبتلا به ناراحتی‌های تیروئید می‌شود، اما در عوض، تقریبا از هر ۸ زن، یک نفر در طول زندگی‌اش با عوارض ناشی از تیروئید روبه‌رو خواهد شد. خب با این وضعیت، زنان باید چه نکاتی را در مورد تیروئید موردتوجه قرار دهند؟ دکتر «الیزابت پیرس» متخصص غدد به سوالات ما در این زمینه پاسخ داده است. در اینجا با تاثیر رژیم غذایی، بارداری و تاثیر سیگار کشیدن برمیزان ابتلا به بیماری‌های تیروئید آشنا می‌شوید.

ید کم، سیگار زیاد
مهم‌ترین مشکل تیروئید که زنان با آن روبه‌رو می‌شوند چیست؟
شایع‌ترین مشکل، کم‌کاری تیروئید است و زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون ترشح نمی‌کند. بدون این هورمون، متابولیسم بدن و سوخت‌و‌ساز آن کم و کند می‌شود و ممکن است اضافه وزن پیدا کنید، احساس خستگی داشته باشید یا دچار افسردگی شوید. همچنین احتمال دارد عادت ماهانه شما نامنظم شده و دچار خشکی پوست و ناخن هم شوید. حدود ۱۰درصد از زنان، مبتلا به کم‌کاری تیروئید هستند، در حالی‌که این مشکل فقط در ۳درصد از مردان دیده می‌شود.

چه چیزهایی خطر ابتلا به بیماری‌های تیروئید را افزایش می‌دهد؟
شیوع و انواع مختلف بیماری‌های تیروئید در نقاط مختلف دنیا، براساس میزان ید موجود در رژیم غذایی افراد، متفاوت است. سیگار کشیدن هم احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. درواقع زنانی که در نقاطی زندگی می‌کنند که ید در غذاهای آن‌ها کم است و سیگاری هم هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

بارداری مشکلات تیروئید را افزایش می دهد؟
چرا کمبود ید در بیماری‌های تیروئید اهمیت دارد؟
در بعضی کشورها، کمبود ید، مخصوصا در زنان باردار یا زنانی که فرزندان‌شان را با شیر خود تغذیه می‌کنند، مشکل‌آفرین است، زیرا ید برای ساخته شدن هورمون تیروئید لازم است و این هورمون نیز برای رشد و نمو مغز کودک ضروری است. کمبود ید ممکن است باعث ایجاد صدمات مغزی در جنین شود. انجمن تیروئید آمریکا توصیه می‌کند تمام زنان باردار یا آن‌ها که به کودک‌شان شیر می‌دهند، روزانه از مکمل‌هایی که حداقل 150 میکروگرم ید دارند، استفاده کنند.

آیا از طریق مصرف نمک یددار، می‌توانیم ید لازم برای بدن را تامین کنیم؟
از دهه۲۰ میلادی که در آمریکا یددار کردن نمک‌ها آغاز شد، مردم این کشور به اندازه کافی ید دریافت می‌کردند، اما از دهه ۷۰ میزان ید مصرفی در رژیم غذایی آن‌ها به حدود نصف تقلیل یافته است که تا حدی به دلیل کاهش استفاده از نمک یددار است. در ضمن، میزان ید موجود در سایر مواد غذایی مخصوصا نان و شیرگاو هم نسبت به گذشته کمتر شده است، زیرا دیگر در تهیه نان‌ها، از مخمرهای یددار استفاده نمی‌شود. همچنین یکی از دلایل کمبود ید در شیر، محدود کردن مقدار این ماده در خوراک دام‌هاست.در آمریکا بیشتر از ۳۰ درصد از نمک‌هایی که برای مصارف خانگی خریداری می‌شوند، یددار نیستند. بیشتر نمک‌های دریایی هم فاقد ید هستند.

چرا بعضی از زنان که در دوران بارداری دچار مشکل تیروئید شده‌اند پس از پایان بارداری همچنان مشکل تیروئید دارند؟
از هر 10 زن، یک نفر در چند ماهه بعد از زایمان مبتلا به التهاب غده تیروئید می‌شود. وقتی تیروئید ملتهب می‌شود، هورمون بیشتری ترشح می‌کند. بنابراین پرکاری تیروئید پیش می‌آید. بعد با پایان این حالت و با کم شدن میزان این هورمون، آن‌ها ممکن است دچار کم‌کاری تیروئید شوند تا زمانی که این غده التیام پیدا کند. در این دوران، ممکن است علائم مختلفی ظاهر شود. بعضی از زنان لاغر می‌شوند و در بعضی‌ها احساس نگرانی و اضطراب پدید می‌آید. اگر این علائم خفیف باشند، در بیشتر زنان پس از چندماه از بین می‌روند. اما اگر شدید و حاد باشند، ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. در اکثر زنان فازهای کم‌کاری و پرکاری تا چند هفته ادامه پیدا می‌کند. اما همه زنان هر دو مورد را با هم تجربه نمی‌کنند. حدود 5 درصد از زنان همیشه مبتلا به کم‌کاری تیروئید باقی می‌مانند. این مشکل ممکن است در بارداری‌های بعدی هم مجددا رخ دهد و البته در زنان مبتلا به بیماری‌های خود ایمنی، شایع‌تر است.

نکته : در پرکاری تیروئید، این غده هورمون زیادی ترشح می‌کند که ممکن است باعث لرزش، تپش قلب، بی‌خوابی و کاهش وزن شود

زنان باردار باید آزمایش بدهند؟
بارداران باید آزمایش تیروئید بدهند یا نه؟
نگرانی عمده این است که سطح پایین هورمون تیروئید در زنان باردار، ممکن است باعث بهره هوشی پایین در فرزندشان شود.
با این حال، در مورد انجام آزمایش تیروئید برای همه زنان باردار،‌ اختلاف‌نظر وجود دارد. انجمن متخصصین آمریکا توصیه می‌کند تمام زنان باردار باید مورد آزمایش قرار بگیرند اما به عقیده متخصصان کنگره ملی زنان و مامایی، در زنانی که علائم تیروئید ندارند، نیازی به انجام آزمایش نیست. انجمن غدد نیز تنها زمانی آزمایش را پیشنهاد می‌کند که علائم کم‌کاری تیروئید مشاهده شود یا در شخص، آنتی‌بادی‌های ضدتیروئید، سابقه بیماری خودایمن در خانواده یا سایر عوامل خطرزای کم‌کاری تیروئید وجود داشته باشد.

اما ۳ علتی که میان متخصصان در این زمینه اختلاف به وجود می‌آورند.
1- انجام آزمایش تیروئید پر هزینه است.
۲- نتیجه آزمایش تیروئید در زنان باردار، به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی دوران بارداری،‌ اغلب دقیق نیست. در بیشتر آزمایشگاه‌ها، امکانات تشخیص صحیح میزان این هورمون در زنان باردار وجود ندارد بنابراین ممکن است به علت نتیجه اشتباه آزمایش، درمان نامناسب انجام گیرد.
3- هنوز مشخص نیست درمان کم‌کاری تیروئید در مادر، برای کودک او هم موثر است یا نه. البته این مسئله در حال بررسی است.

وقتی به اشتباه می افتید
از کجا متوجه شویم که مبتلا به کم‌کاری تیروئید هستیم؟
بسیاری از علائم این بیماری، مبهم و گول‌زننده است و ممکن است به حساب عوامل دیگر گذاشته شود. مثلا ممکن است خستگی، ناشی از کار کردن زیاد باشد یا افزایش وزن می‌تواند به علت زیاده‌روی درغذا خوردن یا ورزش نکردن به وجود بیاید.
بنابراین، برای اطمینان، لازم است آزمایش هورمون ترشح‌کننده هورمون‌های تیروئید یا انجام دهید که هورمون محرک تیروئید در خون است. اگر تیروئید هورمون کافی تولید نکند، غده هیپوفیز هورمون تیروئیدبیشتری ترشح می‌کند و به این ترتیب باعث می‌شود تیروئید هورمون بیشتری ترشح کند.

درمان پرکاری تیروئید چیست؟
روش‌های درمان متفاوت است، مانند درمان‌های دارویی ضد تیروئید، ید رادیواکتیو یا عمل جراحی و برداشتن غده تیروئید.
دو نوع داروی ضد تیروئید برای درمان پرکای وجود دارد: «PTU» و «متیمازول» بنا به گزارش انجمن غذا و دارو،‌ تقریبا در همه موارد باید ابتدا با «متیمازول» درمان انجام شود، زیرا «PTU» ممکن است باعث نارسایی کبدی شود. به هرحال در صورت ابتلا به پرکاری تیروئید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

درمان کم‌کاری تیروئید چیست؟
باید هورمونی را که بدن‌تان قادر به ساختن آن نیست، به طور مصنوعی، از طریق قرص تامین کنید.

وقتی بی‌دلیل ناخوش هستید
علت افزایش سرطان تیروئید چیست؟
در آمریکا، میزان شیوع سرطان غده تیروئید از 6/3 در هر 100 هزار نفر در سال 1973 به 7/8 در سال 2002 افزایش یافته است. براساس آمار، در سال 2009 حدود 37 هزار مورد جدید تشخیص داده و 630/1 مورد مرگ ناشی از این سرطان گزارش شده است. همچنان ابتلا به این بیماری روبه افزایش است. علت این مسئله می‌تواند دلایل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض مواد رادیواکتیو یا نوع رژیم غذایی باشد. با وجود آن‌که،‌ این نوع سرطان شایع است، اما می‌توان گفت تا حدود زیادی قابل درمان است. درمان این بیماری به سن، اندازه و نوع تومور بستگی دارد. در ضمن باید توجه کرد آیا به سایر اندام‌ها گسترش یافته یا نه. احتمال ابتلا به سرطان غده تیروئید،‌ در زنان با افزایش سن بیشتر می‌شود.


آیا انجام آزمایش هورمونی تیروئید برای همه زنان لازم است؟
چنانچه دارای علائم کم‌کاری یا پرکاری تیروئید هستید،‌ حتما باید آزمایش TSH بدهید. اما متخصصان برای کسانی که دارای این علائم نیستند، آزمایش TSH را توصیه نمی‌کنند. گروه خدمات پیشگیری آمریکا می‌گوید دلیلی برای انجام آزمایش‌ها برای همه خانم‌ها وجود ندارد. اما انجمن تیروئید آمریکا معتقد است همه باید از 35 سالگی، هر 5 سال یک‌بار آزمایش غربالگری TSH را انجام دهند. اما اگر همیشه سردتان است یا اغلب احساس گرما می‌کنید یا ضربان قلب‌تان بالاست، باید به مشکل تیروئید شک کنید. همه بیماری‌ها ناشی از کم‌کاری یا پرکاری تیروئید باعث می‌شوند احساس خوشایندی نداشته باشید و حس کنید نیاز به درمان دارید. به علائمی که در شما ظاهر می‌شود توجه کنید، زیرا پزشک با اطلاع از آن‌ها می‌تواند بیماری‌تان را به درستی تشخیص دهد و درمان شما نیز سریع‌تر انجام گیرد.

زنان برای داشتن تیروئید سالم، چه کار باید بکنند؟
کار زیادی نمی‌توانید انجام دهید، به جز این‌که سیگار نکشید. در ضمن باید سعی کنید از طریق مواد غذایی، ید مورد نیاز خود را تامین کنید. اگر در قسمت جلوی گلوی‌تان غده یا برجستگی احساس کردید، به پزشک مراجعه کنید، زیرا این برجستگی ممکن است نودول تیروئید باشد. بسیاری از نودول‌های تیروئید سرطانی نیستند، اما باید معاینه و بررسی شوند. این نودول‌ها در بیشتر موارد علائمی ندارند و فقط پزشک می‌تواند با معاینه یا تصویربرداری به وجود آن‌ها پی ببرد.