مشکل تیروئید در زنان، چه عواقبی به همراه دارد؟

اختلالات تیروئیدی که این روزها بسیار شایع است، سبب مشکلاتی بسیاری اعم از ریزش مو، لاغری، چاقی بی رویه در بدن می شود. از علت های بیماری تیروئید می تواند کمبود روی در بدن باشد. با ما همراه باشید.

عملکرد غده تیروئید
غده تیروئید مسوول تنظیم رشد و سوخت و ساز متعادل بدن می باشد. همچنین این غده، ترشح چندین هورمون را به عهده دارد. کم و زیاد شدن وزن بدن و افسرده خویی، تنها دو نشانه از اختلالات کارکرد غده تیروئید محسوب می شوند. اگرچه اختلالات تیروئیدی در بدن مردان هم وجود داشته و کارکرد دارد، اما تاثیری که کارکرد آن به روی بدن زنان دارد در مقایسه با بدن مردان، عمیق و گسترده تر می باشد. بطور میانگین از هر ۸ زن، ۱ زن در طول زندگی خود با مشکلات مربوط به اختلالات غده تیروئید دست و پنچه نرم می کند. به این ترتیب، سلامت این غده اهمیت زیادی دارد و با توجه به اینکه ساختار بدنی زنان آن ها را نسبت به اختلالات این غده مستعد تر می کند، زنان می توانند در هر دوره ای از زندگی خود به ناهنجاری های غده تیروئید دچار شوند.

چطور اختلالات کارکرد غده تیروئید، بر بدن زنان تاثیر می گذارد
کارکرد غده تیروئید، بخش عمده ای از فرایند تولید مثل زنان را در بر می گیرد. بر همین اساس، کم کاری یا پرکاری آن می تواند تاثیرات جدی بر دستگاه تولید مثل آنها داشته باشد. هرگونه عدم تعادل در میزان هورمون های تولید شده توسط این غده، می تواند موجب عوارضی در بدن زنان شود که ذکر می کنیم:
بلوغ جنسی و قاعدگی
از علائم اختلالات تیروئیدی بلوغ جنسی و قائدگی است. بلوغ جنسی و قاعدگی زودهنگام یا دیر هنگام، قاعدگی های خیلی زیاد یا کم (کوتاه یا بلند بودن دوره قاعدگی و خونریزی بیش از حد یا بسیار کم در این دوره). قاعدگی های بسیار نامنظم و یا قطع شدن خونریزی در قاعدگی که بنام آمنوره خوانده می شود.
تولید مثل
کم کاری و پرکاری تیروئید، بر قدرت باروری زنان هم تاثیر گذار است بطوریکه می تواند مانع از تخمک گذاری ( فرایند آزاد شدن تخمک برای بارور شدن) در بدن زنان مبتلا به اختلالات غده تیروئید شود. در زنانی که غده تیروئید آنها کم کار است تخمدان ها مستعد ابتلا به پرورش کیست های تخمدانی هستند. از سوی دیگر پرکاری غده تیروئید هم می تواند در حالیکه مانع از تخمک گذاری می شود، منجر به تولید شیر در سینه ها شود.
بارداری و دوران پس از زایمان
اختلالات کارکرد غده تیروئید در دوران بارداری، علاوه بر آسیب هایی که می تواند به جنین در حال رشد وارد کند می تواند منجر به ابتلای مادر به بیماریهای تیروئید پس از زایمان شود. اختلالات هورمونی ناشی از عدم کارکرد درست غده تیروئید، زایمان زودرس، زایمان نوزاد مرده، سقط جنین و خونریزی های پس از زایمان را در زنان بوجود می آورد. زنانی که در دوران بارداری خود با پرکاری تیروئید دست و پنجه نرم می کنند خیلی بیشتر از سایر زنان باردار، صبح ها دچار حالت تهوع می شوند. برای درمان پرکاری تیروئید در دوران بارداری، بایست شرایط شخصی هر یک از زنان را در نظر گرفت و بر آن اساس، روش های درمانی را انتخاب کرد.
یائسگی
اختلالات غده تیروئید می تواند منجر به یائسگی زودرس در زنان ( پیش از ۴۰ سالگی یا در اوایل این دهه ) شود. برخی از نشانه های پرکاری تیروئید در بدن زنان ممکن است به عنوان علائم یائسگی زودرس به اشتباه تعبیر شود. نشانه هایی مانند گرگرفتگی، توقف قاعدگی، بی خوابی و نوسانات خلقی. درمان های مورد استفاده در مورد پرکاری تیروئید می تواند به کاهش علائم یائسگی زودرس یا پیشگیری از به وقوع پیوستن آن، کمک قابل توجهی کند.
کم کاری تیروئید
بزرگترین مشکلی که یک زن می تواند از جانب اختلال کارکرد غده تیروئید خود دریافت کند، کم کاری تیروئید است که به معنای ترشح ناکافی هورمون تیروئید در بدنش است. بدون این هورمون، سوخت و ساز بدن کم شده و زن مبتلا دچار اضافه وزن شده و به سمت چاق شدن پیش خواهد رفت. در ادامه، احساس خستگی می کند، کم تحرک شده و افسرده خویی به سراغش می آید. قاعدگی های نامنظم و پوست و ناخن خشک، از دیگر عوارض کم کاری تیروئید در بدن می باشند.

عوامل تشدید کننده ابتلا به بیماریهای تیروئید
بر اساس میزان یدی که در رژیم های غذایی زنان مصرف می شود، میزان شیوع و ابتلا به انواع اختلالات تیروئیدی مشخص می شود. متاسفانه کمبود ید در بسیاری از رژیم های غذایی و در کشورهای زیادی، سهم زیادی در ابتلا به بیماریهای تیروئید دارد. به ویژه در مورد زنان باردار و شیرده، کمبود ید می تواند تاثیر مخرب زیادی داشته باشد. زیرا ید برای تولید هورمون تیروئید در بدن لازم است. در این میان سیگار کشیدن هم، عامل مهمی در تشدید احتمال ابتلا به بیماریهای تیروئید می باشد.

ابتلا به بیماریهای تیروئید پس از تجربه بارداری
از هر ۱۰ زن، ۱ زن تا چند ماه پس از تجربه زایمان خود، به اختلالات تیروئیدی مانند التهاب غده تیروئید دچار می شود. ملتهب شدن غده باعث می شود که هورمون تیروئید بیش از اندازه تولید شود و زنی که درگیر این فرایند است به پرکاری تیروئید مبتلا خواهد شد. چنین زنانی با کاهش وزن و اضطراب مواجه می شوند.

درمان کم کاری تیروئید
مصرف قرص های حاوی هورمون ساختگی تیروئید، جایگزینی می شود برای کمبود هورمونی که در اثر کم کاری غده تیروئید در بدن وجود دارد.

پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید که در آن غده تیروئید، بیش از حد تعادل هورمون تیروئید ترشح می کند و با نشانه هایی مانند تپش قلب، لرزش دست، بی خوابی و کاهش وزن، خود را عیان می سازد، نسبت به کم کاری تیروئید، شیوع کمتری دارد. برای درمان پرکاری تیروئید، داروهایی که تولید هورمون تیروئید را متوقف می کنند، روش های تولید ایزوتوپ های مختلف ید و جراحی به منظور برداشتن غده تیروئید، مورد استفاده قرار می گیرد.

سرطان تیروئید
متاسفانه به تازگی شاهد رشد قابل توجه سرطان تیروئید هستیم که شاید بتوان دلیل آن را به تماس بیشتر با اشعه و رژیم های غذایی ناسالم مربوط دانست. اگرچه شیوع این سرطان رو به افزایش است اما خبر خوش اینجاست که سرطانیست که درمان پذیری بالایی دارد. درمان ها بر اساس سن بیمار، اندازه و نوع تومور و اینکه آیا سرطان به سایر نقاط بدن سرایت کرده باشد یا نه (در موارد نادری به غدد لنفاوی نیز سرایت می کند) تعیین می شود.
از بارزترین نشانه های ابتلا به سرطان تیروئید می توان به خستگی اشاره کرد. تغییراتی که در موها، ناخن و پوست رخ می دهند، از دیگر نشانه های قابل توجه در این سرطان می باشد. همراه با این نشانه های اصلی، تجربه اضطراب و کم و زیاد شدن اشتها هم در بیماران مبتلا به چشم می خورد. بیشتر زنان مبتلا به این سرطان، در گروه سنی 30 تا 60 هستند. در واقع به دلیل تفاوت های هورمونی موجود در بدن زنان و مردان، زنها بیشتر مستعد ابتلا به این سرطان، شناخته شده اند.

روش های حفظ سلامت غده تیروئید در زنان
به محض مشاهده و احساس کوچکترین برآمدگی به روی غده تیروئید خود، بایست به پزشک مراجعه شود تا معاینات و آزمایشات لازم انجام شوند. اگرچه بیشتر اختلالات غده تیروئید و برآمدگی های ناشی از آن ها سرطان زا نمی باشند، اما لازم است که تمام بررسی ها در این زمینه صورت گیرد. نکته دیگر اینکه در مواقعی هم بیماری های تیروئید بدون نشانه خاص قابل توجهی در بدن وجود دارند و مدتی زمان می برد تا بیمار متوجه بیماری خود می شود.
توصیه پزشکان این است که به محض مشاهده کوچک ترین نشانه های پرکاری و کم کاری تیروئید در خود، برای تشخیص سلامتی یا بیماری، آزمایش TSH انجام شود. در واقع برخی از آنها بر این باورند که پس از 35 سالگی نیاز است که هر 5 سال یک بار حتی اگر نشانه ای از بیماریهای تیروئید هم در شخص دیده نمی شود اما این آزمایش و سنجش هورمون TSH انجام شود. هرچند تمام پزشکان بدون وجود نشانه های بیماریهای تیروئید، انجام آزمایش TSH را ضروری قلمداد نمی کنند و فقط نسبت به دنبال کردن نشانه های سلامت یا بیماری غده تیروئید برای در پیش گرفتن اقدامات بعدی، تاکیید دارند.