افتادن بند ناف نوزاد، چه موقع است؟

بعد از تولد نوزاد، بندناف او به تدریج خشک شده و می‌افتد. افتادن بند ناف دردی ندارد و معمولا طی دو هفته بعد از تولد رخ می دهد. مراقبت خوب و اصولی از بند ناف نوزاد بسیار مهم است.

مراقبت از بند ناف
جنین در داخل رحم، مواد غذایی و اکسیژن لازم را از طریق جفت که به دیواره داخلی رحم مادر متصل است دریافت می کند. جفت از طریق بند ناف به شکم جنین متصل می شود.

پس از تولد، بند ناف با گیره ای بسته شده و از نزدیک بدن نوزاد قطع می شود و به این ترتیب، تکه ای از آن متصل به ناف کودک باقی می ماند که به مرور می افتد.

چه موقع بند ناف می‌افتد؟
بند ناف معمولا طی ۱۰ تا ۲۱ روز بعد از تولد خشک شده و می افتد و جای آن بصورت زخم باقی می ماند که آن هم ظرف چند روز خوب می شود.

البته والدین نباید عجله ای برای افتادن بند ناف نوزاد داشته باشند، چراکه ممکن است روند افتادن بند ناف حتی تا ۴۰ روز طول بکشد.

رنگ بند ناف در ابتدا سبز مایل به زرد است و در طی روند خشک شدن و افتادن، رنگ آن قهوه ای و بعد سیاه می شود.

اگر در طول این مدت مقدار کمی خون در محل ناف نوزاد مشاهده کردید، نگران نشوید. این خون، عادی و طبیعی است.

گاهی بعد از افتادن بند ناف، توده گوشتی کوچکی باقی می ماند که ممکن است خودش از بین برود و یا نیاز به درمان داشته باشد. این توده ها که "گرانولوم نافی" خوانده می شوند مشکلی جدی نبوده و در داخل آنها عصب وجود ندارد، بنابراین در صورتی که نیاز به درمان داشته باشند، درمان آنها دردناک نخواهد بود.

علائم عفونت بند ناف چیست؟
یک بندناف سالم به طور معمول بدون بو و تمیز است. بند ناف حدود سه روز مرطوب باقی می‌ماند و سپس شروع به سیاه و خشک شدن می‌کند.

در صورتی که هر یک از علائم زیر را در کودک خود مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید:
- تب یا بد حالی نوزاد

- وجود چرک در محل ناف

- ورم یا قرمزی ناف یا اطراف آن

- استشمام بویی بد از بند ناف

- خونریزی زیاد بندناف قبل از افتادن آن (خونریزی جزیی اغلب در زمان افتادن رخ می‌دهد)

چرا بند ناف عفونت می کند؟
هنگام تولد، نوزادان با سطح بالایی از پادتن‌ها در بدن‌شان به دنیا می‌آیند، مثل پروتئین‌هایی به نام گلبول‌های ایمنی که برای حفظ نوزاد از عفونت‌های باکتریایی و ویروسی مهم هستند. با افت سطح این پروتئین‌ها نوزاد مستعد ابتلا به عفونت می‌شود.

از سه ماهگی بدن نوزاد شروع به گسترش این پادتن‌ها می‌کند. البته این کار با سرعتی کند‌تر از بدن یک بزرگسال انجام می‌گیرد.

بنابراین نوزادان بسیار آسیب‌پذیر هستند و به همین دلیل مراقبت از بندناف و پیشگیری از بروز عفونت بسیار حائز اهمیت است.

بند ناف نیاز به الکل دارد یا نه؟
در اتاق زایمان، متخصص زنان یا ماما برای جلوگیری از عفونت، بند ناف را پس از قطع کردن با مواد ضدعفونی کننده تمیز می کند.

سال ها توصیه بر این بود که برای تمیز کردن بند ناف در روزهای بعد در خانه، از پنبه یا گاز استریل آغشته به الکل، یک یا دو بار در روز استفاده شود.

بسیاری از متخصصین کودکان هنوز هم به این روش اعتقاد دارند، ولی امروزه بعضی دیگر معتقدند که بهتر است بند ناف را رها کرد تا خودش خشک شود و بیفتد.

دلیل این توصیه جدید، نتیجه مطالعه ای است که در سال ۱۹۹۸ در کانادا انجام شد. در این مطالعه معلوم شد، ترمیم بند ناف هایی که به حال خود رها شده بودند ۸ روز طول کشید، در صورتی که این زمان برای بند ناف هایی که با الکل تمیز شده بودند، ۱۰ روز بود. در هیچ یک از نوزادانی که این مطالعه بر روی آنها انجام شده بود، عفونت دیده نشد.

یکی از دلایلی که بعضی متخصصان اطفال هنوز هم روش تمیز کردن بند ناف با الکل را توصیه می کنند این است که بند ناف هایی که با الکل تمیز نمی شوند، گاهی ترشحات و بوی بدی دارند.

از سوی دیگر بسیاری از این متخصصین معتقدند که اختلاف دو روز در زمان ترمیم، اختلاف چندان قابل توجهی نیست (که در مطالعه بالا دیده شده بود).

گاهی در محل اتصال بندناف به بدن نوزاد، ترشح شیری رنگ و بی بو و یا یکی دو قطره خون خارج می شود که اهمیتی ندارد.
بعد از تولد نوزاد، بندناف او به تدریج خشک شده و می‌افتد. افتادن بند ناف دردی ندارد و معمولا طی دو هفته بعد از تولد رخ می دهد. مراقبت خوب و اصولی از بند ناف نوزاد بسیار مهم است.

مراقبت از بند ناف قبل از افتادن آن
- از دستکاری و کشیدن بند ناف بپرهیزید.

- بند ناف را باید خشک و تمیز نگه داشت.

- از تمیز کردن بیش از حد بندناف خودداری کنید.

- بندناف را مدتی در معرض هوا قرار دهید تا خشک شود.

- از گذاشتن هر گونه پوشش بر روی بندناف خودداری شود.

- مهم ترین مسئله در نگهداری بند ناف قبل از افتادن آن، جلوگیری از عفونت است.

- زمانی که بند ناف می افتد، ممکن است پوشک کمی خونی شود که طبیعی است.

- از پوشاندن لباس های زیر دکمه دار تا زمانی که بند ناف نیفتاده است، باید خودداری کرد.

- استفاده از الکل برای ضد عفونی کردن بند ناف لازم نیست، چرا که ممکن است روند افتادن آن را به تعویق بیاندازد.

- گاهی در محل اتصال بندناف به بدن نوزاد، ترشح شیری رنگ و بی بو و یا یکی دو قطره خون خارج می شود که اهمیتی ندارد.

- اطمینان حاصل کنید بندناف به پوست نوزاد مالیده نمی‌شود. در این مدت از لباس‌های آزاد استفاده کنید تا بند ناف بیفتد.

- هرگز سعی نکنید بند ناف را با دست جدا کنید، حتی اگر خیلی شل شده باشد و یا تنها با رشته ای نازک به شکم نوزاد متصل باشد.

- از پانسمان کردن و یا از قرار دادن پوشک بر روی بند ناف پرهیز کنید، چرا که این عمل ممکن است موجب رطوبت در آن ناحیه و عفونت شود.

- در هوای گرم به نوزاد باید فقط پوشک و یک شورت و لباس نخی گشاد پوشاند تا جریان هوا زیر لباسش برقرار بوده و بند ناف سریع تر خشک شود.

- در هنگام تعویض پوشک نوزاد، لبه بالای آن را باید از زیر بند ناف تا کرد تا بند ناف در معرض هوا قرار داشته باشد و با ادرار تماس پیدا نکند، یعنی پوشک نوزاد را باید زیر بند ناف بست.

- اساس مراقبت از بندناف برای دختران و پسران یکسان است، ولی در مورد پسران باید اطمینان حاصل کرد که سر آلت درون پوشک قرار بگیرد تا از ریختن ادرار روی بندناف جلوگیری شود.

- اگر بند ناف با ادرار یا چیز دیگری آلوده شد، از آب جوشیده ولرم برای تمیز کردن آن استفاده کنید. به این ترتیب که چند تکه پنبه را در این آب خیس کنید و تمام قسمت اطراف ناف را پاک کنید.

- هرگز از پنبه خشک برای تمیز کردن بند ناف نوزاد استفاده نکنید، چون ممکن است الیاف پنبه روی بند ناف باقی بماند و باعث ایجاد حساسیت و حتی عفونت شود.

- از نگهداری نوزاد در اتاق مرطوب و گرم خودداری کنید، زیرا بندناف باید خشک شود و بیفتد، ولی محیط گرم و مرطوب این کار را به تاخیر می‌اندازد.

- تا قبل از افتادن بند ناف از استحمام نوزاد بپرهیزید و یا حداقل او را کاملا درون آب (مثل وان یا لگن آب) قرار ندهید و با لیفی نرم، بدن او را تمیز کنید.

- اگر در ناحیه ناف ترشح چرکی وجود داشت و یا لکه خونی دیده شد و دچار التهاب و قرمزی بود، حتما به پزشک متخصص مراجعه کرده و از مالیدن هر گونه پماد بدون تشخیص پزشک بر روی آن خودداری نمایید.