از شیر گرفتن نوزاد، شروع غذای کمکی

از شیر گرفتن کودک به معنی تغییر در تغذیه نوزاد است که به تدریج از شش ماهگی با شروع غذای کمکی آغاز می شود. هر چند نباید فراموش کرد که همچنان شیر غذای اصلی کودک است و تغذیه ای که تا کنون تنها بر پایه شیر بود با اضافه کردن موادغذائی لازم کم کم تغییر می کند.

از شیر گرفتن کودک یعنی:
تغذیه کودک را که تنها بر پایه شیر است تغییر داده و موادغذائی لازم را کم کم به آن اضافه کنیم. این کار را می توان از شش ماهگی شروع کرد. تا این زمان تنها مادهٔ غذائی مورد نیاز کود، شیر است. ولی پس از ۶ ماهگی بدن او به آهن و مواد غذائی بیشتری نیاز دارد. غذا دادن به کودک را ابتد ازا عذاهای نرم و نیمه جامد آغاز کنید و کم کم بعضی از غذاهای دیگر افراد خانواده را هم به غذای او اضافه کنید. غذای کودک را در شرایط زیر به او بدهید:

وقتی کودک پس از خوردن شیر هنوز احساس گرسنگی نماید.
وقتی کودک پس از مدت زمان کوتاهی که در شب شیر خورده، دوباره بیدار شود.
وقتی او اغلب اوقات تقاضای غذای بیشتری می کند.

غذای کمکی در شش ماهگی:
در ابتدا لازم نیست غذای جامد را با دادن کباب به کودک آغاز کنید! بلکه به او باید غذاهای نرم و نیمه جامد بدهید. غذاهائی مانند:
پوره سیب زمینی و هویج فرنگی و یا هویج زرد
گلابی یا سیب آب پز، انبه و موز
پوره برنج، ذرت و یا غلات حجیم شده با شیر، فرنی
قبل از دادن غذا به کودک، آن را امتحان کنید تا داغ نباشد. هیچ وقت غذای کودک را با شیر در شیشه نریزید، زیرا ممکن است باعث خفگی او شود. هرگز قاشقی را که به دهان خود می زنید به دهان کودک نزنید. (زیرا تمام میکروب ها و باکتری های موجود در دهان شما وارد بدن کودک می شود) وقتی کودک میل به غذا ندارد به زور به وی غذا ندهید. همراه با خوردن غذای کمکی نباید شیر مادر و یا شیرخشک را قطع کرد. حتماً روزانه باید ۶۰۰ سی سی شیر به او بدهید.

راهنمائی هائی در زمینهٔ غذا دادن
هرگز به اجبار و بیش از حد نیاز کودک، به او غذا ندهید.
حتماً قبل از غذا دادن به کودک او را آرام کنید تا هر دو در آرامش باشید.
برای دادن غذا، کودک را بغل گیرید و یا او را روی صندلی بلند مخصوص کودک بنشانید و بعد غذا را بدهید.
وقتی می خواهید غذای جدید را به کودک بدهید آن را با کمی از غذائی که قبلاً با طعم آن آشناست مخلوط کنید.
اگر کودک غذا را پس زد، ناامید نشوید. این کار را چند روز بعد تکرار کنید تا کم کم به آن عادت کند.
برای جلوگیری از کثیف شدن فرش و زمین حتماً پارچه یا روزنامه روی آن پهن کنید.
باید بدانید غذا دادن به کودک ریخت و پاش دارد و ممکن است لباس کودک و یا حتی لباس شما هم کثیف شود.

غذای کودک در هفت ماهگی:
در این موقع است که باید مقدار غذای کودک را افزایش دهید و در روز دو وعده به او غذای نیمه جامد بدهید.
به غذای کودک نمک اضافه نکنید. اگر قرار است به کودک از غذای خانواده بدهید، حتماً قبل از اضافه کردن ادویه به آن، سهم کودک را بردارید.
به پورهٔ بعضی از میوه ها که کمی ترش هستند (انگور فرنگی و ریواس و…) به مقدار خیلی کم می توان شکر اضافه کرد. ولی هیچ گاه به شیر یا نوشیدنی و غذای کودک شکر اضافه نکنید.
اگر در منزل خودتان غذای تازه برای کودک تهیه کنید، بهتر از نوع منجمد آن است که از بیرون تهیه می شود.
به پورهٔ سبزی یا غلات کودک می توانید کمی گوشت مرغ و یا جگر، عدس و لبنیات (ماست پرچرب) اضافه کنید. البته اگر سابقه حساسیت به این مواد در افراد خانواده نداشته باشید.

غذاهای که نباید به کودک داد:
نمک:
کودکان تحمل طعم نمک را ندارند و همان حدی که موادغذائی نمک دارند کافی است و دیگر نیازی به اضافه کردن نمک وجود ندارد.

شکر:
اضافه نمودن شکر باعث پوسیدگی دندان می شود. اگر غذای کودک به شیرین شدن نیاز دارد به آن شیر مادر اضافه کنید.

عسل:
عسل هم مانند شکر برای دندان های کودک ضرر دارد. هرگز به کودک زیر یک سال عسل ندهید. زیرا در عسل نوعی "اسپور" وجود دارد که بعدها در او باعث بیماری های جدی می شود.

مغزها:
تا قبل از ۵ سالگی از مغزها به کودک ندهید. زیرا هضم آن ها برایش سخت است.
غذای کمکی در هشت و نه ماهگی:

از آنجائی که کودک به خوردن غذا عادت کرده است، طعم ها و شکل های دیگر غذا را به او بچشانید حال دیگر می توانید از انواع گوشت و تخم مرغ آب پز استفاده کنید. حتماً یک وعده غذای پروتئین دار در روز به کودک بدهید. این غذاها را به صورت تکه های خیلی کوچک درآورید. کم کم کودک را به جویدن تشویق کنید. با همان دندان های کمی که دارد غذا را به او بدهید تا با لثه ها تمرین جویدن کند و با این شکل غذا هم آشنا شود. حتماً هنگام غذا دادن در کنار کودک باشید تا مواد غذائی به حلق او نرود و باعث خفگی اش نشود. می توانید به او یک تکه نان، تکه های سیب پوس کنده، موز، هویج پخته و لوبیا سبز پخته بدهید. مقدار شیر کودک نیز باید بین ۶۰۰ـ۵۰۰ سی سی در روز باشد.

غذای کودک در نه تا دوازه ماهگی:
اگر فعالیت و حرکت کودک آغاز شده است، باید به او غذای بیشتری بدهید. در روز سه وعده غذا، میوه، شیر و میان وعده بدهید. برای قوی تر شدن و رشد کودک به او لبنیات پرچرب بدهید. اگر کودک را به گیاه خواری عادت داده اید حتماً هر روز به او عدس قرمز پخته بدهید و همراه آن آب سبزی و آب میوه که حاوی ویتامین "ث" باشد بدهید تا به جذب آهن کمک کند. شیر گاو را با آب رقیق کرده و به کودک بدهید.

دوازده ماهگی به بعد:
اکنون باید مواد نشاسته ای، میوه و سبزی را بیشتر به برنامه غذائی او اضافه کنید. شیر گاو را نیز بدون این که رقیق کنید، روزی ۳۵۰۰ سی سی به او بدهید. غذاهائی را که قبلاً کودک دوست نداشت مجدداً امتحان کنید. می توانید از غذاهای آماده که به صورت بسته بندی در فروشگاه های معتبر عرضه می شود، بخرید. البته به تاریخ مصرف و نیز برچسب روی آن توجه نمائید تا شکر نداشته باشد و با سن کودک مطابقت کند.

این غذاها را با غذای تازه ای که پخته اید می توان مخلوط کرد. برای مواقعی که به مهمانی می روید می توانید از غذای آماده استفاده کنید. به برچسب نوشیدنی هائی که به کودک می دهید، دقت کنید تا کم شیرین و یا بدون شکر باشد و به دندان کودک آسیب نرساند.

رفع تشنگی کودک:
برای رفع تشنگی کودک به موارد زیر توجه نمائید.
بهترین نوشیدنی برای ماه های اول تولد کودک، شیر مادر است.
قندآب با شیرینی خیلی کم را گاهی می توان به کودک داد. (قبل از در آوردن دندان) ولی هرگز هنگام خواب آن را به کودک ندهید.
آب بهترین جایگزین شیر برای رفع تشنگی است. برای کودکان زیر ۶ ماه حتماً از آب جوشیده استفاده کنید. ولی آب معدنی به کودک ندهید. زیرا املاح و سدیم آن زیاد است.
پس از ۶ ماهگی آب مرکبات را هم می توان به کودک داد. این مواد بهترین منبع ویتامین "ث" هستند. آب میوه کودک را با کمی آب رقیق کنید.
نوشیدنی های گازدار و شیرهای طعم دار و آب میوه های آماده برای کودک مناسب نیستند زیرا شکر آن ها زیاد است.
چای و قهوه برای نوزادان و کودکان کوچک توصیه نمی شود. زیرا جذب آهن غذا را کاهش می دهند و اگر شیرین باشند به دندان ها آسیب جدی می رسانند.