روش های درمان ناباروری، مخصوص بیماران سرطانی

یک جراح و متخصص زنان گفت: حفظ باروری در جوانانی که هنوز ازدواج نکرده‌اند و فرزندی ندارند، جوانانی که در معرض خطر ناباروری هستند و افراد مبتلا به سرطان پیش از آنکه در طی مراحل درمان دچار نازایی یا کاهش قدرت باروری شوند از اهمیت بسیاری برخوردار است و نیازمند بهره‌گیری از روش‌های حفظ باروری جهت فرزنددار شدن در آینده است.

روش‌های حفظ باروری
دکتر سیمین ظفردوست، عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با تشریح اهمیت حفظ باروری گفت: تمامی افرادی که قدرت باروری دارند اما به هر دلیلی نمی‌توانند یا نمی‌خواهند بچه‌دار شوند و نگران آن هستند که در آینده، هنگامی که شرایط مناسب برایشان فراهم شد، قدرت باروری‌شان را از دست دهند، می‌توانند از روش‌های حفظ باروری استفاده کنند.

ظفردوست در ادامه افزود: افرادی که در حال حاضر ازدواج نکرده‌اند و نگران هستند که به علت افزایش سن به هنگام ازدواج، دچار کاهش باروری شوند و یا زوج‌هایی که فعلا تصمیم به بچه‌دار شدن ندارند اما همواره دچار استرس هستند که مبادا در آینده دچار مشکل در باروری شوند، خانم‌هایی که سابقه نارسایی زودرس تخمدان در اقوام خود بویژه اقوام درجه یک خویش را دارند و مهم‌تر از همه افرادی که دچار بیماری‌هایی چون سرطان و اندومتریوز هستند که به صورت جدی باروری آنها را تهدید می‌کند، می‌توانند به نوعی از روش‌های حفظ باروری استفاده کنند.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با اشاره به چگونگی تاثیر سرطان بر روی حفظ باروری، گفت: اگر سرطان‌هایی که سیستم تولید مثلی را درگیر می‌کنند همانند سرطان تخمدان و رحم را کنار بگذاریم، در بیشتر اوقات عاملی که باعث کاهش قدرت باروری در افراد مبتلا به سرطان می‌شود، در حقیقت درمان‌های سرطان همانند جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی هستند که در بسیاری مواقع آسیب‌هایی غیرقابل بازگشت به تخمدان‌ها و ارگان‌های تولیدمثلی وارد می‌کنند.

این جراح و متخصص زنان ضمن تشریح اهمیت حفظ باروری در بیماران سرطانی عنوان کرد: مطرح شدن حفظ باروری در بیماران سرطانی به عوامل متعددی باز می‌گردد و از طرفی نیز موارد جدید سرطان در کل دنیا در حال افزایش است و بر جمعیت افراد مبتلا نیز اضافه می‌شود و از سوی دیگر با توجه به پیشرفت‌هایی که در درمان سرطان صورت گرفته است، امروزه امید به زندگی در این افراد بیشتر شده و از آنجا که بیشترین جمعیت مبتلا به سرطان را نوجوانان و افراد زیر سن بلوغ و حتی جوانان تشکیل می‌دهند که بسیاری از آنها هنوز ازدواج نکرده‌اند و در نتیجه فرزندی ندارند و با مشکل حفظ باروری روبرو هستند، بنابراین هدف از حفظ باروری در این افراد، کاهش مشکلات باروری پس از درمان‌های سرطان می‌باشد.

ظفردوست تاکید کرد: هدف اصلی آگاهی دادن به بیماران سرطانی است یعنی قبل از آنکه درمان‌های لازم آغاز شود، این افراد بدانند که امکان حفظ باروری وجود دارد و می‌توانند از آن بهره‌مند شوند که بر اساس شرایط موجود و صلاحدید پزشک یا افراد مبتلا ممکن است یا از روش‌های حفظ باروری استفاده شود یا اینکه مورد استفاده قرار نگیرد.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با بیان اینکه میزان کاهش قدرت باروری افراد به دنبال استفاده از روش‌های درمان سرطان به عوامل مختلفی بستگی دارد، گفت: نوع سرطان، نوع درمانی که انجام می‌شود، رژیم دارویی، میزان مصرف داروی تجویز شده، سن بیمار، مجرد یا متاهل بودن و … که از فردی به فرد دیگر متفاوت است از عوامل موثر در میزان قدرت باروری افراد پس از بکارگیری روش‌های درمان سرطان است.

بنابر اعلام روابط عمومی پژوهشگاه فناوری‌های نوین علوم زیستی جهاددانشگاهی- ابن سینا، وی در ادامه تاکید کرد: مهم‌ترین موضوع در تصمیم‌گیری درست در جهت درمان بیمار مبتلا به سرطان، تصمیم‌گیری به صورت گروهی و شامل متخصص آنکولوژیست، جنین شناس و ناباروری است که باید با همراهی یکدیگر به قضاوت و تصمیم‌گیری در مورد روش صحیح درمان بپردازند.

دکتر شاهین خزعلی، متخصص زنان، جراح لاپاراسکوپی و مسئول کلینیک اندومتریوز مرکز درمان ناباروری ابن سینا نیز با اشاره به ارتباط بیماری اندومتریوز و کاهش توان باروری افراد مبتلا به آن گفت: آنچه بسیار نگران کننده است، این موضوع است که اندومتریوز می‌تواند تخمدان‌ها را درگیر کند و ذخیره تخمدان را کاهش دهد که در این صورت ممکن است آسیبی غیرقابل بازگشت به تخمدان‌ها وارد کند.

مسئول کلینیک اندومتریوز مرکز درمان ناباروری ابن سینا عنوان کرد: امروزه بر خلاف گذشته به بیماران مبتلا به اندومتریوز، برداشتن رحم و تخمدان‌ها توصیه نمی‌شود و به عنوان مرحله آخر، آن هم برای افرادی که دیگر قصد بارداری و بچه‌دار شدن ندارند ممکن است در نظر گرفته شود.

وی در ادامه افزود: با وجود آنکه جراحی اندومتریوز بسیار سخت و نیازمند تخصص و دقت می‌باشد اما اگر به درستی انجام شود می‌تواند بافت تخمدان را محافظت کند که متاسفانه در بهترین موارد جراحی که توسط متخصصان و جراحان حاذق بر روی کیست‌های مبتلا به اندومتریوز تخمدان صورت می‌گیرد نیز، ذخیره تخمدان کاهش می‌یابد.

خزعلی با بیان اینکه انجام اعمال متعدد جراحی بر روی تخمدان‌ها می‌تواند ذخیره تخمدان را کاهش دهد، گفت: آنچه بسیار اهمیت دارد آن است که عمل به درستی و توسط افراد ماهر و با تجربه انجام شود و در موارد لزوم، قبل از آنکه مبتلایان به اندومتریوز مورد عمل جراحی قرار گیرند به متخصصین ناباروری ارجاع شوند تا جنین یا تخمک آنها استخراج، منجمد و نگهداری شود تا پس از آنکه فرد بهبود یافت یا ذخیره تخمدان کاهش یافت، دارای جنین یا تخمک سالم باشند.

وی در تشریح کاربرد لاپاراسکوپی در حفظ باروری خاطرنشان کرد: برداشتن کیست‌های اندومتریوز، جداکردن چسبندگی‌ها، آزاد کردن لوله‌های رحمی برای آنکه مجددا قابلیت عبور تخمک و اسپرم را داشته باشند، برداشتن و منجمد کردن بافت تخمدان پیش از درمان سرطان و بازگرداندن مجدد آن به بدن و … از جمله کاربردهای مهم لاپاراسکوپی در جهت درمان و حفظ باروری به شمار می‌رود.