بهترین نوع زایمان، چطور انتخاب کنم؟

به گفته رییس انجمن مامایی ایران بهترین نوع زایمان، زایمان بدون مداخله و فیزیولوژیک است که در آن هم سلامت مادر و هم سلامت نوزاد تضمین شده است. دکتر ناهید خداکرمی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی این رابطه اظهار کرد: در زایمان فیزیولوژیک با آماده کردن مادر باردار طی دوران بارداری با حمایت مداوم مامایی و انجام تمرینات عضلانی، تنفسی، آرام‌سازی و استفاده از روش‌های غیردارویی کاهش درد همچون ماساژدرمانی، آروماتراپی (استفاده از عطرها و روایح در درمان بیماری‌ها) و تکنیک‌های تنفسی می‌توان درد زایمان را کنترل کرده و بر آن مسلط شد.

وی با بیان اینکه در کشورهای غربی به خصوص کشورهای اروپایی مانند هلند، اتریش و انگلستان از این روش استفاده می‌شود، افزود: مادرانی که تجربه استفاده از این تکنیک‌ها را دارند عمدتا رضایت بسیار زیادی از زایمان طبیعی دارند و نوزادان آنها نسبت به نوزادان سزارینی آرام‌تر بوده و بی‌قراری کم‌تری دارند. عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: علاوه بر زایمان فیزیولوژیک زایمان‌های بدون درد با دارو، نظیر بی‌حسی اپیدورال یا اسپینال زایمان طبیعی و بدون درد را برای مادر فراهم می‌آورند.

به گفته خداکرمی، این زایمان با تزریق داروی بی‌ حسی در ستون مهره‌ها صورت می‌گیرد که در بیمار بی‌دردی کاملی را ایجاد می‌کند. وی با بیان اینکه زایمان با بی حسی اپیدورال ممکن است عوارضی هم در پی داشته باشد، افزود: سردرد، افت فشار خون و بعضی از آسیب‌های موقتی در ناحیه اندام‌های تحتانی از عوارض این نوع زایمان است که قابل برگشت بوده و به هیچ وجه نگران‌کننده نیست. وی ادامه داد: عارضه دیگری که این زایمان دارد این است که چون مادر احساس فشار و درد ندارد معمولاً مرحله دوم زایمان طولانی می‌شود.

رییس انجمن مامایی ایران اظهار کرد: مستندات مبتنی بر شواهد علمی و متخصصین زنان و مامایی عمل سزارین انتخابی را به شدت نهی کرده و معتقدند تنها در مواردی که جان مادر یا نوزاد در خطر است باید برای سزارین اقدام کرد زیرا عوارض متعددی با سزارین انتخابی در بیمار و نوزاد وی به وجود می‌آید. به گفته خداکرمی، سزارین انتخابی که در آن از قبل از زمان تولد نوزاد بدون دلیل علمی و تنها به خواسته مادر یا پزشک و ماما تعیین شده باشد عوارضی همچون نارسی نوزاد را در پی دارد. وی در خصوص استقبال مردم از زایمان بدون درد و زایمان فیزیولوژیک، اظهار کرد: خانواده‌ها به خوبی ازمزایای زایمان طبیعی آگاهند، اما متاسفانه چون زایمان بدون درد و زایمان فیزیولوژیک نیازمند حضور نفر به نفر یک ماما به ازای یک مادر باردار است و اغلب بیمارستان‌ها این امکانات را ندارند، دسترسی مادران به این مراکز محدود است.

رییس انجمن مامایی ایران افزود: علت دیگر عدم سرمایه‌گذاری بیمارستان‌‌ها برای گسترش شرایط زایمان فیزیولوژیک، غیرواقعی بودن تعرفه‌های زایمانی است، زیرا تعرفه‌های زایمانی به صورت گلوبال و جمعی است در صورتی که اگر قرار باشد مراقبت نفر به نفر باشد، تعرفه زایمان‌ها خیلی باید بیشتر شود تا مراکز درمانی به ویژه مراکز خصوصی بتوانند شرایط این نوع زایمان‌ها را فراهم آورند.

خداکرمی اظهار کرد: پیشنهاد ما این است که استانداردسازی نیروی انسانی در مراکز زایمانی چه در بخش خصوصی و چه در مراکز دولتی هر چه سریعتر نهادینه شود تا شرایط مراقبت نفر به نفر از مادران باردار در طی زایمان فراهم شود، همچنین سازمان‌های بیمه‌گزار باید از سطح یک که پزشک خانواده است تا سطح سه که زایمان‌های پرخطر است، خدمات مامایی را تحت پوشش قرار دهند.

وی تاکید کرد: با توجه به سیاست‌های کلان کشور مبنی بر ایجاد تسهیلات برای خانواده‌هایی که مایل به داشتن فرزند بیشتر هستند اگر مادری که تجربه سزارین دارد بخواهد بیش از یک بچه داشته باشد، به دلیل مشکلات و عوارضی که تجربه کرده است به راحتی نمی‌پذیرد تا خانواده‌اش را گسترش دهد، بنابراین وظیفه دولت (وزارت بهداشت، سازمان‌های بیمه‌گذار) است تا با حمایت از حرفه مامایی و تسریع در ارتقای کیفی و کمی مراکز زایشگاهی شرایط زایمان‌های طبیعی بدون درد را آسان‌تر کنند. به گفته رییس انجمن مامایی ایران، در حال حاضر مراکزی که به نام بیمارستان‌های دوستدار مادر معروفند و زایمان فیزیولوژیک و یا زایمان طبیعی بدون درد انجام می‌دهند، بخصوص در بخش خصوصی بسیار محدودند که یکی از دلایل آن کمبود ماما است.

وی اظهار کرد: اکنون اقبال عمومی به خصوص در قشر تحصیل کرده نسبت به زایمان بدون درد و زایمان فیزیولوژیک بسیار است که با افزایش امکانات مراکز زایشگاهی و حمایت دولت در حفظ استقلال حرفه‌ای ماماها و استفاده از توان مدیریتی آنان امیدواریم کودکان کشور بتوانند از موهبت الهی تولد به روش طبیعی بهره‌مند شوند.