نشانه های مننژیت در کودکان، علائم را بشناسید

تعریف مننژیت
عفونت و التهاب پرده های مغزی و مایع مغزی نخاعی است که دور مغز و نخاع را احاطه م یکنند. ویروس ها، باکتری ها و قارچ ها همگی می توانند باعث ایجاد مننژیت شوند. نشانه های مننژیت ویروسی، خفیف است اما مننژیت باکتریایی بسیار شدیدتر از مننژیت ویروسی است و در موارد بسیار باعث بروز مشکلات ثانویه در مغز و سیستم عصبی می شود. علت اکثر موارد مننژیت، ویروس ها هستند. امکان گرفتارشدن به مننژیت درهرسنی وجود دارد اما بیشتر درکودکان زیر5 سال دیده می شود ودر کودکان زیر 2 سال شدید ترین شکل بیماری ظاهرمی شود. زمان شیوع مننژیت باکتریایی درفصل زمستان و مننژیت ویروسی دراواخر تابستان و اوایل پاییز است.

نشانه ها
در خیلی از موارد نشانه های اولیه مننژیت با سایر بیماری ها اشتباه گرفته می شود. گاهی ممکن است نشانه های اولیه ابتلا به مننژیت بیش از یک دوره یک تا دو روزه باشد ولی گاهی این بیماری یک سیر برق آسا و کشنده را پیدا م یکند، بنابراین در صورتی که فردی دارای نشانه های زیر باشد باید سریع با پزشک مشورت شود:

تب بالا، سردرد شدید، تهوع و استفراغ همراه با سردرد، گیجی، تشنج، بی خوابی و یا سخت از خواب بیدار شدن، سفتی گردن و کم حرکتی گردن، حساسیت به نورو صدای بلند، کاهش تمایل به نوشیدن یا خوردن

نشانه ها در نوزادان
نوزادان وشیرخواران کوچک ممکن است نشانه های درد و یا سفتی گردن را نداشته باشند و به جای آن نشانه هایی مانند گریه مداوم، خواب آلودگی، بی قراری و کاهش میل به غذا را داشته باشند و گاهی نیز ملاج نوزاد برجسته می شود. در برخی کودکان مبتلا به مننژیت، بثورات جلدی مشخصی به صورت نقاط مسطح صورتی یا قرمز که با فشار دست محو نمی شوند قابل دید است. اگر کودک به طور غیرعادی بدحال باشد و یا حداقل دو نشانه از نشانه های فوق در وی پدیدار شده باشد، بلافاصله با پزشک مشورت کرده و یا کودک به نزدی کترین بیمارستان رسانیده شود.

عوامل ایجاد کننده مننژیت
مننژیت باکتریایی: این گونه مننژیت نشانه های شدیدتر و ناگوارتری دربرابر دیگر گونه های مننژیت دارد ولی درصورت تشخیص سریع و درمان با آنتی بیوتیک، به طور کامل درمان پذیر بوده و از وقوع عوارض آن جلوگیری می شود. دراین نوع مننژیت، باکتری وارد جریان خون شده و ازراه جریان خون به پرده های مغز و مایع مغزی نخاعی دسترسی پیدا میکند.

مننژیت ویروسی: این نوع مننژیت خفیف بوده و دوره بیماری آن به روز و یا کمتر طول می کشد و بیشتر در پایان تابستان و آغاز پاییز ۱۰مدت بیماری ایجاد می شود. مصرف آنتی بیوتیک در درمان مننژیت ویروسی بی اثر است. اغما، تشنج یا نقایص عصبی بندرت در مننژیت ویروسی بروز میکند.

مننژیت قارچی: بعضی از قارچ ها باعث ایجاد مننژیت می شوند که نشانه ها همانند دیگر گونه های مننژیت بوده ولی یک روند بسیارکند و موذی داشته و به خاطر نشانه های ضعیف آن گاهی به درستی تشخیص داده نمی شود. یکی ازقارچ هایی که عامل مننژیت درافراد دارای نقص ایمنی به شمار می رود، «کریپتوکوکوس» است که اگر تشخیص و درمان به موقع انجام نشود باعث مرگ بیمار می شود.

عوامل خطر
عوامل زیادی وجود دارد که به خصوص کودکان و یا سالمندان را دربرابر خطر بیشتری برای عفونت مننژیت قرار می دهد:
سن: کودکان زیر ۵ سال ، جوانان ۱۸ تا ۲۴ سال و افراد سالمند بیش از دیگر گروه های سنی دربرابر خطر ابتلا به مننژیت قرار دارند.
زندگی در محیط های شلوغ و گروهی: دانشجویانی که درخوابگاه زندگی می کنند، زندانیان، پادگان ها، مدارس شبانه روزی و محل های نگهداری و پرورش کودکان، همه مکان های مناسبی هستند که در آنجا عفونت به سرعت درمیان افراد پخش می شود.
بارداری: درفرد باردار احتمال ابتلا به مننژیت بیشتر است و هم چنین می تواند خطر عفونت در جنین را بالا ببرد.
افرادی که با حیوانات سروکار دارند: مانند کشاورزان و دامپروران و... که با حیوانات اهلی سروکار دارند.
عواملی که باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می شوند: مانند بیماری ایدز، دیابت، مصرف داروهای سرکوب کننده ایمنی یا عمل جراحی برداشتن طحال، می توانند فرد را درمعرض خطر ابتلا به مننژیت قرار دهند.

عوارض
در صورت تاخیر در درمان، عوارض بیماری بیشتر خواهد بود. این عوارض دربعضی موارد شامل: ازدست دادن شنوایی، اختلال گفتاری، از دست دادن بینایی، اختلال های یادگیری، مشکلات رفتاری، حالت فلج اندام ها، اختلال کارکرد کلیه ها و یا غدد فوق کلیوی و...خواهد بود. این بیماری درصورت عدم درمان مناسب، بیمار را به حالت شوک برده و باعث مرگ وی می شود.

اقدامات تشخیصی
اگر فردی دچار سردرد و تب همراه با سفتی گردن یا بدون آن باشد، در قدم اول هوشیاری و وضعیت ذهنی بیمار بررسی می شود. سپس فرد مبتلا در بیمارستان بستری شده و مایع نخاع وی جهت آزمایش نمونه گیری می شود. با کمک این آزمایش می توان مننژیت ویرال و باکتریال را از هم تشخیص داد و درمواردی عامل ایجادکننده مننژیت را نیز مشخص کرد. هم چنین نمونه کشت خون و ترشحات حلق و بینی جهت تعیین وجود باکتری و نوع باکتری به آزمایشگاه فرستاده می شود.

درمان
مهم ترین درمان اولیه مننژیت باکتریایی درمان با آنتی بیوتیک های وریدی است تا ازعوارض ناگوارجلوگیری شود. نوع آنتی بیوتیک با مشخص شدن نوع باکتری تجویز می شود.

توصیه هایی جهت پیشگیری از بیماری
از بوسیدن و هم بازی شدن با فرد مبتلا خودداری شود.
جهت کاهش خطر ابتلا، بهداشت فردی رعایت شود.
گوشت باید کامل پخته شده وسپس مورد استفاده قرارگیرد. به خصوص
در زنان باردار این امر باید رعایت شود. ازخوردن لبنیات غیرپاستوریزه خودداری شود.
شستشوی دقیق دست به ویژه درکودکان الزامی است. دست ها به طور
کامل با صابون و به خصوص پس از رفتن به دستشویی، دست زدن به حیوانات اهلی، حضور طولانی مدت در مکان های شلوغ و همگانی، شسته شود.
با مصرف سبزیجات تازه و غلات، میوه جات، استراحت کافی و ورزش، سیستم ایمنی بدن تقویت شود.
برای پیشگیری دربعضیا زا نواع مننژیتب اکتریایی واکسیناسیون انجام شود.