مصرف سیگار در زنان باردار، چرا مضر است؟

ترک سیگار و عدم استعمال دخانیات یکی از اقدامات ضروری جهت حصول اطمینان از یک بارداری سالم می باشد. با این حال، با توجه به هشدارهای مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، حدود ۱۳ درصد از زنان در سه ماه آخر بارداری خود سیگار می کشند. سیگار کشیدن در هرمرحله از بارداری می تواند پیامد های ناخوشایند مادام العمری را برای کودک داشته باشد. در هر حال بسیار مهم است که قبل از اقدام به بارداری عادت به سیگار کشیدن را ترک کرده باشید. در ادامه این مطلب در مورد مصرف دخانیات در دوران بارداری و روش های ترکی آن بیشتر صحبت خواهیم کرد.

چرا مصرف دخانیات در دوران بارداری مضر و خطرناک است؟

مصرف دخانیات در دوران بارداری خطرات ذیل را افزایش می دهد:

-تولد نوزاد با وزن کم

-تولد زودرس (قبل از هفته ۳۷)

-سقط جنین

-مرگ جنین داخل رحمی (جنین مرده)

-شکاف کام و دیگر نقائص هنگام تولد

-مسائل تنفسی

مصرف دخانیات در دوران بارداری تبعاتی جدی به دنبال دارد که کودک را حتی پس از تولد و شیرخوارگی نیز تحت تاثیر قرار می دهد .این تبعات شامل موارد ذیل هستند:

-سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS)

-ناتوانی های یادگیری

-مشکلات رفتاری

-حملات آسم

-عفونت های مکرر

برخی از شواهد و تجربیات نشان می دهد که عادت مصرف دخانیات در دوران بارداری به عادات خانوادگی و انتقال نسل از والد به فرزند مرتبط است. برخی مطالعات افزایش میزان مصرف سیگار در دختران را به خاطر این می دانند که مادرانشان در دوران بارداری و پس از آن مصرف سیگار داشته اند. این مسائل و یافته ها نشان می دهد که برخی از عوامل بیولوژیک در رحم مادر هنگام بارداری رخ می دهد که باعث می شود مصرف سیگار و یا هر عادت دیگری در این دوران بر زندگی و عادات آتی فرزند تاثیر مستقیم بگذارد. به عبارت دیگر و به بیان ساده، مصرف دخانیات در دوران بارداری باعث می شود کودک در معرض خطر قرار گرفته و در زندگی آینده خود تبدیل به یک فرد سیگاری شود.

چرا باید هرچه سریع تر سیگار را ترک کنید؟

فرد سیگاری که باردار می شود ممکن است فکر کند، آسیب و خطر ناشی از سیگار در حال حاضر بر روی کودک تاثیر گذاشته و ترک سیگار هیچ نفعی برای کودک در طول ماه دوم یا سوم باردای ندارد. این طرز فکر درست نیست. با توجه به تجربه زنان سیگاری که ترک کرده اند، ترک سیگار در هر مرحله از حاملگی خطر ابتلا به نقص های ریوی و سرعت پایین رشد هنگام تولد را کاهش می دهد. همچنین ترک عادت به سیگار کشیدن به مراتب در اوایل بارداری راحت تر بوده و زنان باردار اوایل برای ترک و تنظیم تاریخ ترک مصمم تر هستند. زنان باردار سیگاری حتی در ماه های هفتم و هشتم بارداری نیز می توانند تشویق به ترک شوند.

چطور می توان سیگار را ترک کرد؟

قبل از تلاش برای ترک سیگار، باید مقداری زمان صرف تجزیه و تحلیل موقعیت و چگونگی وضعیت فرد سیگاری شود. بسیار ضروری است که بتوانید الگوها و عملکرد ترک سیگار خود را طوری برنامه ریزی کنید که در رویدادها و موقعیت های وسوسه انگیز و یا شرایط استرس زا درست عمل کرده و دچار مخاطره نگردید. آیا هنگامی که مظطرب هستید نیاز به کشیدن سیگار را حس می کنید؟ آیا برای انرژی داشتن نیاز به سیگار کشیدن دارید؟ آیا زمانی که دیگران اطرافتان سیگار می کشند، نیاز به کشیدن سیگار را حس می کنید؟ آیا هنگام مصرف نوشیدنی های خاصی به کشیدن سیگار تمایل دارید؟

هنگامی که درک درستی از عادات رفتاری کشیدن سیگار داشته باشید، می توانید تدبیری جهت برنامه ریزی متناوب و درست ترک سیگار اتخاذ کنید. به عنوان مثال، اگر با همکاران یا افرادی سیگاری در معاشرت هستید می توانید این روند را تغییر داده و با دوستان غیر سیگاری خود به پیاده روی رفته یا فعالیت های سالم دیگر را جایگزین معاشرت با دوستان سیگاری کنید. یا اینکه اگر عادت دارید هنگام نوشیدن قهوه سیگار بکشید، می توانید نوشیدنی دیگری را جایگزین نمایید تا این عادت شکسته شود. برنامه ریزی برای عدم قرار گرفتن در موقعیت های وسوسه انگیز، پیدا کردن فردی به عنوان پشتیبان و مشوق در امر ترک سیگار و تلاش برای برنامه ریزی درست در جهت ترک موفق، همه روندهایی هستند که باید به کار بگیرید. همچنین می توانید برای ترک این عادت به خود تقویت مثبت داده و پزشک خود را در جریان امر قرار دهید.

حذف و دور ریختن هرگونه توتون و تنباکو و محصولات مرتبط به آن از خانه،محل کار و ماشین قبل از شروع ترک، گامی مهم درشروع رهایی و ترک دخانیات است. مشورت با دکتر جهت کمک به ترک سیگار و راهکاری برای دور ماندن از دخانیات و ایجاد تقویت مثبت در خود، گامهای بعدی شروع ترک سیگار هستند. برخی از افراد سیگاری بسته به مقدار و اندازه مصرف دخانیات و اینکه عادت به مصرف نیکوتین چقدر در آنها ریشه دوانده است، نیاز بیشتری به کمک جهت ترک مصرف دارند.

ترک سیگار تا چه اندازه سخت خواهد بود؟

سطح دشواری در مصرف دخانیات در دوران بارداری به عوامل و فاکتورهای بستگی دارد که در هر زن سیگاری این فاکتورها متفاوت است. هرچقدر کمتر سیگار بکشید ترک آن نیز به مراتب راحت تر خواهد بود. داشتن یک شریک یا همسر غیر سیگاری، ورزش کردن و اینکه باور قوی داشته باشید که خطرات ناشی از سیگار در دوران بارداری برای فرزندتان بسیار خطرناک ورجدی است، ترک آن نیز برایتان آسان تر خواهد بود. هر مقدار که سیگار بیشتری بکشید، ترک آن برایتان سخت تر خواهد بود. زنان سیگاری که در روز بیشتر از یک پاکت سیگار مصرف می کنند و یا زنانی که قهوه و کافئین زیادی در روز مصرف می کنند به مراتب ترک سیگار برایشان دشوار تر خواهد بود. از طرفی ترک سیگار برای زنانی که از افسردگی رنج می برند یا در زندگی خود با مشکلات و سختی هایی روبرو هستند نیز مشکل خواهد بود. در این میان زنانی که از لحاظ اجتماعی طرد هستند و برخی حمایتهای اجتماعی را ندارند، نظیر زنان مطلقه، اگر اعتیاد به مصرف دخانیات داشته باشند، ترک برایشان دشوار باشد. در آخر جالب توجه است که بدانید هیچ گونه ارتباطی بین مصرف الکل و روند مصرف دخانیات در دوران بارداری و یا قطع آن وجود ندارد.

کمکهای بیشتر در زمینه ترک سیگار از طریق مراقبت

اگر در حال تلاش برای ترک سیگار هستید، دکتر شما می تواند جهت ایجاد تقویت مثبت و انگیزه ادامه ترک بر شما نظارت داشته باشد و کمک نماید. این امر می تواند بوسیله آزمایشهای اندازه گیری مونوکسید کربن و یا مشاهده متابولیسم نیکوتین در بدن انجام شود.

جایگزین ایمن نیکوتین در دوران بارداری چه خواهد بود؟

کمک به قطع سیگار، مانند جابجایی نیکوتین با موادی دیگر، معمولا توسط افرادی که به دنبال ترک هستند استفاده می شود. به عنوان مثال تغییر و تعویض یک بسته نیکوتین، با آدامس، و یا مواد استنشاقی سالم. با این حال، این امر در دوران بارداری محقق نمی شود مگر اینکه بطور کامل و به وضوح خطرات آن برای فرد سیگاری مشخص گردد. مقدار نیکوتین دریافتی توسط آدامس یا بسته های نیکوتین دار معمولا خیلی کمتر از نیکوتینی است که با سیگار کشیدن وارد بدن می شود. با این حال، با هر مقدار مصرف نیکوتین، و ادامه مصرف سیگار جریان خون به رحم کاهش می یابد و به طور بالقوه به جنین در حال رشد و جفت ضرر می رساند. با این حال هنوز نگرانی هایی توسط کنگره آمریکا، متخصصان زنان و زایمان (ACOG)، وجود دارد که بیانگر این است که هیچ شواهد بالینی وجود ندارد که نشان دهد محصولات جایگزین نیکوتین واقعا به زنان باردار در جهت ترک سیگار کمک کرده و یا بی عارضه خواهند بود.

آدامس نیکوتین دار توسط سازمان غذا و دارو بر چسب گروه C مواد غذایی را گرفته است. این به این معنی است که مصرف این ماده غذایی همچنان خطر را برای جنین خواهد داشت. از طرفی بسته نیکوتین برچسب گروه D مواد غذایی را به خود اختصاص داده است و باز هم به این معنا است که ثابت می کند خطرات و عوارض آن در دوران بارداری همچنان ادامه خواهد داشت.

آیا مصرف بوپروپیون در دوران بارداری بی خطر است؟

بوپروپیون (Zyban) برای افراد سیگاری که پس از ترک سیگار دچار حالاتی نظیر افسردگی می شوند، تجویز می شود. این دارو به عنوان یک داروی ضد افسردگی عمل می کند، و کمک می کند تا علائمی نظیر افسردگی پس از ترک از جامعه، اختلال خواب، اضطراب، و افزایش اشتها بهبود یابد. بوپروپیون احتمالا به عنوان جایگزینی برای نیکوتین به منظور کمک به ترک سیگار کاربرد دارد. مشاهده شده است که در کنار مصرف این دارو، برخی رفتار درمانی ها نیز جهت افزایش موفقیت در ترک دخانیات مفید فایده واقع شده است.

متاسفانه، هیچگونه اطلاعاتی از اینکه مصرف بوپروپیون در دوران بارداری بی عارضه است، وجود ندارد. این دارو با عنوان ولبوترین برای درمان افسردگی به بازار عرضه شده است و می تواند در دوران بارداری برای عدم بروز نشانه های ذکر شده در بالا، به هنگام ترک سیگار استفاده شود. بوپروپیون برچسب B مواد غذایی را برای درمان افسردگی در دوران بارداری به خود اختصاص داده است، با این حال، خطر انتقال این دارو به شیر مادر همچنان وجود دارد.

چه کسانی بیشتر احتمال دارد که در معرض مصرف مجدد قرار گیرند؟

متاسفانه، زنانی که سیگار را ترک می کنند، اغلب احتمال دارد در دوران بارداری یا حتی پس از زایمان مجددا به سیگار کشیدن روی بیاورند. عوامل خطر برای عود مصرف دخانیات در دوران بارداری شامل موارد زیر است:

-کاهش مصرف، در واقع ترک دخانیات

-ترک دخانیات و دور ماندن از آن حداقل به مدت یک هفته

-داشتن اعتماد به نفس پایین در توانایی فرد به هنگام دور ماندن از توتون و تنباکو

-فردی که شدیدا سیگاری هست

علاوه بر این، اگر ناراحتی های زیادی دارید یا دچار تهوع و حال بد در دوران بارداری هستید، احتمال اینکه مجددا شروع به مصرف سیگار کنید ، بسیار زیاد است. اینکه خانواده، دوستان، و یا همکاران و اطرافیان فرد سیگاری باشند یا نه یکی از عوامل اصلی موفقیت بلند مدت در ترک سیگار است. زنانی که در دوران بارداری سیگار را ترک می کنند نیاز به پشتیبانی مداوم داشته و می بایست در طول مدت بارداری از هر نوع تماس با دخانیات دور باشند. این مساله بسیار مهم است که بدانید ترک مصرف دخانیات در دوران بارداری به عنوان یک فرایند و نه به عنوان یک رویداد یک باره اتفاق می افتد. اگر شریک زندگی تان سیگاری است، احتمال عود مصرف مجدد در شما وجود خواهد داشت. تماس و همنشینی با افراد سیگاری یا شرکت در محافلی که سیگار در آن می کشند ، باعث دسترسی و احتمالا عود مصرف مجدد را بالا می برد.

چرا اغلب زنان سیگاری پس از زایمان مجددا روی به مصرف سیگار می آورند؟

CDC تخمین می زند که بیش از ۵۰ درصد از زنانی که در دوران بارداری سیگار کشیدن را متوقف کرده اند، سیگار کشیدن را ظرف شش ماه پس از زایمان مجددا آغاز خواهند کرد. مشاهده شده است که بسیاری از زنان پس از زایمان معمولا دوست دارند به فعالیت ها و لذات قبل از بارداری من جمله مصرف سیگار بپردازند. برای بسیاری، این لذات به مفهوم بازگشت به سیگار کشیدن می باشد. برخی از زنان نیز به نظر می رسد برای دلایل دیگر به خصوص برای کاهش وزن و جلوگیری از استرس و نگرانی مجدد به مصرف سیگار و دخانیات روی آورند.

متاسفانه، در مواردی که خود فرد بدون مراجعه به پزشک و مشاوره دست به ترک سیگار می زند، امکان عود مصرف پس از زایمان وجود دارد. این مهم است که یک مشاور یا کسی که فرد را تشویق به ادامه ترک کند برای جلوگیری از رجوع مجدد همواره کنار فرد باشد.

برخی دلایل که باعث می شود پس از تولد نوزاد، سیگار مصرف نشود

برخی شواهد قانع کننده نشان داده است که پس از زایمان عدم مصرف و شروع مجدد وجود دارد. مطالعات نشان می دهد که اگر هنگام شیردهی ، روزانه بیش از ۱۰ نخ سیگار مصرف کنید، به احتمال زیاد کاهش بسیار شدیدی در شیر تولیدی خود خواهید داشت و علاوه بر آن کیفیت شیری که به نوزاد خود می دهید بسیار پائین خواهد آمد. همچنین، زنانی که سیگار می کشند احتمال بیشتری دارد که فکر کنند شیری که به نوزاد خود می دهند کیفیت خوبی ندارد و ممکن است انگیزه ای شود برایشان جهت ترک شیردهی یا کمتر شیردادن. همچنین، نوزادانی که توسط مادران سیگاری با شیر مادر تغذیه می شوند، اغلب مبتلا به کولیک های شکمی شده و بیشتر گریه می کنند که این مساله نیز تشویقی جهت عدم شیردهی می باشد. علاوه بر این، نوزادان و کودکان خردسال که در محل زندگی آنها فرد سیگاری وجود دارد و در معرض دود هستند ممکن است به عفونتهای مکرر گوش و عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مبتلا شوند. همچنین شواهد نشان می دهد که احتمال ابتلا به آسم برای کودکانی که والدین سیگاری دارند به مراتب بیشتر خواهد بود.