سرفه خشک در بارداری، علل و درمان

سرفه خفیف در دوران بارداری معمولاً باعث اشکال در تنفس شده و ممکن است به مسأله خطرناک‌تری مانند تب تبدیل شود. سیستم ایمنی در دوران بارداری ضعیف‌تر می‌شود و نیاز به کمک برای بهبودی است. سرفه با از بین بردن الگوهای خواب سالم تا ایجاد تداخل با کارهای روزانه، می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

سرفه خشک چیست؟
سرفه خشک بدون تخلیه خلط است. سرفه خشک در زنان باردار موجب مشکلات زیادی از بی‌خوابی تا بی‌اختیاری ادرار می‌شود. در طول مراحل نهایی دوره‌ی بارداری سرفه خشک، تنفس طبیعی را مختل می‌کند و باعث تنگی نفس یا مشکل تنفس می‌شود. خستگی یکی دیگر از مشکلات مرتبط با سرفه خشک بارداری است.

تفاوت بین سرفه خشک و عادی
تنها تفاوت سرفه‌ خشک و طبیعی، عدم تخلیه خلط در سرفه‌های خشک است. با توجه به این جنبه کلیدی، سرفه خشک در مقایسه با سرفه‌های طبیعی که به منظور خروج باکتری‌های مضر از مسیر بینی انجام می‌شود، در ارتباط با عوامل غیرمولد هستند. در حالی که سرفه‌های خشک، هیچ گونه خلطی را برطرف نمی‌کنند، آنها طوری توسط بدن طراحی شده اند تا مواد محرک مضر، میکروب ها و باکتری های آلرژی زا را از مجاری ریوی و مناطق تنفسی بزرگتر بدن خارج کنند.

چرا زنان باردار برای سرفه آسیب پذیرترند؟
زنان باردار به دلایل مختلف، به علل سرفه آسیب پذیر هستند، افزایش ناگهانی سطح استروژن در مراحل اولیه بارداری، کاهش راندمان سیستم ایمنی بدن در دوران بارداری باعث می‌شوند که سیستم دفاعی طبیعی بدن ضعیف شده و نسبت به آلرژی و سرفه آسیب‌پذیر شود. از لحاظ فنی، جنین در داخل رحم به عنوان جسم خارجی در نظر گرفته می‌شوند و سیستم ایمنی پایین می‌آید تا جنین را از بین نبرد.

علل سرفه خشک در بارداری
چندین علت برای سرفه خشک در دوران بارداری وجود دارد. دلایل اصلی سرفه خشک عبارتند از:
آلرژی: یک سیستم ایمنی ضعیف به آلرژی بیشتر حساس است. این مسأله متأثر از وجود جنین نیست. وجود مواد آلرژی‌زا به مسیر جریان هوا در داخل بدن مادر، باعث ایجاد مشکل در تنفس یا سرفه خشک می‌شوند؛
آسم : اگر مادر مبتلا به آسم باشد، در معرض سرفه‌های خشک حتی در دوران بارداری است؛
اسپاسم و التهاب مجاری تنفسی: افزایش فعالیت عضلات نایژه‌ها منجر به سرفه خشک می‌شود. نیش حشرات و غذاهای خاصی که باعث واکنش‌های آلرژیک می‌شوند نیز می‌توانند باعث سرفه‌های خشک شوند؛
التهاب مجاری بینی: شرایط مرتبط با بارداری و التهاب مجاری بینی منجر به تورم غشای مخاطی و موجب بروز سرفه می‌شود. این مسأله منجر به سرفه خشک می‌شود و دلیل این موضوع سطحی استروژن بالا در بدن است.
سیستم ایمنی ضعیف: کاهش سطح ایمنی در میان زنان در دوران بارداری شایع است. این مسأله باعث می‌شود که نسبت به آلرژی‌ها و عفونت‌های مختلف حساس باشند، بنابراین احتمال سرفه خشک افزایش می‌یابد.
سوزش سر دل: ریفلاکس اسید معده و یا سوزش سردل اغلب در دوران بارداری رخ می‌دهد. این مسأله می‌تواند باعث سرفه خشک شود.

آیا راهی برای پیشگیری از سرفه خشک وجود دارد؟
چندین توصیه و ترفند برای پیشگیری از سرفه خشک وجود دارد. در اینجا برخی از راهکارهای خانگی برای سرفه خشک در دوران بارداری وجود دارد:
نصب یک مرطوب کننده‌ی هوا برای کاهش غلظت خلط در بینی؛
وضعیت قرارگیری سرتان روی بالش در یک زاویه خاص، کمک می‌کند تا تنفس‌تان راحت‌تر باشد و از تجمع خلط پیشگیری شود؛
اجتناب از هرگونه محرک آلرژن‌زا مانند گرد و خاک و سایر آلودگی های سمی و شیمیایی؛
های خاصی در طول بارداری برای جلوگیری از برخی اختلالات و عواقب برای رشد جنین توصیه می شود. این واکسن‌ها شامل واکسن دوگانه کزاز-دیفتری، واکسن هپاتیت B واکسن واکسن آنفولانزا است. نیمه‌ی دوم سال دوره‌ی شیوع آنفولانزا است و واکسن آنفولانزا شما و جنینتان را حفظ خواهد کرد.

درمان سرفه خشک در بارداری
درمان سرفه خشک می‌تواند به صورت درمان‌های خانگی یا دارودرمانی باشد:
درمان‌های خانگی برای سرفه در دوران بارداری شامل ترکیب رژیم غذایی سالم و غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌باشد. اگرچه اشتهای کم یک علامت رایج در زنان باردار مبتلا به سرفه خشک است، اما بهتر است از طریق رژیم غذایی سالم، سیستم ایمنی را بهبود بخشید. غذاهایی که غنی از روی هستند، ایمنی را افزایش می‌دهند و از سرفه‌های خشک می‌کاهند. درمان مناسب برای سرفه خشک این است که در طول روز مایعات فراوان مصرف کنید و غذاهای غنی از ویتامین C مانند کیوی، گوجه فرنگی، پرتقال، گریپ فروت و غذاهای مشابه استفاده کنید. نوشیدن مقدار زیادی آب باعث می‌شود که شما کم آب نشوید و سموم مضر، خلط و سایر باکتری‌های خارجی را از بدن بشوید. این مسأله جنین شما را محافظت می‌کند و از سیستم ایمنی سرکوب شده شما پشتیبانی می‌کند و راحتی و آسایش را فراهم می‌کند.
خوابیدن به اندازه‌ی کافی وضعیت بدن شما را بهبود می‌بخشد و باعث بهبودی سرفه می‌شود. همچنین به شما کمک می‌کند تا سیستم ایمنی سرکوب شده را درمان کنید و علائم آلرژی و عفونت را درمان کنید. استراحت خوب، عفونت‌ها و بیماری‌ها را بهتر از هر چیز دیگری از بین می‌برد.
مکیدن یک تکه لیمو که روی آن فلفل سیاه پاشیده شده است می‌تواند به کاهش شدت علائم سرفه کمک کند. خوردن دو تا سه قطعه سیر خرد شده یا رنده شده با وعده‌های غذایی می‌تواند علائم مختلف سرفه خشک را کاهش دهد. شما می‌توانید شربت طبیعی سرفه را در خانه با مخلوط کردن آب لیمو با عسل تهیه کنید. مصرف آب پرتقال سیستم ایمنی را تقویت می‌کند و نشانه‌ها را از بین می‌برد. سوپ‌ها، چای و آب مخلوط شده با عسل نیز مفید هستند.
غرغره با آب نمکی ولرم، می‌تواند سرفه خشک بدلیل التهاب مجاری تنفسی را کم کند و از انباشت خلط کاسته و خلط خارج شود. غرغره در دراز مدت در نازک شدن خلط و از بین بردن تحریکات مختلف گلو و بینی می‌کاهد.
خوردن آبنبات سفت یا مکیدن ورقه‌های نازک یخ برای رفع علائم سرفه خشک در طول روز مفید است.
اجتناب از هرگونه محرک آلرژن زا که باعث علائم سرفه خشک ناشی می‌شوند مانند گرد و خاک، خاک و سایر آلودگی‌های سمی و شیمیایی توصیه اکید می‌شود.
با دستگاه بخور گرم و یا استفاده از یک مرطوب‌کننده در اتاق خواب خود در هنگام شب می‌توانید رطوبت هوا را افزایش دهید و سرفه خشک را کاهش دهید.
ورزش منظم می‌تواند علائم سرفه خشک را درمان کند.
درمان های دارویی سرفه خشک:
مصرف مکمل‌ها، پروبیوتیک و ویتامین‌های دوران بارداری می‌تواند در کنار سایر درمان‌ها در بهبود سریع‌تر سرفه کمک کند.
برخی از داروهایی که به خوبی سرفه خشک را بدون هیچگونه عارضه یا عوارض جانبی می‌کاهند عبارتند از استامینوفن (برای تب، سردرد و درد در بدن)، داروهای گلودرد (برای کاهش درد گلو) و دکسترومتورفان یا شربت سرفه (برای سرکوب سرفه های خشک).

آیا سرفه خشک در طول بارداری بر جنین تاثیر می‌گذارد؟
همانطور که پیشتر گفته شد، خیر. سرفه خشک تنها بدلیل کم شدن ایمنی است و متأثر از مادر است و بر جنین تاثیر نمی‌گذارد. جنین طبیعتاً انعطاف‌پذیر است و جفت از آن محافظت می‌کند. اما کورتیزول، هورمون استرس می‌تواند از طریق سد جفت عبور کند و به جنین آسیب برساند. جنین به سطح معینی از هورمون کورتیزول تحمل دارند؛ با این حال، در موارد شدید آن هنگام سطوح بالای استرس، اضطراب و یا بیماری‌های آزاردهنده و مزمن ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در جنین شود.
توجه داشته باشید که عدم درمان سرفه، سرماخوردگی و یا آنفولانزا برای مدت طولانی می‌تواند بیماری‌های داخلی را گسترش دهد که ممکن است بر تکامل جنین تأثیر بگذارد و منجر به اختلال در جنین شود. به عنوان یک اقدام احتیاطی، سالم غذا بخورید و برای بررسی منظم، برای اطمینان از پیشرفت مناسب جنین، به پزشک مراجعه کنید.

عوارض ناشی از سرفه خشک در حین بارداری
چندین عارضه در ارتباط با سرفه خشک، به ویژه در مراحل انتهایی بارداری وجود دارد:
کمبود خواب یا اختلالات خواب در سرفه خشک بسیار شایع است. سرفه بدن را شکننده و ضعیف می‌کند و کمبود خواب می‌تواند این وضع را بدتر کند؛
بی اختیاری ادرار و خروج قطره قطره ادرار از مثانه باعث ایجاد ناراحتی در زنان می شود. در دوران بارداری، رحم، مثانه را تحت فشار قرار می‌دهد، خروج ادرار از مثانه به سختی صورت گرفته و در نتیجه ادرار در آن نگه داشته می‌شود. این امر با سرفه خشک بدتر می شود و ممکن است با افزایش فشار داخل شکمی و لگنی در حین سرفه باعث نشت ادرار شده و موجب استرس یا ناراحتی شود؛
سرفه خشک موجب بسیاری از استرس‌های جسمی، ذهنی و روحی می‌شود که روی کارایی بدن تأثیر می‌گذارد. ایمنی سرکوب شده‌ی مادر به یک فرصت بزرگ برای عفونت‌های مختلف تبدیل می‌شود. عفونت‌ها می‌توانند مشکلات بهداشتی مختلفی ایجاد کنند و منجر به انواع بیماری‌ها شوند یا مشکلات مربوط به بارداری موجود را پیچیده کنند؛
سو تغذیه یکی دیگر از مواردی است که معمولاُ با سرفه خشک همراه است. سرفه خشک باعث می‌شود که روحیه آسیب پذیر و ضعیف شود و این می‌تواند باعث کاهش احساس اشتها شود. کاهش اشتها مساوی است با کمبود غذا و تشدید سوتغذیه که منجر به فقدان غذاهای مناسب غنی از ویتامین‌ها و مواد مغذی ضروری می‌گردد.

چه زمانی شما نیاز دارید با پزشک مشورت کنید؟
اگر چه نشانه‌های سرفه خشک با تغذیه‌ی مناسب و داروها کاهش می‌یابد، اما ممکن است عوارض سرفه خشک در دوران بارداری رخ دهد که ممکن است نیاز به مشاوره بیشتر و مراجعه به پزشک داشته باشد. اگر شرایط زیر را داشتید باید با پزشک مشورت کنید: بیخوابی مکرر در طی مدت زمان طولانی، از دست دادن اشتها، تب، سرفه همراه با درد قفسه سینه، تخلیه‌ی خلط رنگی در حین سرفه. هنگامی که یکی از نشانه‌های بالا ظاهر می‌شود یا علایم ادامه می‌یابد و یا با وجود استفاده از درمان‌های توصیه شده‌ی خانگی، با گذشت زمان از بین نرود باید به پزشک مراجعه نمایید و منتظر نمانید تا این علائم بدتر شده و یا بدن شما به دلیل سرفه مکرر ضعیف گردد.

هشدارهای مرتبط با سرفه خشک
شما ممکن است برخی داروهای ضدسرفه بدون نسخه را برای بهبود علائم مختلف سرفه خشک تهیه کنید. در اینجا برخی از توصیه‌ها و هشدارهای مربوط به مصرف داروهای سرفه خشک را باید رعایت نمایید: داروهای سرفه خشک برای مصرف در دوران بارداری شامل استامینوفن، شربت دکسترومتورفان و قطره‌های سرفه حاوی منتول هستند و این داروها تنها زمانی باید استفاده شوند که مزایا و اثربخشی آنها به مراتب بیشتر از خطرات مرتبط با آنها باشد. همچنین مصرف بیش از حد از داروهای تعیین شده می‌تواند به جنین آسیب برساند. از این رو داروهای تعیین شده باید در دوزهای کنترل شده و مجاز و تحت نظر پزشک مصرف شوند.