دلایل کاهش وزن ناخواسته چیست؟

کاهش وزن ناخواسته، کاهش وزن بدون تلاش است و گاهی پیش می‌آید. اما دلایل کاهش وزن ناخواسته چیست؟ 

کاهش وزن ناخواسته چیست؟

کاهش وزن ناخواسته و غیر قابل توضیح، کاهش قابل توجه وزن بدن در شرایطی است که شما سعی در کاهش وزن ندارید و در رژیم غذایی یا کالری دریافتی خود محدودیت ایجاد نکرده‌اید. در واقع، شما تغییری در مقدار غذایی که می‌خورید ایجاد نکرده‌اید و فعال‌تر نیز نشده‌اید.

آیا کاهش وزن ناخواسته نگران کننده است؟

اگر بیش از 5 درصد از وزن بدن یا بیشتر از 4.5 کیلو را در عرض 6 تا 12 ماه از دست بدهید، به ویژه اگر بالای 65 سال سن دارید، کاهش وزن ناخواسته، نگران‌کننده است. بیشتر افراد روز به روز مقدار کمی وزن اضافه، یا کم می‌کنند، اما این تغییرات در محدوده 2.26کیلوگرم ثابت‌اند. بنابراین اگر بیش از این مقدار وزن کرده‌اید، ممکن است دلیلی نگران‌کننده وجود داشته باشد.

چرا کاهش وزن ناخواسته، یک پرچم قرمز است؟

کاهش وزن ناخواسته، یک پرچم قرمز است چون علامت رایج بسیاری از بیماری‌های جدی است. این بیماری‌ها اغلب در مراحل پیشرفت هستند و برخی از آن‌ها مانند دیابت یا بیماری آدیسون می‌توانند به سرعت و برخی دیگر مانند سرطان ممکن است کندتر پیشرفت کنند. به محض اینکه متوجه شدید 4.5 کیلو، یا بیش از 5 درصد از وزن بدن خود را بدون تلاش از دست داده‌اید، به دنبال دریافت مراقبت‌های پزشکی باشید. این کار، شانس بهبودی شما را افزایش می‌دهد.

علت کاهش وزن ناخواسته چیست؟

دلایل کاهش وزن ناخواسته شامل برخی از بیماری‌ها و مشکلات سلامتی است. برخی شرایط، اشتهای شما را کاهش می‌دهند، در حالی که برخی دیگر، از جذب کالری توسط بدن جلوگیری می‌کنند، یا سرعت کالری‌سوزی را افزایش می‌دهند.

علت‌های احتمالی کاهش وزن ناخواسته عبارتند از:

• سرطان: در سرطان، تغییرات در متابولیسم یا اشتها می‌تواند منجر به کاهش وزن غیرقابل توجیه شود.
• بیماری آدیسون: این بیماری می‌تواند باعث کاهش وزن ناخواسته شود چون سطوح پایین کورتیزول و آلدوسترون بر متابولیسم تأثیر می‌گذارد. علائم دیگر شامل اسهال مزمن، از دست دادن اشتها و حالت تهوع و استفراغ است.
• ایدز: ایدز در مراحل پایانی خود به دلیل تغییر در متابولیسم و اسهال اغلب به کاهش وزن سریع منجر می‌شود.
• بیماری سلیاک: برخی از افراد مبتلا به بیماری سلیاک وزن کم می‌کنند چون روده آن‌ها نمی‌تواند تمام مواد مغذی غذا را جذب کند. علائم سلیاک نیز شامل اسهال و استفراغ است.

• مسائل مربوط به سلامت دندان: اگر در جویدن مشکل دارید، ممکن است کمتر از نیاز بدنتان غذا بخورید. حفره‌ها، بیماری لثه، اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) و دندان‌درد می‌توانند منجر به کاهش وزن غیرقابل توجیه شوند.
• بیماری کرون: التهاب روده، یا روده بزرگ می‌تواند باعث از دست دادن اشتها و اسهال مزمن شود.
• زوال عقل: افراد مبتلا به زوال عقل پیشرفته ممکن است مشکلاتی مانند مشکلات دندانی، مشکل در بلع (دیسفاژی)، فراموشی منظم غذا خوردن و از دست دادن اشتها را تجربه کنند که منجر به کاهش وزن می‌شود.
• دیابت: وقتی سلول‌های بدن گلوکز کافی ندارند، بدن شروع به سوزاندن سلول‌های ماهیچه‌ای و چربی می‌کند. اگر دیابت تشخیص داده نشده دارید، یا اگر داروها علائم شما را به خوبی مدیریت نکنند، ممکن است دچار کاهش وزن ناخواسته شوید.

• اختلالات خوردن: کاهش وزن غیرقابل توضیح ممکن است یکی از علائم اولیه اختلالات تغذیه‌ای تشخیص داده نشده مانند بی‌اشتهایی عصبی، یا پرخوری عصبی باشد.
• پرکاری تیروئید: این وضعیت متابولیسم را سرعت می‌بخشد و می‌تواند منجر به کاهش وزن شود.
• شرایط سلامت روان: ممکن است تغییرات اشتها همراه با افسردگی و اضطراب و تمایل کمی به غذا خوردن داشته باشید.
• مصرف داروها: گاهی اوقات، داروها می‌توانند باعث ایجاد مشکلاتی مانند تغییر طعم یا بوی غذا، کاهش میل به غذا خوردن، خشکی دهان، مشکلات بلع یا حالت تهوع و استفراغ شوند که در طول زمان در کاهش وزن تاثیر دارد.
• عفونت انگلی: اسهال و استفراغ ناشی از عفونت‌های انگلی می‌تواند منجر به کاهش وزن شود.
• پانکراتیت: اگر پانکراتیت دارید که از بین نمی‌رود و با گذشت زمان بدتر می‌شود، ممکن است اشتهای خود را از دست بدهید.

• نارسایی قلبی: این مشکل می‌تواند باعث کاهش وزن شود.
• زخم معده: علائم کاهش اشتها و حالت تهوع و استفراغ می‌تواند منجر به کاهش وزن شود.
• بیماری پارکینسون: کاهش وزن ممکن است به دلیل سایر علائم بیماری پارکینسون، از جمله از دست دادن بویایی (آنوسمی)، افسردگی، مشکل در بلع، از دست دادن اشتها، حالت تهوع و مشکل در تغذیه به دلیل عدم کنترل عضلانی رخ دهد.
• داروهای تجویزی: برخی از عوارض جانبی داروها کاهش وزن است.
• کولیت اولسراتیو: علائم کولیت اولسراتیو مانند اسهال، حالت تهوع و کاهش اشتها می‌تواند منجر به کاهش وزن شود.
• اختلال مصرف مواد: استفاده از موادی مانند مواد مخدر و الکل می‌تواند اشتهای شما را تغییر دهد، منجر به تهوع و استفراغ و در نهایت باعث آسیب کبدی شود.

تشخیص کاهش وزن ناخواسته چگونه است؟ 

پزشک ممکن است آزمایش‌های پزشکی خاصی را بر اساس علائم، سابقه خانوادگی و سایر عوامل تجویز کند. مثلا اگر علائم زخم معده دارید، پزشک ممکن است آندوسکوپی فوقانی را توصیه کند. سایر آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آزمایش خون: این آزمایش می‌تواند نشانه‌هایی از برخی بیماری‌ها مانند دیابت، بیماری سلیاک، عفونت و اطلاعاتی در مورد نحوه عملکرد متابولیسم، تیروئید و غدد فوق کلیوی را نشان بدهد.
• تست‌های غربالگری سرطان: پزشک برای تشخیص یا رد سرطان، ممکن است برایتان آزمایش‌های غربالگری یا تصویربرداری مانند کولونوسکوپی تجویز کند.
• تست‌های تصویربرداری: آزمایش‌هایی مانند ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) یا سی‌تی اسکن (اسکن توموگرافی کامپیوتری) می‌توانند تصاویر دقیقی از اندام‌های ما مانند مغز، قلب، ریه‌ها و اندام های شکمی ارائه دهند. پزشک برای تایید، یا رد تومورها، یا بیماری‌ها یکی از این آزمایش‌ها را تجویز می‌کند.
• آزمایش ادرار: این آزمایش می‌تواند اطلاعاتی در مورد کلیه‌ها و مثانه، از جمله برخی بیماری‌ها و عفونت‌ها ارائه دهد.

درمان کاهش وزن ناخواسته چگونه است؟ 

درمان کاهش وزن ناخواسته به علت آن بستگی دارد. مثلا اگر دندان‌درد دارید، ممکن است لازم باشد به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر علت، زخم معده باشد، پزشک ممکن است آن را با آنتی‌بیوتیک درمان کند. 

درمان کاهش وزن ناخواسته در خانه ممکن است؟ 

اگر در حال کاهش وزن هستید و دلیل آن را نمی‌دانید، سعی نکنید آن را در خانه درمان کنید. برای یافتن علت باید توسط پزشک معاینه شوید. 

آیا می توان از کاهش وزن ناخواسته جلوگیری کرد؟

بسیاری از شرایطی که منجر به کاهش وزن غیرقابل توجیه می‌شوند، قابل پیشگیری نیستند، اما اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای جلوگیری از برخی از آن‌ها انجام دهید. این روش‌ها عبارتند از:

• برای معاینه فیزیکی سالانه به پزشک مراجعه کنید.
• مطمئن شوید که تمام واکسن‌های توصیه شده و غربالگری‌های سرطان را انجام داده‌اید.
• داروهای تجویزی را طبق دستور پزشک مصرف کنید. در صورت بروز هر نوع عوارض جانبی، از جمله تغییر در اشتها یا وزن پس از شروع مصرف یک داروی جدید، به پزشک مراجعه کنید.
• مراقب دندان‌ها و لثه‌های خود باشید. حداقل دو بار در روز مسواک بزنید، هر روز نخ دندان بکشید و هر چند وقت یکبار برای معاینه و چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید.
• از مصرف مواد مخدر و الکل خودداری کنید. 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر بدون تلاش وزن کم می‌کنید، لازم است به پزشک مراجعه کنید. کاهش وزن غیرقابل توضیح اغلب نشانه یک مشکل سلامتی است که نیاز به درمان دارد.

خلاصه

کاهش وزن ناخواسته، کاهش قابل توجه وزن بدن بدون تلاش و زیاد است که در عرض 6 تا 12 ماه رخ می‌دهد. کاهش وزن ناخواسته، می‌تواند نشانه یک بیماری جدی مانند سرطان یا دیابت باشد. درمان کاهش وزن ناخواسته، شامل شرایطی است که باعث کاهش وزن شده. به پزشک مراجعه کنید و در مورد علائم و سابقه سلامت خود به او اطلاعات بدهید. ممکن است برای تشخیص به یک یا چند آزمایش پزشکی نیاز داشته باشید. درمان بیماری زمینه‌ای که باعث کاهش وزن ناخواسته شده، می‌تواند به شما کمک کند وزن خود را دوباره به دست آورید.