مدت شیر دادن به نوزاد، طولانی باشه بهتره؟

تحقیقات جدید نشان می دهد که ارتباط زیادی بین مدت شیردهی و پیوند عاطفی مادران با فرزندشان وجود دارد. مادران با تغذیه کودکشان با شیر مادر قطعاً سود می برند.

نه تنها بچه هایی که از شیر مادر تغذیه می کنند دارای مشکلات کمتری در سلامت، عملکرد شناختی و مهارت های ارتباطی، نسبت به کودکان محروم از شیر مادر هستند، بلکه برای مادران نیز مزایای زیادی وجود دارد. علاوه بر خطرات کمتر سرطان تخمدان و پستان، مادرانی که به فرزند خود شیر می دهند، احتمالاً مشکل کمتری با افسردگی پس از زایمان داشته و مسائل کمتری با فرزندان خود دارند.

مزایای طولانی بودن مدت شیردهی چیست؟

بیشتر مطالعات تحقیقاتی که به دنبال فواید عاطفی هستند، بدون توجه به پیشرفتهای بعدی بچه ها در مقاطع سنی بزرگتر، روی چند سال اول زندگی یک کودک تمرکز می کنند. همچنین به نظر می رسد همیشه بحث هایی در مورد اینکه کودک چه مدت باید از شیر مادر تغذیه کند و اینکه آیا پس از چند هفته اول زندگی، کماکان تغذیه با شیر مادر مفید خواهد بود یا خیر، وجود دارد. اگرچه سازمان بهداشت جهانی توصیه می کند که بچه ها به طور انحصاری برای شش ماه از شیر مادر تغذیه کنند و سپس به مرور طی یک تا دوسالگی از شیر گرفته شوند، اما به نظر می رسد مقاومتهای شگفت انگیزی نیز در برابر این دستورالعمل های معمول وجود دارد.

در سراسر جهان، تنها ۳۸ درصد از کودکان به طور انحصاری برای شش ماه از شیر مادر تغذیه می کنند و تنها در ایالات متحده این آمار به ۱۳ درصد، کاهش می یابد. در دورانی که جایگزین های زیادی وجود دارد که ادعا می کنند از فرمول های تجاری مفید برای ساخت جایگزین های شیر مادر استفاده می کنند، بسیاری از زنان به رغم این دستورالعمل های توصیه شده، قطعاً شیر مادر را متوقف می کنند. در نتیجه، محققان همواره در حال بررسی دقیق تر موضوع هستند که این امر می تواند برای پیشرفت های بعدی مفید باشد.

یکی از عواملی که مورد بررسی قرار می گیرد، احساس مادرانه یا احساس مسئولیتی است که مادران در قبال نوزادان خود دارند، از جمله توانایی آنها در تشخیص نشانه های مختلفی که نوزادان برای بیان نیازها و خواسته هایشان بروز می دهند و آنها می توانند به این نشانه ها پاسخ مناسب بدهند. همانطور که بچه ها بزرگتر می شوند، احساس مادر نیز به خوبی شکل می گیرد و اغلب ارتباط عاطفی بین مادر و کودک را در دوران نوجوانی و فراتر از آن شکل می دهد. در حالی که تغذیه با شیر مادر به عنوان راهی برای ایجاد احساس مادرانه تشویق می شود، تحقیقات واقعی نیز نشان می دهد که تاکنون چگونه مدت شیردهی بر ارتباط های عاطفی مادران و فرزندانشان تاثیر گذاشته است.

اما یک مقاله پژوهشی جدید در مجله رشد روانشناسی، ممکن است برخی پاسخ ها را ارائه دهد. در این مقاله، جنیفر ام ویور، از دانشگاه ایالت بویز و یک تیم محققان، نتایج مطالعات پیوسته حاصل از رصد کردن مادران و نوزادانشان و دنبال کردن آن کودکان در طول دهه اول زندگی شان را ارائه کردند. با استفاده از داده های موسسه ملی بهداشت کودک و توسعه انسانی (NICHD)، ۱۲۷۲ شرکت کننده و فرزندان آنها برای این مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفتند.

همه مادران زمانی که نوزادانشان یک ماهه بودند، مصاحبه اولیه را انجام دادند. پس از آن، ارزیابی هایی در مورد کودکان در ۳، ۶، ۱۲، ۱۵، ۲۴، ۳۶، ۴۲، ۴۶، ۵۰ و ۵۴ ماهگی و بعداً در سنین ۵، ۶، ۷، ۹، ۱۱، ۱۴ و ۱۵ سالگی انجام گرفت. نتایج این جمع آوری اطلاعات به شرح زیر بود :

احساس مادرانه: احساس مادرانه با استفاده از نرم افزار و بر روی هشت ویدئوی تعاملی که بین والدین و فرزندان از نوزادی تا سن ۱۱ سالگی جمع آوری شده بود، اندازه گیری شد. فیلمهای ویدئویی شامل بازی و تعامل کودکان با والدین برای حل مسائل بود. بازی ها شامل اسباب بازی دادن مادران به کودکان خود به مدت ۱۵ دقیقه با استفاده از مجموعه ای از اسباب بازی های مشخص بود. چالش حل مسئله هم با استفاده از یک اِچ اِ اِسکِچ (یک ابزار رسم مکانیکی که یک صفحه نمایش صاف خاکستری‌رنگ و دو دستگیره روی قاب خود دارد، با چرخاندن دستگیره‌ها، سوزن درون قاب حرکت می‌کند و پودر آلومینیوم را جابجا می‌کند و خطوط سیاه‌رنگ روی صفحه ترسیم می‌شوند) طراحی شد که مادران و کودکان با هم کار می کردند.

والدین با حمایت احساسی و ابزاری ای که به فرزندانشان نشان می دادند و نیز نحوه ارتباط آنها برای حل یک کار داده شده، ارزیابی شدند. از آنجا که کیفیت احساس مادرانه با گذشت زمان و با افزایش سن کودکان تغییر می کند، این ارزیابی ها توسط ارزیابهای حرفه ای انجام شده است. همچنین برای پدران نیز در یک زیرمجموعه از مجموع نمونه ها، رتبه های احساسی اندازه گیری شد و به دست آمد.

مدت شیردهی: در طی مصاحبه، از مادران درباره نحوه تغذیه کودکشان با شیر مادر و سن از شیر گرفتنشان، سوال شد. در حالی که سه نفر از هر چهار مادر شیردهی خودشان به فرزندشان را گزارش کردند، تنها ۲ درصد از کل نمونه های شیردهی تا سن ۲۴ ماهگی ادامه داشته است و متوسط مدت زمان تغذیه با شیر مادر ۱۷ هفته (۴ ماه) بود.

نگرش مادران / عوامل شخصیت: مادران پرسشنامه هایی را برای سنجش شیوه های انضباطی شان (کودک محور در مقابل دیدگاه های سنتی از نظم و انضباط) و همچنین نحوه اجرای آن در آزمون روان پریشی تکمیل کردند.

احساس امنیت: هنگامی که هر کودک ۲۴ ماهه بود، سنجش گران خانه به خانه می رفتند تا رفتار آنها را طی یک دوره دو ساعته مشاهده کنند. کودکان به لحاظ احساس امنیتشان در رابطه با مادرانشان، از جمله نحوه واکنش به جدایی از آنها و میزان باز بودن ارتباطشان با غریبه ها، ارزیابی شدند.

داده های جمعی: داده های جمعیتی برای همه خانواده ها، از جمله میزان تحصیلات مادران، بزرگ شدن آنها با هر دوی والدین و غیره جمع آوری شد.

همانطور که انتظار می رفت، نتایج نشان داد که شیردهی طولانی تر (تا سن ۳ سالگی)، رشد احساس مادرانه را تا سن ۱۱ سالگی در پی داشته است. این رابطه حتی در عوامل دیگری مانند احساس روان پریشی مادرانه، نگرش والدین نسبت به نظم، سطح آموزش مادری و حضور عاشقانه شریک در خانه نیز به شکل مستقیم برقرار است.

نتایج همچنین نشان دهنده پیوند مثبت و رابطه مستقیم بین مدت شیردهی و احساس امنیت در کودکان نوپا بود. برعکس، طول مدت تغذیه با شیر مادر، رابطه معکوسی با احساس بی توجهی از مادران در طی ۱۵ سال اول زندگی داشت. با این وجود هیچ شواهدی مبنی بر وجود رابطه مستقیمی بین احساس امنیت فرزند و احساس مادرانه در مقاطع بزرگتر سنی وجود نداشت. این نتایج به طور انحصاری برای مادران و شیوه های تغذیه با شیر مادر تهیه شده و به نظر نمی رسد که در احساس پدرانه نقشی داشته باشد.

بر اساس تحقیقات، جنیفر وایور و همکارانش نتیجه می گیرند که تغذیه با شیر مادر دارای عواقب مثبتی است که حتی می تواند در کودکان، بیش از چند سال اول زندگی شان، همچنان ادامه داشته باشد. در حالی که آنها تأکید می کنند که مدت زمان تغذیه با شیر مادر تنها یکی از عوامل بسیاری است که می تواند بر توسعه پیوند مثبت بین مادران و فرزندان آنها تأثیر بگذارد، اما هنوز هم برای مادران و فرزندان مهم و کلیدی است.

علیرغم این یافته های مثبت، محدودیت هایی نیز در این تحقیق وجود دارد، از جمله فقدان اطلاعات در مورد اینکه آیا مادران به طور انحصاری شیر خود را به نوزادانشان می دادند یا تغذیه آنها به صورت مخلوط بوده است و همچنین به دلیل آزادی انتخاب پاسخها ممکن است که خانواده های پر خطر با اطلاعات صحیح در این مطالعه گنجانده نشده باشند. این مطالعه در آینده همچنین ممکن است به کشف برخی از عوامل فیزیولوژیکی که می تواند ارتباط بین شیردهی و احساس مادرانه را شامل شود، از جمله تغییرات هورمونی و بیوشیمیایی، کمک کند.

در حالی که تحقیقات بیشتری لازم است، مطالعاتی مانند این، اهمیت تغذیه با شیر مادر را برجسته می کنند و نشان می دهند که تصمیم به شیر دادن و همچنین اینکه چه مدت تغذیه با شیر مادر باید ادامه یابد، می تواند بسیار مهمتر از چیزی باشد که بسیاری از والدین تصور می کنند.