ترس زایمان دارم، چجوری بهش غلبه کنم؟

زمانی که به نقطه آغاز مادر شدن می رسید، به طور بی سابقه ای این معجزه یعنی تولد کودک را درک می کنید. اول تخمک مادر و اسپرم پدر باید موانع فیزیکی، بیوشیمیایی و زمانی را پشت سر بگذارند تا بتوانند با هم ترکیب شوند. و برای اینکه این توده سلولی زنده بتواند نمی کند باید از خطرات جدی بی شماری (مشکلات ژنتیکی، اشکالات رحم) بگریزد و در محیطی عاری از مسمومیت و میکرب باشد.

سپس پس از نه ماه جسم و ذهن جنین تکامل پیدا می کند و به دلایلی که هنوز در تحقیقات بصورت راز باقی مانده است، تغییری در هیپوتالاموس مغز جنین رخ می دهد و این زمان تولد است. پیام های هورمونی سریعتر از هر زمانی حتی زمان لقاح مخابره می شوند. به ماهیچه های رحم فرمان جمع شدن و یا به دهانه رحم فرمان باز شدن داده می شود و کودک با سر وارد مجرای خروجی زایمان می شود و برای گرفتن اولین نفس در روی زمین، ظاهر می شود. و این همان است که قرار بود اتفاق بیفتد.

همانطور که در طول دوران بارداری تغییرات زیادی در این فرآیند یعنی از وضعیت جنین گرفته تا سلامتی مادر، بوجود آمد، حال باید همه آنها به سمت یک تولد بی خطر هدایت شوند. با آماده کردن خودتان برای آنچه که پیش رو دارید می توانید اعتماد به نفستان را تقویت کنید، ترسهای بی مورد را از خود دور کنید و راهتان را به سوی پایانی خوش هموار کنید و آن آغوش گرفتن نوزادتان برای اولین بار است.

ترس های شایع در مورد زایمان

زمانی در اواخر بارداری هر خانمی فرا می رسد که متوجه می شود که نه تنها کودک به زودی به دنیا می آید، بلکه تنها مسیر خروج واژن یا (در سزارین) شکم اوست. تعجبی ندارد اگر بیشتر مادرانی که بار اول است بارداری را تجربه می کنند، هر چه به تاریخ زایمان نزدیکتر شوند ترس و اضطرابشان هم بیشتر شود.

این حالت نه تنها کاملاً طبیعی است، بلکه اگر شما دچار آن نشوید یک استثناء هستید.

معمولاً خانم ها دچار نگرانیهای زیر می شوند

ترس از درد

"چقدر درد دارد؟" این یکی از میلیونها سؤالی است که هر کسی می خواهد پاسخ آن را بداند و چون تمرین درد زایمان از قبل عملا غیر ممکن است روبرو شدن با آن ذهن شما را به خود مشغول می کند.

ترس از روند کار بیمارستان

در بیمارستان چه کارهایی روی من انجام می شود؟ تحمل هر فرد نسبت به کارهای پزشکی متفاوت است. بعضی ها از اینکه مجبورند اختیار زندگی خصوصی شان را به دست دیگران بدهند نگران هستند.

ترس از، از دست دادن کنترل

آیا به زایمان سزارین احتیاج پیدا می کنم؟ عدم آگاهی در مورد اینکه در زایمان چه پیش می آید این تفکر را بوجود می آورد که هر چیزی ممکن است اتفاق بیفتد. مخصوص کسانی که به اعصاب خود مسلط هستند و دوست دارند همه چیز طبق برنامه پیش برود، بیشتر دچار تردید می شوند.

ترس از شکست

آیا زایمان من به خوبی انجام می شود؟ چنین نگرانیهایی معمولاً خود خواسته و غیر واقعی است و غالباً در اثر مقایسه شخص با مثلاً دوستش که زایمانش فقط دو ساعت طول کشیده یا خواهرش که زایمانش بدون هیچ کمک پزشکی ۲۴ ساعت طول کشیده است بدون توجه به شرایطی که ویژه هر فرد می باشد، بوجود می آید.

ترس از بحران

آیا کودک من کاملاً سالم خواهد بود؟ حتی اگر کودک تا لحظات آخر لگد بزند و وارونه شده باشد، بیشتر مادران تا آخرین مرحله زایمان و زمانی که کودک متولد می شود نگرانند. شبح چه کنم اگر تا زمانی که کودک سالم در آغوششان قرار گیرد همچنان در کمین نشسته است.

ترس از مرگ

این ترس آخرین ترس از ناشناخته هاست. همسران هم در این نگرانی سهیم هستند. در واقع زایمان زمانی تجربه مرگ و زندگی بود که هیچ کس در مورد بهداشت اطلاعاتی نداشت و نمی دانست چطور از عهده شرایط ویژه برآید. ولی این آخرین چیزی است که شما نگرانش هستید. مرگ ناشی از زایمان رو به کاهش است (از هر یکصد هزار زایمان ۸ مورد) و چنین مواردی تقریباً نادر هستند و همیشه مربوط به زایمانهای پر خطر می شوند.

کم کردن ترس ها

بجز اینکه به خودتان قوت قلب می دهید که هر کسی در مورد زایمان نگران است (حداقل کمی) چطور می توانید با این احساسات کنار بیایید؟ اول باید تسلیم واقعیت و آنچه که طبیعت در درون شما قرار داده، شوید. اندازه و شکل لگن، اندازه کودک و سرعت پیشرفت زایمان خارج از کنترل شماست. تحقیقات نشان داده اند که شدت سختی زایمان، به دید خانم باردار بستگی دارد. موارد زیر به شما کمک می کند با خوش بینی به زایمان نزدیک شود و احساسات مثبت بیشتری را تجربه کنید:

- انتظار درد را داشته باشید ولی از آن نترسید. بله این یک واقعیت است و نمی توان آن را انکار کرد. زایمان درد دارد. (البته درصد کمی از خانم ها درد کمی را گزارش می دهند). اگر جزء این گروه باشید، آدم خوش شانسی خواهید بود ولی تا موقع زایمان در این مورد مطمئن نیستید بهتر است خودتان را از قبل برای داشتن درد آماده کنید. بطور تعجب آوری تحقیقات نشان داده اند که عدم آگاهی در مورد درد زایمان به درد بیشتری منتهی می شود. گاهی اوقات مادر یا دوستان خانم باردار طوری این واقعیت را برای او مطرح می کنند که او نترسد. بعضی از خانم ها آگاهانه همه افکار در مورد زایمان را نادیده می گیرند. ولی چنین دیدی به ضرر آنهاست. زیرا هنگامی که دچار درد شدید می شوند با تعجب تصور میکنند شاید اشتباهی شده است و اضطرابشان بیشتر می شود.

یک مثل قدیمی است که می گوید خانم ها به هنگام زایمان هر چه را که انتظارش را داشته باشند برایشان پیش می آید. البته هیچکس نمی تواند مشکلات یک زایمان بخصوص را پیش بینی کند. ولی اگر هنگامی که به اتاق زایمان می روید انتظار درد را داشته باشید ذهنتان آمادگیبیشتری برای پذیرش و کنار آمدن با آن را دارد.

- آماده باشید. چه قرار باشد طبیعی زایمان کنید و چه سزارین به هر حال اطلاعاتی که از طریق مطالعه و یا افراد ذیصلاح بدست می آورید به شما کمک می کند تا اصول زایمان و انتخابهایتان را بهتر بشناسید. همچنین این اطلاعات به شما در مورد یک زایمان سالم و بی خطر اطمینان مجدد می دهد. برای زایمان خود حالت ایده آل را در نظر نگیرید، اگر چه کمی ترسناک به نظر می رسد، این کار به شما کمک میکند تا آنچه را که ممکن است به صورت مشکل پیش بیاید بهتر بشناسید و بدانید راههای کنترل آن چیست. تجربه نشان داده است کسانی که از قبل برای درد خود را آماده می کنند موقع زایمان درد کمتری می کشند، بهتر می توانند عضلات خود را شل کنند و بالاخره احساس بهتری نسبت به زایمان دارند.

- به پزشکتان اعتماد کنید. البته منظور از این اعتماد، اعتماد کورکورانه نیست یعنی طوری که خود به خود با هر تصمیم پزشک موافقت کنید بدون اینکه علت آن را بدانید. اگر اینطور باشد نتیجه آن ترس است.

- به خودتان اعتماد داشته باشید. تیم پزشکی که مسئول زایمان شماست، سعی می کند تا آنجایی که ممکن است شما را در وضعیت راحتی نگهدارد. ولی اعتماد نهایی از درون شما سرچشمه می گیرد: به توانایی خودتان ایمان داشته باشید. زایمان مانند نوشتن یک داستان است. قبل از شروع کاری ترسناک و شگفت آور به نظر می رسد. ولی نیرویی از درون به شما میگوید که می توانید این کار را انجام دهید، بنابراین یک قدم بر می دارید یک کلمه می نویسید، یا با اولین درد همه توانتان را بکار می گیرد. و به توانایی خودتان برای ادامه کار ایمان می آورید.

عقاید رایج در مورد زایمان

نه در اینجا نمی خواهیم در مورد مدل لباسهای حاملگی صحبت کنیم. مثل سایر رسوم اجتماعی زایمان نیز متأثر از خواسته های همیشه متغیر فرهنگ، تاریخ، فناوری و طرز فکر عمومی جامعه است. این بدین معناست که امروزه عقاید رایج در مورد زایمان قابل تغییرند. مدلهای زایمان دهه به دهه، از مکانی به مکان دیگر و از خانمی به خانم دیگر تغییر می کند.

صد سال قبل زایمانها در خانه توسط خانم های دیگر انجام می گرفت. پنجاه سال قبل خانم ها در بیمارستان با تزریق زیر جلدی داروهایی مانند مورفین به حالت خواب و بیداری فرو می رفتند و زایمان انجام می گرفت. بیست و پنج سال قبل وقتی درد زایمان شروع می شد به عنوان مقدمه کار خانم باردار را تنقیه می کردند و دست و پاهایش را می بستند. ده سال بعد از روش هیپنوتیزم (بدون دارو ) استفاده می شد.

امروزه انتخاب، خصوصیت ویژه زایمان محسوب می شود. از داروی بیحسی برای بسیاری از خانم های در حال زایمان استفاده می شود. سزارین به مرز ۲۰ تا ۲۵ درصد رسیده است ولی در همین زمان بیشتر مادرانی که برای بار دوم زایمان دارند زایمان طبیعی را به سزارین ترجیح می دهند. بسته به اینکه چقدر به مورد سلامتی خود و کودکتان اهمیت دهید، عواملی که برای همه زایمانها یکسان است عبارتند از: کجا زایمان می کنید، چه کسی زایمان را انجام می دهد، چه چیزی می خورید و می پوشید، چگونه از عهده درد بر می آیید، چه نوع وسایل کمکی استفاده می شود، در چه وضعیتهایی قرار می گیرید و دوست دارید اولین ساعات با کودکتان چگونه باشد.

آیا حقیقت دارد که اگر مادرم زایمان کوتاه تری داشته است من هم زایمانم کوتاه تر است؟

باز شدن سریع دهانه رحم موروثی نیست. بطور کلی زایمانهای اول حدود 14 ساعت طول می کشد، اگر چه اگر 24 یا حتی 36 ساعت هم طول بکشد غیر طبیعی نیست. زایمانهای بعدی مدت زمان کوتاهتری دارد زیرا دهانه رحم برای باز شدن آمادگی بیشتری دارد و دیوار لگن تقریباً کمی کشیده شده است. همچنین مادران با تجربه خیلی زود به بیمارستان نمی روند.

استثناء، اگر بعد از یک زایمان سزارین، زایمان دوم طبیعی باشد، طول مدت زمان آن مانند زایمان اول زیاد است.

آیا حقیقت دارد که پزشک نمی تواند زمان دقیق زایمان را پیش بینی کند؟

پزشکان اطلاعات لازم را از طریق علائم فیزیکی مانند وضعیت کودک، نازک، نرم و باز شدن دهانه رحم بدست می آورند ولی هیچ نشانه قطعی وجود ندارد که به هفته، روز یا ساعت به خصوصی اشاره کند. هر خانمی شروع و سرعت زایمان خودش را تجربه می کند و این حالت از فردی به فرد دیگر متفاوت است (البته در موارد سزارین، پزشک متخصص زمان زایمان را تعیین می کند).