تاثیر استرس بر شیر مادر، حتما بخوانید

مادران با عشق و صمیمیت و مهربانی نوزادان خود را در آغوش خود می گیرند و سالیان زیادی از عمر خود را برای بهتر پرورش دادن آنها صرف می کنند. می توان گفت بوسه های مادر بر روی صورت زیبای نوزاد دلیلی برای رسیدن به آرامش و خوشحالی نوزادان است. اما آیا می دانستید نوزادان هم با استرس و عصبانیت و حتی ناراحتی مادر به هم می ریزند و تمایل زیادی به خوردن شیر نشان نمی دهند. پس مادران شیرده این نکته را باید به یاد داشته باشند که تا حد ممکن از قرار گرفتن در هرگونه موقعیت تنش زا که باعث ایجاد ناراحتی و استرس در آنها می گردد خودداری کنند.

استرس چیست؟
استرس بر عملکرد قسمتهای مختلفی از بدن اثر می گذارد. استرس در شرایط بسیار متفاوتی از لحاظ جسمی یا روحی ایجاد می شود. این پدیده ممکن است در اثر اتفاقاتی ناخوشایند، خوشایند و یا تغییر در شرایط زندگی مثل بچه دار شدن به وجود آید. تأثیر استرس بر تولید شیر الزاماً مستقیم نیست، بلکه ممکن است در اثر آن، تداخل بسیار کمی بین رفتار و توجهات مادر و نیازهای کودک ایجاد شود. مهم ترین نکته برای ادامه شیردهی بدون مشکل، در نظر گرفتن نیازهای کودک است. ادامه شیردهی حتی در شرایط پرتنش نیز ضروری است.

عصبانیت چگونه بر شیر مادران تأثیر می گذارد؟
تأثیر-استرس-بر-شیر-مادر۴ برای آشنایی بیشتر با عملکرد استرس برشیر مادر و سلامت نوزاد باید بدانید که! عصبانیت و استرس باعث می‌شود، به میزان کافی غذا نخورید و آب ننوشید و این دلیل محکمی است برای کاهش تولید شیر مادر. خشم و استرس در دوره شیردهی، بر میزان شیر و ترکیبات آن، اثر می‌گذارد. هنگامی که دچار خشم و استرس می‌شوید، در بدن هورمون‌های کورتیزول، آدرنالین و نورفین‌فرین ترشح می‌شود. این هورمون‌ها توانایی شما در مواجه با استرس را افزایش می‌دهند، اما در بلند مدت، آثار منفی بر جسم و روان شما می‌گذارند. هم چنین، هنگامی که در شرایط پر استرس هستید، فرصت کافی برای شیردهی منظم به نوازد را ندارید. در نتیجه میزان شیر تولیدی کاهش می‌یابد. بیماری مادر و مصرف دارو نیز در مادران ایجاد تنش و استرس کرده و از میزان شیر آن‌ها می‌کاهد. هورمون کورتیزول که در شرایط پر تنش در بدن آزاد می‌شود، قادر است بر روی ترکیبات شیر اثر گذاشته و آن را تغییر دهد.
طبق تحقیقات صورت گرفته در این زمینه کورتیزول در بدن نوزادان تغذیه شده با شیر مادر، ۴۰ درصد بیشتر از نوزادانی است که با شیرخشک تغذیه می‌شوند. محققان، منشأ این هورمون در نوزادان را شیر مادر می‌دانند و به آن "کورتیزول دست دوم" می‌گویند. هورمون کورتیزول از طریق شیر وارد دستگاه گوارش نوزاد شده و از آنجا توسط نوروترنزمیترها، به مغز پیام می‌فرستد که محل کنترل احساسات را تحت تاثیر قرار دهد. تاثیر بلند مدت کورتیزول دست دوم در نوزادان شیرخوار، هنوز مشخص نیست. یک تحقیق در دانشگاه آریزونا، نشان داده است، نوزادانی که سطح کورتزول بالایی دارند، در شرایط ناآشنا به سرعت برانگیخته شده و گریه می‌کنند.
- کاهش مدت زمان شیر خوردن نوزاد
- کاهش تولید شیر
- اشکال در بازتاب خروج شیر
- ایجاد خواب آلودگی
- کاهش اشتهای کودک
- ایجاد بی قراری، تحریک پذیری و عدم توانایی شیرخوار در تغذیه مناسب.

چرا تاثیر استرس بر شیر مادر در نوزاد دختر بیشتر است؟
هنگامی که مادر تحت فشار‌های عصبی و جسمی قرار می‌گیرد، هورمون کورتیزول در بدن وی ترشح شده و به شیر راه پیدا می‌کند. مطالعات آزمایشگاهی روی میمون‌ها نشان داده است که این هورمون بر روی نوزادان دختر و پسر تاثیر متفاوتی می‌گذارد. محققان دریافته اند که تاثیر عصبانیت بر شیر مادر و تولید سطح بالای هورمون کورتیزول، تاثیر متفاوتی روی نوزادان نر و ماده دارد. این تحقیقات قابل تعمیم دادن به نوزادان انسان است.
کتی هیند، بیولوژیست ارشد دانشگاه هاروارد، می‌گوید: نوزادان ماده که از شیر حاوی درصد بالایی کورتیزول تغذیه کرده بودند، رفتار متفاوتی داشتند، رفتار‌هایی نظیر کج خلقی، ترس، خشم و ناآرامی. اما این رفتار‌ها در نوزادان نری که با همان شیر تغذیه کرده بودند، دیده نشد. این مطالعات نشان می‌دهد که خلقیات مادر بر روی شیر او تاثیر گذاشته، و این شیر روی نوزادان با توجه به جنسیت آنها، اثرات متفاوتی می‌گذارد.

راهکارهایی برای کاهش استرس:
مادران شیرده باید ضمن آشنایی کامل با راههای حفظ نشاط و سرحالی خود را از هر گونه ننش و ناراحتی و اضطراب به دور نگه دارند. یکی از بهترین روش‌های استراحت و به دست آوردن آرامش، نشستن در وان آب گرم است. در وان نشسته و نوزاد را در آغوش بگیرید (مراقب باشید آب تا زیر سینه را بپوشاند) و به او شیر بدهید. اگر مجبورید سرکار بروید و مدتی در خانه نیستید، شیر خود را بدوشید تا در نبودتان، نوزاد از شیرمادر تغذیه کند.
- شیر دادن به نوزاد خود دلیلی برای کاهش و یا از بین رفتن کامل استرس می شود. تغییرات هورمونی در بدن مادر و پاسخ بدن به این تغییرات ، سبب حفظ شادابی مادر می شود.
- به مشکلاتتان کمتر فکر کنید و سعی کنید با ندیده گرفتن مشکل، بار احساسی آن را کم کنید.
- زمانی برای ورزش روزانه درنظر بگیرید. این فعالیت می‌تواند شرکت در کلاس‌های ورزش مادر و کودک، یا پیاده روی روزانه با کودکتان باشد.
- شاد زندگی کنید. ورزش موجب بالا رفتن سطح اندورفین (هورمون شادی) می‌شود. هرقدر شادتر باشید، توانایی بیشتری برای کنترل استرس دارید.
- تکنیک‌های تنفس عمیق را بیاموزید. تنفس عمیق در هنگام خشم و عصبانیت بسیار راه گشا است.
- یوگا کنید. یوگا و مدیتیشن آرامش را به جسم و روانتان باز می‌گرداند.
- خوب غذا بخورید و به اندازه کافی آب بنوشید.
- بیرون بروید و با دوستانتان معاشرت کنید.
- هروز ۱۵ تا ۲۰ دقیقه را به کاری که دوست دارید، اختصاص دهید. مانند کتاب خواندن، موسیقی گوش دادن.
- از هر فرصتی برای خوابیدن استفاده کنید. زمان چرت زدن روزانه نوزاد، شما هم بخوابید. بصورت خوابیده به نوزاد شیر بدهید، تا اندکی استراحت کنید.