عفونت بعد از زایمان چیست؟

عفونت بعد از زایمان چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟ انواع عفونت‌های بعد از زایمان چیست و آیا می‌توان از آن‌ها پیشگیری کرد؟ این مقاله به همه این پرسش‌ها، پاسخ می‌دهد. 

عفونت بعد از زایمان چیست؟

عفونت بعد از زایمان زمانی اتفاق می‌افتد که پس از زایمان، باکتری‌ها رحم و نواحی اطراف آن را آلوده می‌کنند. 

انواع عفونت بعد از زایمان چیست؟

عفونت‌های پس از زایمان بر اساس سه ناحیه متمایز که ممکن است در آن رخ دهند، توصیف می‌شوند و عبارتند از:

• اندومتریت: پوشش داخلی رحم
• میومتریت: عضله رحم
• پارامتریت (که به آن سلولیت لگنی نیز می‌گویند): بافت حمایت‌کننده در اطراف رحم

شایع‌ترین عفونت پس از زایمان، آندومتریت یا اندومتریت است، چون پوشش داخلی رحم می‌تواند در طول فرآیند زایمان دچار ضربه و پارگی شود. این آسیب راه ورود به عفونت را فراهم می‌کند. عفونت در عضله رحم یا ساختارهای حمایت‌کننده رحم ممکن است در محل برش یا پارگی مانند اپیزیوتومی یا زایمان سزارین ایجاد شود.

علائم عفونت بعد از زایمان چیست؟

به طور کلی، علائم عفونت پس از زایمان مانند یک عفونت معمولی و شامل موارد زیر است:

• تب
• لرز
• بدن‌درد
• از دست دادن اشتها
• ناراحتی کلی

علائم شدیدتر عفونت پس از زایمان عبارتند از:

• درد زیر کمر، یا در ناحیه استخوان لگن که ناشی از رحم ملتهب است
• پوست رنگ‌پریده که مربوط به مقدار زیادی از دست دادن خون است
• ترشحات بدبوی واژینال که عفونت را آشکار می‌کند
• افزایش ضربان قلب به دلیل از دست دادن خون

علائم عفونت بعد از زایمان ممکن است چند روز طول بکشد تا ظاهر شوند. گاهی اوقات ممکن است عفونت‌ها تا زمانی که از بیمارستان مرخص نشده‌اید قابل توجه نباشند. بنابراین مهم است که حتی پس از ترخیص به دنبال علائم عفونت باشید.

علت عفونت های بعد از زایمان چیست؟

یک رحم سالم، استریل در نظر گرفته می‌شود. با این حال، باکتری‌هایی که روی پوست زندگی می‌کنند مانند «استرپتوکوک» یا «استافیلوکوک» و سایر باکتری‌ها همچنان می‌توانند با حمله به پوست یا بافت آسیب‌دیده باعث عفونت شوند. این باکتری‌ها در محیط گرم و مرطوب زیر شکم رشد می‌کنند.

عفونت‌های پس از زایمان می‌توانند پس از پاره شدن کیسه آب شروع شوند. علاوه بر این، اگر کیسه آمنیوتیک و مایع آن عفونی شوند، احتمال عفونی شدن رحم نیز هست.

عوامل خطر عفونت پس از زایمان چیست؟

خطر ابتلا به عفونت پس از زایمان بسته به روشی که برای زایمان استفاده می‌شود متفاوت و عبارت است از:

• بین ۱ تا ۳ درصد: از زایمان طبیعی واژینال استاندارد
• بین ۵ تا ۱۵ درصد: از زایمان‌های برنامه‌ریزی شده سزارین قبل از شروع زایمان 
• بین ۱۵ تا ۲۰ درصد: از زایمان‌های غیر برنامه‌ریزی شده سزارین بعد از شروع 

شرایط پزشکی قبلی مانند چاقی، دیابت، فشار خون بالا، کم‌خونی و مشکلات سیستم ایمنی ممکن است احتمال عفونت را افزایش دهد.

گاهی نیز اولین زایمان، یا سن کم و زیاد بارداری، عامل خطر این عفونت‌ها محسوب می‌شود. علاوه بر این‌ها، شرایط پزشکی قبلی مانند چاقی، دیابت، فشار خون بالا، کم‌خونی و مشکلات سیستم ایمنی ممکن است احتمال عفونت را افزایش دهد.

عوامل اضافی که ممکن است شما را بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت قرار دهد، عبارتند از:

• معاینات متعدد واژینال در حین زایمان
• نظارت بر جنین در داخل رحم
• تاخیر بین پارگی کیسه آمنیوتیک و زایمان یا زایمان طولانی
• برداشتن دستی جفت
• وجود بقایای جفت در رحم پس از زایمان
• خونریزی بیش از حد پس از زایمان
• وجود مدفوع نوزاد در مایع آمنیوتیک 
• استفاده از کاتتر برای باز کردن دهانه رحم برای زایمان

سایر شرایط عفونی که ممکن است باعث عفونت‌های پس از زایمان شوند، عبارتند از:

• رشد بیش از حد باکتری‌های بد در واژن
• باکتری های گروه B استرپتوکوک (GBS) که به طور طبیعی در مجرای واژن زندگی می‌کنند
• عفونت‌های مقاربتی

تشخیص عفونت بعد از زایمان 

پزشک می‌تواند عفونت‌های پس از زایمان را در درجه اول از طریق معاینه فیزیکی تشخیص دهد. پزشک، عوامل خطر مانند تب بیش از 38 درجه سانتیگراد، درد، خونریزی و ترشحات بدبو واژن را بررسی می‌کند.

در صورت نیاز، ممکن است با تجویز آزمایش، تعداد گلبول‌های سفید را بررسی کند تا ببیند آیا بدن شما با عفونت مبارزه می‌کند یا نه. سپس به سرعت اقدام به تشخیص عفونت می‌کند تا احتمال ورود آن به جریان خون را کاهش دهد.

عوارض عفونت پس از زایمان چیست؟

عوارض عفونت پس از زایمان نادر است، اما اگر عفونت به سرعت تشخیص داده و درمان نشود، می‌تواند عوارضی ایجاد کند که عبارتند از:

• آبسه، یا پاکت‌های چرکی
• پریتونیت، یا التهاب پوشش داخلی شکم
• ترومبوفلبیت لگن، یا لخته شدن خون در وریدهای لگن
• آمبولی ریه، لخته خونی که شریان ریه را مسدود می‌کند
• شوک سپتیک، ورود باکتری به جریان خون و کاهش خطرناک فشار خون 

درمان عفونت پس از زایمان چگونه است؟

اگر هنوز در بیمارستان هستید، عفونت‌های پس از زایمان در درجه اول با آنتی‌بیوتیک‌های طیف وسیع و به صورت داخل وریدی (IV) درمان می‌شوند. آنتی‌بیوتیک‌های طیف وسیع، انواع باکتری‌ها را پوشش می‌دهند و زمانی استفاده می‌شوند که نوع باکتری ناشناخته باشد.

اگر پس از بازگشت به خانه علائم عفونت داشته باشید، پزشک ممکن است شما را مجددا برای درمان به بیمارستان بفرستد. هنگامی که وضعیت شما با آنتی‌بیوتیک کنترل شد، پزشک احتمالا پس از ترخیص برایتان آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند که شامل موارد زیر است:

• آگمنتین (آموکسی‌سیلین و کلاولانات)
• ویبرامایسین (داکسی سایکلین) به علاوه فلاژیل (مترونیدازول)
• لواکین (لووفلوکساسین) به علاوه فلاژیل (مترونیدازول)

پیشگیری از عفونت های پس از زایمان چگونه است؟

نوع زایمان مهم‌ترین عامل خطر برای عفونت‌های پس از زایمان است. برخی اقدامات احتیاطی ممکن است احتمال ابتلا به عفونت پس از زایمان را در طول زایمان سزارین کاهش دهد:

• از بین بردن موهای ناحیه تناسلی با قیچی به جای تیغ
• دوش گرفتن با صابون کلرهگزیدین شب قبل از عمل 
• نگه داشتن قند خون زیر ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر در طول بارداری

همچنین پزشک ممکن است از اقدامات پیشگیرانه قبل از جراحی استفاده کند که عبارتند از:

• آماده‌سازی ناحیه برش با یک آماده‌سازی مبتنی بر الکل
• تجویز یک دوز آنتی‌بیوتیک ۱ ساعت قبل از سزارین
• تجویز یک دوره کامل آنتی‌بیوتیک برای باکتری های گروه B استرپتوکوک، یا واژینوز باکتریایی

اگر می‌دانید که سزارین خواهید کرد، بهتر است با پزشکتان در مورد اقدامات پیشگیری از عفونت صحبت کنید.

سئوالات متداول درباره عفونت پس از زایمان

در ادامه با سئوالات متداول در مورد عفونت پس از زایمان آشنا می‌شوید.

عفونت پس از زایمان چه حسی دارد؟

عفونت پس از زایمان ممکن است شبیه آنفولانزا همراه با لرز، درد و از دست دادن اشتها باشد. همچنین ممکن است حساسیت یا درد شدید در ناحیه زیر شکم داشته باشید.

چه افرادی در معرض عفونت پس از زایمان قرار دارند؟ 

سزارین مهم‌ترین خطر عفونت‌های بعد از زایمان است. به همین ترتیب، زنان مبتلا به دیابت، فشار خون بالا، چاقی، کم‌خونی و مشکلات سیستم ایمنی بیشتر مستعد ابتلا به عفونت هستند.

خلاصه

با درک عوامل خطر، آگاهی از علائم عفونت و پیروی دقیق از دستورالعمل‌های پزشک، می‌توانید خطر ابتلا به عفونت پس از زایمان را کاهش دهید. برخی از عفونت‌های بعد از زایمان با وجود بهترین برنامه‌ریزی و مراقبت‌های پزشکی، خارج از کنترل اتفاق می‌افتند. با علائم عفونت مانند تب، لرز، درد و از دست دادن اشتها همراه با حساسیت و درد شکم آشنا باشید و در صورت مشاهده این علائم به پزشک مراجعه کنید.