شناسایی ژنی که انسان را به سخن گفتن واداشت و به تکامل گفتار کمک کرد

محققان میگویند یافتههای جدید مرتبط با شناسایی ژن عامل سخنگفتن در انسان میتواند روزی به درمان مشکلات گفتاری کمک کند.
محققان میگویند یافتههای جدید مرتبط با شناسایی ژن عامل سخنگفتن در انسان میتواند روزی به درمان مشکلات گفتاری کمک کند.
دانشمندان ژنی را شناسایی کردهاند که به گفته آنها در پیدایش ریشههای زبان گفتاری و تکامل آن در انسان به عنوان یک از عوامل حیاتی در بقای ما نقش داشته است.
گفتار به ما این امکان را داد که اطلاعات و دانستهها را به اشتراک بگذاریم، فعالیتها را هماهنگ کنیم و دانش را منتقل کنیم؛ این امر در واقع به ما نسبت به خویشاوندان منقرض شدهای چون نئاندرتالها و دنیسووانها برتری بخشید.
یافتههای یک مطالعه جدید که در مجله «نیچر کامونیکشنز» منتشر شده، نشان میدهد که یک نوع پروتئین که فقط در انسان یافت میشود به ما در برقراری ارتباط به روشی جدید کمک کرده است.
لیزا فاینستک از دانشگاه مینهسوتا آمریکا که در این تحقیق شرکت نداشته است، میگوید: «این اولین گام مهم برای بررسی ژنهای خاصی است که احتمال میرود بر رشد گفتار و زبان تأثیر بگذارند.»
آنچه دانشمندان در این ارتباط میآموزند ممکن است روزی به افرادی که دارای مشکلات گفتاری هستند نیز کمک کند.
به گفته دکتر رابرت دارنل، یکی از نویسندگان این تحقیق: «گونه ژنتیکی که محققان به دنبال آن بودند یکی از انواع ژنهایی بود که به ظهور انسان خردمند به عنوان گونه غالب، کمک کرد.»
دکتر دارنل از اوایل دهه ۱۹۹۰ مشغول مطالعه روی پروتئین NOVA۱ بوده است که نقشی حیاتی در رشد مغز دارد.
محققان آزمایشگاه دکتر دارنل در دانشگاه راکفلر نیویورک، در پژوهشی تازه، با استفاده از فناوری ویرایش ژن موسوم به CRISPR، پروتئین NOVA۱ موجود در موشها را با نوعِ مختص انسان جایگزین کردند تا تأثیر واقعی این گونه ژنتیکی را بررسی کنند.
آنها در کمال تعجب مشاهده کردند که چگونه این دستکاری ژنتیکی نحوه ارتباط صوتی حیوانات را هنگام صدا زدن یکدیگر تغییر داده است.
موشهای نوزاد و نر بالغی که دارای گونه انسانی پروتئین NOVA۱ بودند، در واکنش به حضور مادر (در بین نوزادان) و مادهی فحل (در میان نرهای بالغ)، جیرجیر متفاوتی نسبت به همتایان معمول خود داشتند.
دکتر دارنل میگوید: «هر دو شرایطی هستند که موشها در آن انگیزه صحبت کردن دارند؛ موشهای دارای پروتئین گونه انسانی اما صدای متفاوتی از خود خارج میکردند»، موضوعی که نشاندهنده نقش این پروتئین در گفتار است.
تاریخچه گفتار و ژنتیک
این اولین باری نیست که یک ژن به گفتار مرتبط میشود. دانشمندان بریتانیایی سال ۲۰۰۱ اعلام کرده بودند که اولین ژن مرتبط با اختلال زبان و گفتار را کشف کردهاند.
این ژن «فاکسپی۲» نام داشت و به ژن زبان انسان لقب گرفت. با این حال، اگرچه ژن «فاکسپی۲» در تحریک و تکامل گفتار انسان نقش دارد، اما نوع خاصی که در انسانهای مدرن یافت میشود، منحصر به فرد نیست. تحقیقات بعدی نشان داد که این نوع در نئاندرتالها نیز وجود داشته است.
دکتر دارنل میگوید: از سوی دیگر « نوع پروتئین NOVA1 در انسانهای مدرن، منحصراً در گونه ما یافت میشود.»
وجود یک گونه خاص از ژنها تنها دلیل توانایی صحبت کردن افراد نیست. به عبارت دیگر، گفتار یک توانایی پیچیده است که نه تنها به ژنها، بلکه به آناتومی گلو و عملکرد هماهنگ بخشهای مختلف مغز نیز وابسته است.
هدف دکتر دارنل از این پژوهش، ارائه بینشی عمیقتر در مورد چگونگی تکامل گفتار در انسانها و در نهایت، یافتن راههایی مؤثرتر برای کمک به افرادی است که با مشکلات گفتاری دست و پنجه نرم میکنند.
لیزا فاینستک، پژوهشگر دانشگاه مینهسوتا میگوید: «این کشف ژنتیکی میتواند در آینده به تشخیص زودهنگام نیاز کودکان به خدمات گفتار و زباندرمانی کمک کند.»