آزمایش هورمون تستوسترون چیست و چرا باید انجام شود؟

آزمایش هورمون تستوسترون برای اندازه‌گیری سطح تستوسترون در خون انجام می‌شود و می‌تواند کمبود یا اضافه بر حد بودن این هورمون را نشان دهد. به خواندن ادامه دهید تا با همه چیز درباره آزمایش تستوسترون و دلایل انجام آن آشنا شوید.

در این مقاله می‌خوانید:

• آزمایش هورمون تستوسترون چیست؟
• انواع آزمایش تستوسترون
• دلایل انجام آزمایش تستوسترون
• آمادگی برای آزمایش تستوسترون
• نحوه انجام آزمایش هورمون تستوسترون
• نتایج آزمایش هورمون تستوسترون
• خطرات آزمایش هورمون تستوسترون
• سوالات متداول

آزمایش هورمون تستوسترون چیست؟

این تست نوعی آزمایش خون است که سطح هورمون تستوسترون در بدن شما را اندازه‌گیری می‌کند. بیضه‌ها در مردان و تخمدان‌ها در زنان وظیفه ساخت این هورمون را برعهده دارند؛ هر چند که سطح تستوسترون به طور طبیعی در مردان بسیار بالاتر از زنان است.
چه مرد باشید چه زن، بدن شما زمانی بهترین عملکرد را دارد که تستوسترون آن در محدوده خاصی باشد. سطح تستوسترون خیلی کم یا زیاد می‌تواند بدون توجه به جنسیت مشکل ایجاد کند. پس وقتی پزشک شما این آزمایش را توصیه می‌کند که علائم حاکی از بالا یا پایین بودن تستوسترون را نشان دهید.

بیشتر بخوانید: علل و تشخیص ناباروری در مردان + درمان‌های موثر

انواع آزمایش تستوسترون

تستوسترون در بدن شما به صورت آزاد و متصل به پروتئین وجود دارد که استفاده از تستوسترون آزاد برای بدن‌تان آسان‌تر است. آزمایش هورمون تستوسترون دو نوع دارد:

• تستوسترون توتال که هم تستوسترون آزاد و هم تستوسترون متصل را اندازه‌گیری می‌کند.
• آزمایشی که تنها تستوسترون آزاد را نشان می‌دهد و ممکن است برای تشخیص برخی از بیماری‌ها مفیدتر باشد.

بیشتر بخوانید: آیا مردان هم مانند زنان یائسه می شوند؟

دلایل انجام آزمایش تستوسترون

پزشکان عمدتاً این آزمایش را برای کسانی توصیه می‌کنند که علائم تستوسترون پایین یا بیش از حد بالا دارند. علائم تستوسترون پایین عبارتند از:

• اختلال نعوظ
• ناباروری
• میل جنسی کم
• ریزش موهای زیر بغل و ناحیه تناسلی
• توده عضلانی کم
• ژنیکوماستی

علائم تستوسترون بالا نیز موارد زیر را شامل می‌شوند:

• آکنه
• موهای زائد صورت یا بدن
• پریودهای نامنظم
• کلفت شدن صدا
• ناباروری

بیشتر بخوانید: علائم کمبود تستوسترون در مردان چیست؟

آمادگی برای آزمایش تستوسترون

بهترین زمان برای انجام تست توتال صبح است، زیرا در این زمان سطح تستوسترون شما در بالاترین حد خود قرار دارد. به طور کلی نیز اگر نیاز به آمادگی خاصی باشد، پزشک شما دستورالعمل کامل آن را به اطلاع‌تان می‌رساند. به عنوان مثال، در برخی موارد ممکن است پزشک از شما بخواهد که چندین ساعت قبل از آزمایش تستوسترون به جز آب چیزی نخورید یا ننوشید.

بیشتر بخوانید: تغییرات هورمونی در زنان و افسردگی  

نحوه انجام آزمایش هورمون تستوسترون

برای انجام این آزمایش ابتدا روی یک صندلی می‌نشینید و تکنسین بازوهای شما را برای پیدا کردن رگ مورد نیاز بررسی می‌کند. این رگ معمولاً در خم داخلی آرنج شما است.

• تکنسین بعد از پیدا کردن رگ شما آن ناحیه را تمیز و ضد عفونی می‌کند.
• سپس یک سوزن کوچک در رگ شما وارد می‌کند تا نمونه خون بگیرد. این ممکن است احساسی شبیه به یک نیشگون گرفتن کوچک داشته باشد.
• پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش جمع‌آوری می‌شود.
• وقتی خون کافی برای آزمایش و بررسی جمع شد، تکنسین سوزن را برمی دارد و یک پنبه یا گاز را روی محل نگه می دارد تا خونریزی را متوقف کند.
• در انتها یک بانداژ نیز در ناحیه قرار داده و کار شما تمام می‌شود.

بیشتر بخوانید: علل ناباروری در مردان چیست؟

نتایج آزمایش هورمون تستوسترون

نتایج آزمایش خون، از جمله گزارش‌ مربوط به آزمایش تستوسترون معمولاً شامل موارد زیر است:

• نام آزمایش خون یا آنچه در خون شما اندازه‌گیری شده است.
• عدد یا میزان هر مورد اندازه‌گیری شده در خون
• محدوده مرجع یا عادی هر مورد
• اطلاعاتی که طبیعی یا غیرطبیعی و بالا یا پایین بودن هر یک از نتایج شما را نشان می‌دهند.

آزمایشگاه‌ها ممکن است محدوده مرجع متفاوتی برای سطوح نرمال تستوسترون داشته باشند. علاوه بر این، محدوده طبیعی تستوسترون براساس جنسیت و سن افراد متفاوت است. سطوح پایین تستوسترون در نتایج این آزمایش در مردان به موارد زیر اشاره دارد:

• هیپوگنادیسم اولیه، به این معنی که مشکلی در بیضه‌ها و توانایی آن‌ها برای تولید تستوسترون وجود دارد. شرایطی که باعث هیپوگنادیسم اولیه می‌شود می‌تواند مادرزادی یا اکتسابی باشد.
• هیپوگنادیسم ثانویه، به این معنی که مشکلی در غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس شما وجود دارد و می‌تواند علل مادرزادی و اکتسابی داشته باشد.

سطوح بالای تستوسترون در نتایج این آزمایش در مردان نیز می‌تواند نشان دهنده وجود تومور در غدد فوق کلیوی یا بیضه‌ها باشد. اگر آزمایش هورمون تستوسترون برای زنان سطح تستوسترون بالا را نشان دهد، ممکن است نشان دهنده مشکلات زیر باشد:

• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• هیپرپلازی مادرزادی آدرنال
• سرطان تخمدان
• تومورهای آدرنال
• بیماری کوشینگ

برخی از داروها نیز می‌‌توانند باعث افزایش سطح تستوسترون شوند که عبارتند از:

• استروئیدهای آنابولیک
• پروژستین‌ها
• داروهای ضد تشنج

تستوسترون پایین نیز در نتایج این آزمایش برای زنان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که عبارتند از:

• یائسگی
• سندرم ترنر
• نارسایی تخمدان
• نارسایی آدرنال (بیماری آدیسون)
• سوء تغذیه

بیشتر بخوانید: علت کم تحرکی اسپرم چیست؟

خطرات آزمایش هورمون تستوسترون

آزمایش خون یک بخش بسیار رایج و ضروری در آزمایش‌های پزشکی است. اندازه‌گیری سطح تستوسترون در خون نیز خطر بسیار کمی دارد. در واقع، فقط ممکن است در محل خون‌گیری خود کمی حساسیت یا کبودی داشته باشید که معمولاً به سرعت برطرف می‌شود و مشکل جدی‌تری ایجاد نمی‌کند.

بیشتر بخوانید: هیپوگنادیسم چیست؟

سوالات متداول

آزمایش تستوسترون چقدر طول می کشد؟

کل فرآیند خون‌گیری برای آزمایش تستوسترون معمولاً کمتر از پنج دقیقه طول می‌کشد و در بیشتر موارد، شما باید نتایج آزمایش تستوسترون خود را در عرض دو تا سه روز کاری دریافت کنید.

آیا نتایج غیرطبیعی آزمایش تستوسترون نگران کننده است؟

نتایج غیرطبیعی لزوماً به معنی بیماری نیست؛ چرا که عوامل دیگری مانند برخی از داروها نیز می‌توانند بر نتایج آزمایش شما تأثیر بگذارند. هم‌چنین، ممکن است در بررسی نتایج آزمایش خطایی رخ داده باشد.

از کجا بفهمیم سطح تستوسترون بدن ما پایین است؟

تنها راه برای اطلاع از سطح تستوسترون، آزمایش خون است. پس در صورت مشاهده علائم تستوسترون پایین با پزشک خود درباره انجام این آزمایش مشورت کنید.

کلام آخر

آزمایش هورمون تستوسترون یک تست پزشکی است که برای اندازه‌گیری سطح این هورمون در خون شما انجام می‌شود. تستوسترون بیشتر با میل جنسی در مردان ارتباط دارد، اما می‌تواند بر سلامت روان، توده استخوانی و عضلانی، ذخیره چربی و تولید گلبول‌های قرمز نیز تاثیر بگذارد. به همین دلیل، اطلاع از طبیعی بودن سطح آن در بدن اهمیت زیادی دارد.

به کلینیک نی نی بان سر بزنید.