ماساژ دادن نوزاد، نحوه انجام اصولی

ماساژ دادن نوزاد یک روش ملایم و مؤثر برای برقراری ارتباط عاطفی، کاهش استرس و کمک به رشد سالم او محسوب می‌شود. در واقع، لمس محبت‌آمیز والدین باعث ترشح هورمون اکسی توسین شده که احساس امنیت و آرامش را در نوزاد افزایش می‌دهد. برای این‌که نوزاد خود را به صورت اصولی و درست ماساژ دهید، باید از تکنیک‌های خاصی مثل «دوستت دارم»، «دوشیدن پا»، «باز کردن کتاب»، «خورشید و ماه» و «چرخ آب» کمک بگیرید. با ما همراه باشید تا با تمام این روش‌های ماساژ نوزاد آشنا شوید.

فواید ماساژ دادن نوزاد

ماساژ دادن هم برای نوزاد و هم برای والدین، فواید متعددی دارد. برخی از مهم‌ترین مزایای آن عبارتند از:

ایجاد پیوند عاطفی

تحقیقات نشان داده است که ماساژ دادن به افزایش دلبستگی بین نوزاد و والدین کمک می‌کند. این موضوع به ویژه برای مادرانی که دچار افسردگی یا اضطراب پس از زایمان هستند، می‌تواند مفید باشد. دلیلش هم این است که در لحظات شیرین ماساژ و ارتباط فیزیکی، هورمون اکسی توسین (معروف به هورمون عشق) ترشح می‌شود و احساس شادی را افزایش می‌دهد.

ایجاد احساس آرامش

ماساژ، به آرام شدن، از بین رفتن اضطراب و کاهش سطح هورمون‌های استرس‌زا در بدن نوزاد کمک می‌کند. این امر مخصوصاً زمانی مفید است که ماساژ را به عنوان بخشی از روتین شبانه‌ نوزاد خود انجام دهید. در این مورد، برخی مطالعات نشان داده‌اند که ۱۵ دقیقه ماساژ قبل از خواب می‌تواند باعث خواب عمیق‌تر و آرام‌تر نوزاد شود.

تحریک رشد

ماساژ نوزاد عملکردهای نیم‌کره چپ و راست مغز او را تحریک کرده و به رشد عضلات و بهبود تن عضلانی کمک می‌کند.

تنظیم عملکردهای بدن

ماساژ دادن می‌تواند فرآیندهایی از جمله گردش خون، هضم غذا، تنفس و جریان اکسیژن در بدن نوزاد را نیز بهبود دهد.

از چه زمانی باید ماساژ نوزاد را شروع کنیم؟

واقعاً هیچ‌وقت برای شروع ماساژ دادن، زود یا دیر نیست! در واقع، حس لامسه نوزاد یکی از اولین حواس کاملاً تکامل یافته او در زمان تولد است. بنابراین، می‌تواند خیلی زود از فواید ماساژ بهره‌مند شود. البته ماساژ دادن زمانی بیش‌ترین تاثیر را دارد که به صورت منظم و با یک روتین ثابت انجام شود. هرچه بیشتر نوزاد خود را ماساژ دهید، مزایای بیشتری برای هر دوی شما به همراه خواهد داشت.

روش صحیح ماساژ نوزاد

اولین کاری که باید انجام دهید، آماده‌سازی نوزاد برای ماساژ دادن است. این ماساژ بهتر است در یک اتاق گرم و زمانی که شما و نوزادتان احساس آرامش دارید انجام شود. برای ماساژ دادن نوزاد، او را روی یک سطح نرم و ایمن قرار داده و هر نوع عامل مزاحم و حواس‌پرت‌کن را به حداقل برسانید.
در واقع، تصور کنید که خودتان دوست دارید در چه اتاقی ماساژ بگیرید و همان را برای نوزاد خود مهیا کنید. هم‌چنین، بهتر است هرگونه جواهرات که ممکن است پوست نوزاد را خراش دهند یا باعث تحریک آن شوند را از دست‌تان بیرون بیاورید.

آموزش کامل ماساژ نوزاد

پس از این‌که لباس‌های نوزاد خود را درآورده و فقط پوشک او را باقی گذاشتید، می‌توانید چند تکنیک ساده ماساژ را امتحان کنید. این روش‌ها توسط خدمات درمانی و حمایتی جامع در بیمارستان زنان و نوزادان پیشنهاد شده‌اند و دو دسته کلی را شامل می‌شوند. تکنیک‌هایی را که می‌توانید بلافاصله پس از تولد نوزاد و قبل از افتادن بند ناف او انجام دهید، عبارتند از:

۱. تکنیک ماساژ «دوستت دارم»

برای انجام این تکنیک، انگشت اشاره و میانیتان را کنار هم قرار داده و به آرامی نوک انگشتان خود را روی سمت چپ شکم نوزاد فشار دهید. این نوع ماساژ نوزاد را از پایین قفسه سینه شروع کرده و تا خط کشاله‌ ران چپ پایین بیاورید (مانند حرف یا کلمه انگلیسی «I» که به معنی من است.) سپس، از سمت چپ شکم نوزاد، انگشتان خود را به سمت راست بکشید و به پایین حرکت دهید؛ مانند یک حرف «L» انگلیسی که برعکس و ابتدای کلمه Love، به معنی عشق است. در نهایت، از خط کشاله‌ ران راست نوزاد شروع کنید و انگشتان خود را به شکل حرف «U» برعکس روی شکم او بکشید (که به معنی تو است.) و تا خط کشاله‌ ران چپ نوزاد ادامه دهید.

۲. تکنیک ماساژ دوشیدن پا

در این تکنیک، با یک دست، پای نوزاد را نگه دارید و با دست دیگر، از ران تا پاشنه‌ پای او را به آرامی ماساژ دهید؛ درست مثل حرکت دوشیدن. سپس جهت را تغییر داده و ماساژ را از پاشنه به سمت ران انجام دهید. هم‌چنین، می‌توانید پای نوزاد را زیر زانو نگه داشته و به آرامی آن را به سمت شکم فشار دهید تا به حرکت روده‌ها کمک کند و گازهای محبوس شده آزاد شوند.

۳. تکنیک ماساژ باز کردن کتاب

این روش ماساژ دادن نوزاد را با استفاده از کف انگشتان خود، از وسط پیشانی نوزاد شروع کرده و به سمت دو طرف سر او بکشید؛ انگار که دارید صفحات یک کتاب را صاف می‌کنید. سپس، به آرامی دستان خود را در امتداد دو طرف صورت نوزاد حرکت دهید. البته سعی کنید که به چشم‌ها یا بینی نوزاد دست نزنید تا بتوانید تماس چشمی را حفظ کنید و شاید یک لبخند شیرین از نوزاد خود بگیرید!

تکنیک‌های ماساژ دیگری نیز وجود دارند که می‌توانید آن‌ها را پس از افتادن بند ناف نوزاد خود انجام دهید. این تکنیک‌ها عبارتند از:

۴. تکنیک ماساژ خورشید و ماه

برای انجام این تکنیک، با دست راست خود یک دایره کامل در جهت عقربه‌های ساعت روی شکم نوزاد بکشید. سپس دست چپ خود را دنبال آن حرکت دهید و یک نیم‌دایره در جهت عقربه‌های ساعت رسم کنید.

۵. تکنیک ماساژ چرخ آب

در این روش، یک دست را زیر قفسه سینه‌ نوزاد قرار دهید؛ به طوری که کنار انگشت کوچک شما به سمت پایین باشد و کف دست، رو به پاهای نوزاد قرار بگیرد. سپس به آرامی دست خود را روی شکم نوزاد پایین بیاورید و درست بالای لگن متوقف کنید. این حرکت را با دست دیگر نیز تکرار کرده و همین الگوی ماساژ نوزاد را به طور متناوب ادامه دهید تا یک روند روان و آرام ایجاد کنید.

نکات ماساژ دادن نوزاد

هنگام ماساژ دادن کوچولوی خود، سعی کنید کاملاً روی او متمرکز باشید و ارتباط خود را حفظ کنید. به نوزادتان لبخند بزنید، با او تماس چشمی برقرار کنید و با صدایی آرام با او صحبت کنید یا حتی برایش آواز بخوانید. اگر خوش‌شانس باشید، ممکن است او هم با صداهای شیرین خودش به شما پاسخ دهد!
نکته دیگر این است که از حرکات ملایم و پیوسته استفاده کنید و دقت داشته باشید که دستان خود را روی پوست نوزاد، زیاد فشار ندهید. میزان فشار باید متوسط باشد؛ یعنی نه آن‌قدر زیاد که باعث ناراحتی شده و نه آن‌قدر کم که نوزاد را قلقلک دهد. با رشد نوزاد، می‌توانید به تدریج فشار را کمی بیشتر کنید. هر یک از حرکات ماساژ را ۳ تا ۵ بار انجام دهید و سپس به حرکت بعدی بروید و در نهایت، صبور باشید، زیرا ممکن است نوزاد شما گاهی پرجنب‌وجوش و بی‌قرار باشد.

کلام آخر

ماساژ دادن نوزاد باعث افزایش ترشح هورمون اکسی توسین می‌شود که احساس شادی و آرامش را در والدین و کودک تقویت می‌کند. هم‌چنین، ماساژ می‌تواند به تنظیم گردش خون، هضم، تنفس و خواب نوزاد کمک کند. البته برای بهره‌مندی از این فواید، بهتر است این کار را در محیطی آرام و گرم انجام داده و از تکنیک‌های ساده‌ای مانند «دوستت دارم»، «دوشیدن پا» و «باز کردن کتاب» استفاده کنید.

به کلینیک نی نی بان سر بزنید.