بر اساس فراتحلیلی که روی مجموعهای از تحقیقات جدید انجام شده است، مصرف ماریجوآنا در دوران بارداری با رشد ضعیف جنین، وزن پایین نوزاد هنگام تولد، زایمانهای بسیار زودهنگام و حتی مرگ نوزاد ارتباط دارد.
سیانان به نقل از دکتر جیمی لو، متخصص زنان و زایمان و نویسنده اصلی این مطالعه از دانشکده پزشکی دانشگاه علوم و بهداشت اورگان در پورتلند، مینویسد: «مهمترین یافته این است که ماریجوآنا خطر مرگومیر جنین در دوران بارداری یا پس از زایمان را افزایش میدهد.»
به گفته لو، مطالعات قبلی نشان داد که مصرف ماریجوآنا در دوران بارداری بر عملکرد و رشد ریههای جنین تاثیر میگذارد و حجم ریههای نوزاد را کاهش میدهد. او میافزاید: «ما متوجه شدیم که در واقع جریان خون و دسترسی به اکسیژن در جفت به طور قابلتوجهی کاهش مییابد. اینها سازوکارهای احتمالیاند که برخی از یافتههای ما را توضیح میدهند.»
جفت یک پیوند حیاتی بین مادر و جنین در حال رشد است که اکسیژن، مواد مغذی و هورمونهای لازم برای رشد را به جنین منتقل میکند. هنگامی که این پیوند آسیب ببیند، هم مادر و هم جنین در معرض خطر قرار دارند.
احساس کاذب بیخطر بودن
با وجود خطرات بالقوه ماریجوآنا برای نوزاد، چه قبل و چه بعد از تولد، مصرف آن در دوران بارداری رو به افزایش است. تحلیل سازمان ملی سوءمصرف مواد مخدر آمریکا در سال ۲۰۱۹ از بیش از ۴۵۰ هزار زن باردار بین سنین ۱۲ تا ۴۴ سال نشان داد که مصرف ماریجوآنا در این افراد بین سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۷ بیشتر از دوبرابر شده است. طبق این مطالعه بیشتر مصرف ماریجوآنا در سه ماهه اول بارداری اتفاق افتاده و عمدتا مصرف تفریحی بوده است نه پزشکی.
دکتر لو هشدار داد: «یک تصور اشتباه وجود دارد که چون ماریجوآنا طبیعی و گیاهی است، مضر نیست. من به بیمارانم یادآوری میکنم که تریاک و هرویین هم از گیاهان به دست میآیند. حتی تنباکو هم یک گیاه است و الکل هم از گیاهان ساخته میشود.» در حالی که به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، مصرف الکل در دوران بارداری باعث سندرم جنین الکلی میشود. سیگار کشیدن هم به ریهها و مغز در حال رشد جنین آسیب میزند و همچنین یکی از علل سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) است. مصرف مواد مخدر افیونی مانند فنتانیل، هرویین یا کوکایین هم از عوامل شناختهشده در بروز نقایص از بدو تولد، رشد ضعیف جنین و سقط جنین به شمار میروند. علاوه بر این، خطر بالایی وجود دارد که نوزاد معتاد به دنیا بیاید و مجبور به تحمل ترک اعتیاد شود.
نکته اینجا است که برای اثبات موارد یادشده نمیتوان آزمایشهای بالینی استاندارد انجام داد. یعنی نمیتوان از زنان باردار خواست الکل بنوشند، تنباکو مصرف کنند، هرویین، کوکائین، اکسیکودون یا فنتانیل مصرف کنند و سپس نتایج را با زنان باردار که از این مواد پرهیز کردهاند مقایسه کرد. به همین ترتیب، اجرای آزمایش بالینی تصادفی درباره تاثیر ماریجوآنا بر جنین هم هرگز ممکن نخواهد بود. این رو دانشمندان با استفاده از روش خودگزارشدهی مادران باردار این موارد را بررسی میکنند.
تحقیق جدید که روز دوشنبه در مجله انجمن پزشکی اطفال آمریکا (JAMA Pediatrics) منتشر شد، ۵۱ مطالعه با بیش از ۲۱ میلیون شرکتکننده را تجزیه و تحلیل کرد و دریافت که مصرف ماریجوآنا در دوران بارداری با افزایش ۵۲ درصدی خطر زایمان زودرس (قبل از ۳۷ هفته بارداری) ارتباط داشت. خطر وزن پایین هنگام تولد (کمتر از دو کیلو و۵۰۰ گرم) هم افزایش ۷۵ درصدی نشان داد.
فقط شش مطالعه تاثیر ماریجوآنا را بر مرگومیر نوزادان بررسی کرد که در مجموع نشان داد استفاده از ماریجوآنا در دوران بارداری با افزایش ۲۹ درصدی خطر مرگ نوزاد مرتبط است.
لو اشاره میکند که قانونی شدن مصرف ماریجوآنا تصور نادرست درباره بیخطر بودن این ماده را بیشتر کرده است. از طرفی تحقیقات مدرن درباره آسیبهای احتمالی ماریجوآنا هم هنوز در مراحل ابتدایی است. متخصصان میگویند که مطالعات قدیمی اغلب در دهه ۱۹۸۰ انجام شدهاند؛ زمانی که ماریجوآنا بسیار ملایمتر بود و بنابراین ممکن است واقعیتهای امروز را بازتاب ندهند.
تحقیقات دهه اخیر استفاده از ماریجوآنا را به کاهش تواناییهای شناختی و زوال عقل، مشکلات در طول جراحیهای انتخابی و افزایش خطر برخی سرطانها مرتبط کرده است. طبق یک مطالعه در سال ۲۰۲۲، افرادی که ماریجوآنا مصرف میکنند تقریبا ۲۵ درصد بیشتر از دیگران به مراقبتهای اورژانسی و بستری در بیمارستان نیاز دارند.
همچنین هر سطحی از مصرف ماریجوآنا ممکن است خطر سکته مغزی را ۴۲ درصد و خطر حمله قلبی را ۲۵ درصد افزایش دهد؛ حتی اگر فرد سابقه بیماری قلبی نداشته باشد و هیچگاه سیگار یا قلیان نکشیده باشد. مصرف ماریجوآنا با بیماریهای مرتبط با ضربان نامنظم قلب مانند فیبریلاسیون دهلیزی، میوکاردیت (التهاب عضله قلب)، اسپاسمهای شریانهای قلب و افزایش خطر نارسایی قلبی هم ارتباط دارد.
افراد جوانی که ماریجوآنا مصرف میکنند، بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات روانی بلندمدت مانند افسردگی، اضطراب اجتماعی و اسکیزوفرنی قرار دارند و بیشتر احتمال دارد ترک تحصیل کنند. مطالعات نشان میدهند که مصرف بیش از حد ماریجوآنا در جوانانی که اختلالات خلقی دارند، به افزایش خودآزاری، تلاشهای خودکشی و مرگ منجر میشود.
طبق یک مطالعه در سال ۲۰۲۱، مصرف روزانه ماریجوآنا در نوجوانان و بزرگسالان میتواند به یک عارضه جانبی ناخوشایند دیگر یعنی استفراغ غیرقابل کنترل هم منجر شود. یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ نیز نشان داد کودکان متولدشده از والدینی که ماریجوآنا مصرف میکنند، اختلالات روانی بیشتر، مشکل تمرکز، ارتباطات اجتماعی و خواب ضعیفتر و همچنین تواناییهای شناختی پایینتری دارند.