همه چیز زیر سر دست‌های آلوده است

 دست‌ها شاید مهم‌ترین راه انتقال بیماری‌ها باشند. البته خیلی‌ها نقش دست‌ها را در انتقال عفونت‌ و میکروب‌ها جدی نمی‌گیرند و این در حالی است که این عضو از بدن مهم‌ترین راه انتقال بیماری‌هاست. محمدعلی نیلفروش‌زاده، عضو انجمن متخصصان پوست درباره خطر دستان آلوده، مهم‌ترین وسایل و نقاط آلوده، اهمیت شست‌وشوی دست‌ها با آب و صابون یا جایگزینی مواد ضدعفونی‌کننده به چند سؤال پاسخ داده که در ادامه می‌خوانید.

دست‌ها ‌چقدر خطرناکند؟

برخی ویروس‌های تنفسی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کووید-۱۹ از طریق قطرات تنفسی منتقل می‌شوند؛ اما اگر این قطرات روی سطوح بنشینند و فرد با دست آن را لمس کند و سپس به دهان یا بینی بزند، امکان انتقال وجود دارد. هپاتیتA هم از راه دهانی-مدفوعی منتقل می‌شود و دست آلوده، به‌ویژه پس از استفاده از سرویس بهداشتی و شستن ناکافی دست‌ها، می‌تواند عامل انتقال باشد.

اسهال‌های ویروسی یا باکتریایی نظیر نوروویروس هم از طریق دست آلوده به مدفوع یا غذای آلوده منتقل می‌شوند. در مورد کرم‌های روده‌ای مانند کرمک هم تخم انگل‌ها می‌تواند از راه دست آلوده وارد دهان شود.

برخی عفونت‌های پوستی همچون استافیلوکوک اورئوس مقاوم، ممکن است در تماس دست با زخم باز یا پوست آلوده منتقل شوند. برخی بیماری‌های تنفسی مانند ویروس سنسیشیال تنفسی(RSV) یا آدنوویروس هم می‌توانند به‌صورت غیرمستقیم و از طریق دست آلوده منتقل شوند.

به‌طور کلی آلوده‌کننده‌های دست چه چیزهایی هستند؟

برخی از آلوده‌ترین سطوح و وسایلی که روزانه با آنها در تماسیم عبارتند از دستگیره درها در اماکن عمومی، دکمه‌های آسانسور، پول نقد و کارت‌های بانکی، تلفن‌های همراه، شیرهای آب در مکان‌های عمومی، نرده‌های پله‌برقی، صندلی‌ها و میله‌های داخل وسایل نقلیه عمومی، صفحه کلید کامپیوتر و موس، خودکارهای عمومی مانند آنهایی که در بانک‌ها استفاده می‌شود و حتی دسته سبدهای خرید در فروشگاه‌ها. این وسایل به‌دلیل تماس مکرر افراد مختلف می‌توانند به محل تجمع انواع میکروب‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها تبدیل شوند.

با این حجم از موارد آلوده‌کننده آیا دست‌ها باید دائم شسته شوند؟

دست‌ها باید در مواقع ضروری شسته شوند؛ قبل از خوردن غذا، بعد از استفاده از سرویس بهداشتی، بعد از عطسه یا سرفه، پس از تماس با حیوانات یا زباله و پس از لمس سطوح آلوده در اماکن عمومی. شستن افراطی دست‌ها مثلا بیش از ۲۰بار در روز به‌صورت وسواس‌گونه می‌تواند باعث خشکی پوست، ترک‌خوردگی، خارش و حساسیت شود، و در مواردی هم زمینه بروز عفونت‌های پوستی را فراهم کند.

آیا محصولات ضدعفونی‌کننده مؤثرند؟

مواد ضدعفونی‌کننده حاوی الکل زمانی مؤثرند که دست آلوده نباشد. در شرایطی مانند حضور در خیابان یا مکان‌هایی که دسترسی به آب و صابون وجود ندارد، می‌توان از آنها استفاده کرد. اما شست‌وشوی دست با آب و صابون، به‌خصوص در مواقعی که دست‌ها چرب یا آغشته به آلودگی فیزیکی هستند، مؤثرتر است.

منبع: همشهری