درمان استروژن بالا در مردان

استروژن هورمونی ضروری برای همه انسان‌هاست. مردان معمولاً سطح استروژن کمتری نسبت به زنان دارند، اما این هورمون همچنان بخش مهمی از بسیاری از فرآیندهای بدنی است.

استروژن هورمونی است که به‌طور طبیعی در بدن انسان تولید می‌شود. سطح بیش از حد بالا یا پایین استروژن می‌تواند باعث بروز مشکلات سلامتی شود.

این مقاله به بررسی نقش استروژن در بدن مردان، علائم سطح بالاتر یا پایین‌تر از حد نرمال استروژن و روش‌های درمان سطوح نامنظم این هورمون می‌پردازد.

استروژن یک هورمون جنسی است که هم در بدن مردان و هم زنان وجود دارد، هرچند زنان سطح بالاتری از استروژن نسبت به مردان دارند.

تولید استروژن در تخمدان‌ها، بیضه‌ها، سلول‌های چربی و غدد فوق کلیوی انجام می‌شود. این هورمون برای بلوغ جنسی زنان و تنظیم چرخه قاعدگی بسیار مهم است. استروژن همچنین برای عملکرد دستگاه تولید مثل مردان نیز اهمیت دارد.

سه نوع استروژن وجود دارد:

• استرادیول: اصلی‌ترین نوع استروژن

• استریول: نوعی از استروژن که عمدتاً در دوران بارداری تولید می‌شود

• استرون: که به‌ویژه در زنان یائسه در مقادیر بیشتری یافت می‌شود

تستوسترون می‌تواند توسط آنزیمی به نام آروماتاز به استرادیول تبدیل شود. بدن مردان از استرادیول برای موارد زیر استفاده می‌کند:

• تنظیم میل جنسی

• ایجاد نعوظ

• تولید اسپرم

• عملکرد بیضه‌ها

استروژن همچنین عملکردهای دیگری نیز در بدن انسان دارد. این هورمون می‌تواند به تنظیم سطح کلسترول کمک کند و سلامت استخوان‌ها و قلب را حفظ کند. همچنین بر خلق‌وخو، پوست و دیگر بافت‌های بدن تأثیر می‌گذارد.

سطح نرمال استروژن در مردان چقدر است؟

میزان استروژن—به‌ویژه استرادیول—در مردان بستگی به سن و سابقه‌ی سلامتی آن‌ها دارد. پزشک می‌تواند به‌طور کامل سطح استروژن فرد را بررسی کرده و تأثیرات آن را توضیح دهد.

با این حال، برخی مراکز پزشکی محدوده‌ی نرمال استروژن در مردان را بین ۱۰ تا ۵۰ پیکوگرم در هر میلی‌لیتر (pg/mL) تخمین می‌زنند.

آیا بالا بودن سطح استروژن برای مردان مضر است؟

اگرچه بدن مردان برای عملکرد صحیح به استروژن نیاز دارد، اما افزایش بیش از حد آن می‌تواند مشکلات سلامتی ایجاد کند. سطوح بالای استروژن می‌تواند منجر به علائمی مانند:

• ناباروری

• اختلال نعوظ

• افسردگی

اگر فردی نگران سطح استروژن خود باشد، باید با پزشک مشورت کند.

علائم کمبود استروژن در مردان:

سطوح پایین استروژن در بدن مردان ممکن است منجر به علائم زیر شود:

• کاهش میل جنسی

• تجمع چربی در ناحیه شکم

• کاهش تراکم استخوان

• پوکی استخوان (استئوپروز)

تحقیقات نشان داده‌اند که مردان مبتلا به بیماری قلبی–عروقی سطح پایین‌تری از تستوسترون و استروژن دارند. یکی از دلایل احتمالی کاهش استروژن در مردان، هیپوگنادیسم (اختلال در عملکرد غدد جنسی) است.

هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است تا علائم دقیق کمبود استروژن در بدن مردان تأیید شود.

علائم بالا بودن استروژن در مردان:

سطوح بالای استروژن در بدن مردان می‌تواند مشکلات مختلفی ایجاد کند. از جمله علائم شایع:

• تورم یا بزرگ شدن بافت پستان (ژنیکوماستی)

• اختلال نعوظ

• ناباروری

• افسردگی

• تاخیر در بلوغ

• قد کوتاه

افزایش استروژن در مردان همچنین می‌تواند نشانه‌ی برخی بیماری‌ها باشد، مانند:

• دیابت

• تومورهای غدد فوق کلیوی یا بیضه

• پرکاری تیروئید

• سیروز کبدی

برخی مطالعات نشان داده‌اند که مردانی با سطح بالای استروژن ممکن است در معرض خطر بیشتر میگرن باشند، هرچند برای اثبات این موضوع تحقیقات بیشتری لازم است.

در مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۹، مشخص شد که در مردان بالای ۵۰ سال مبتلا به بیماری اسکلرودرمی سیستمیک منتشر با درگیری پوستی (Diffuse cutaneous systemic sclerosis)، سطوح بسیار بالای استروژن با افزایش خطر مشکلات قلبی یا مرگ همراه بوده است.

 علت احتمالی دیگر برای افزایش استروژن در مردان سندرم افزایش آروماتاز (Aromatase excess syndrome) است.

چگونه سطح استروژن را کاهش دهیم؟

مردانی که می‌خواهند سطح استروژن خود را کاهش دهند، باید با پزشک مشورت کنند. برخی داروها وجود دارند که می‌توانند به کاهش سطح استروژن کمک کنند، از جمله:

• مدولاتورهای انتخابی گیرنده استروژن (Selective Estrogen Receptor Modulators - SERMs)

• مهارکننده‌های آروماتاز (Aromatase Inhibitors)

همچنین رسیدن به وزن متعادل، مصرف برخی غذاهای خاص، و کاهش مصرف الکل می‌تواند بر سطح هورمون‌ها تأثیر بگذارد، اما در برخی از این زمینه‌ها هنوز تحقیقات کافی انجام نشده است.

سیستم غدد درون‌ریز (اندوکرین) به تغییرات جزئی در سطح هورمون‌ها بسیار حساس است و در صورت درمان نادرست می‌تواند عوارض جدی داشته باشد. تشخیص و درمان خودسرانه در این زمینه به‌شدت توصیه نمی‌شود.

چگونه سطح استروژن را افزایش دهیم؟

مردی که علائم کمبود استروژن دارد، باید با پزشک درباره گزینه‌های درمانی صحبت کند.

درمان جایگزینی هورمونی (Hormone Replacement Therapy) می‌تواند به درمان سطح پایین استروژن ناشی از هیپوگنادیسم (کاهش عملکرد غدد جنسی) کمک کند. پزشک ممکن است تستوسترون را از طریق روش‌های زیر تجویز کند:

• چسب پوستی (patch)

• تزریق

• ژل موضعی

• محصولات قابل جذب از طریق لثه

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر فردی علائم بالا یا پایین بودن استروژن را تجربه می‌کند، باید با پزشک مشورت کند.

پزشک ممکن است آزمایش‌هایی مانند آزمایش خون یا ادرار انجام دهد تا سطح استروژن را بررسی کند. سپس، با توجه به نتایج، درباره بهترین گزینه‌های درمانی صحبت خواهد کرد.