شرایط مصرف اسید فولیک قبل بارداری (۷)

اسید فولیک ابر قهرمان دوران بارداری است! معمولا به خانم ها توصیه می شود که از پیش از باردار شدن یعنی از زمانی که برای حاملگی اقدام می کنند، روزانه 400 میکروگرم اسید فولیک استفاده کنند تا از بروز نقائص مغزی و عصبی در دوران جنینی پیشگیری شود.

مصرف اسید فولیک، خطر زایمان زودرس را کاهش می دهد. کمبود آن باعث کم خونی، اختلالات گوارشی، متورم شدن زبان به همراه قرمز شدن آن و اختلالات روحی مانند افسردگی می شود.

اسید فولیک چیست، میزان مصرف آن در بارداری، نحوه مصرف آن و مشکلاتی که در اثر کمبود اسید فولیک ایجاد می شود، برخی از موضوعات این مقاله را تشکیل می دهند.

اسید فولیک چیست؟

اسید فولیک که به آن فولات هم گفته می شود، نوعی از ویتامین های گروه B است. بهترین منابع غذایی اسید فولیک غلات غنی شده با این ویتامین هستند. اسید فولیک نقش مهمی در تولید سلول های قرمز خون ایفا می کند و کمک می کند تا لوله عصبی جنین بسته شود. بنابراین کمبود آن خصوصا در سه ماهه اول بارداری می تواند منجر به بروز نقایص مادرزادی شود.

از کی باید مصرف اسید فولیک را شروع کنم؟

نقائص مادرزادی ناشی از کمبود ویتامین ب9 یا اسید فولیک در 3-4 هفته اول بارداری رخ می دهد. بنابراین مهم است که مقادیر کافی اسید فولیک را پیش از باردار شدن در بدن خود داشته باشید تا در زمانی که شاید حتی از بارداری خودتان خبر نداشته باشید، اسید فولیک زمینه بسته شدن صحیح لوله های عصبی جنین را فراهم کند.

مطالعه ای که به تازگی در خصوص لزوم مصرف اسید فولیک پیش از بارداری انجام شده نشان می دهد، خطر زایمان زودرس در خانم هایی که از یک سال قبل از بارداری اسید فولیک می خورند، 50 درصد کمتر است.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا به خانم ها توصیه می کند که از یک ماه قبل از اقدام برای بارداری روزانه یک عدد مکمل اسید فولیک میل کنند. همچنین این مرکز به همه خانم هایی که در سن باروری هستند توصیه می کند که روزی یک عدد اسید فولیک میل کنند. بنابراین هیچ اشکالی ندارد اگر کمی زودتر مصرف مکمل اسید فولیک را شروع کرده و بعد اقدام به بارداری کنید.

چقدر اسید فولیک قبل از اقدام به بارداری کافی است؟

دوز توصیه شده اسید فولیک برای تمام زنان در سن باروری 400 میکروگرم در هر روز است. اگر شما روزانه مولتی ویتامین مصرف می کنید، برچسب روی بسته مولتی ویتامین را چک کنید تا ببینید که آیا میزان اسید فولیک موجود در آن کافی هست یا نه. اگر میزان اسید فولیک موجود در یک مکمل مولتی ویتامین کمتر از 400 میکروگرم باشد، احتمالا لازم است اسید فولیک را به صورت جداگانه مصرف کنید.

مزایای مصرف اسید فولیک قبل و در حین بارداری

بدون اسید فولیک کافی در بدن مادر لوله های عصبی جنین به درستی بسته نمی شوند و این مساله می تواند منجر به نقایص مغزی در دوران جنینی شود که مهم ترین آنها شامل اسپینا بیفیدا (شکاف مادرزاد مهره‌های کمر) و آنانسفالی (اختلال مغزی ناشی از نقص در کانال عصبی که به دلیل عدم بسته ‌شدن انتهای کانال عصبی ایجاد می شود) است.

نوزادانی که با آنانسفالی به دنیا می آیند معمولا نمی توانند طولانی زندگی می کنند، و نوزادانی که با اسپینا بیفیدا متولد می شود ممکن است به طور دائم غیر فعال شوند و امکان هیچ نوع حرکتی نداشته باشند.

این مشکلات بسیار ترسناکند اما به راحتی می توانید با مصرف مقادیر کافی اسید فولیک جلوی بروز این نقایص را بگیرید و تا 50 درصد خطر بروز این مشکلات را کاهش دهید. در ضمن اگر در حال حاضر فرزندی دارید که مبتلا به آنانسفالی است، با خوردن مقادیر کافی اسید فولیک پیش از بارداری مجدد، خطر یک تولد دیگر همراه با آنانسفالی را تا 70 درصد کاهش دهید.

علاوه بر ای مصرف اسید فولیک می تواند جنین شما را در برابر سایر بیماری های زیر محافظت کند:

1. شکاف لب و کام

2. تولد نوزاد نارس

3. وزن کم در هنگام تولد

4. سقط جنین

5. رشد ناکافی در رحم مادر

همچنین مصرف اسید فولیک می تواند خطر ابتلا به موارد زیر را نیز کاهش دهد:

1. عوارض بارداری از جمله پره اکلامپسی

2. بیماری قلبی

3. سکته

4. برخی از انواع سرطان

5. بیماری آلزایمر

منابع خوب اسید فولیک برای زنان

غذاهایی که می تواند به شما کمک کند که اسید فولیک بیشتری در رژیم غذایی خود دریافت کنید، عبارتند از گوشت گاو، عدس، اسفناج، لوبیا، غلات غنی شده و... .

اگر می خواهید درباره چک لیست باردار شدن و مسائل آن بیشتر بدانید، ادامه مطالب این بسته را در این صفحه ببینید.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
اسید فولیک برای بدن فوائد زیادی دارد و به طور طبیعی در بدن کمتر وجود دارد و باید از طریق مواد غذایی و قرص های اسید فولیک وارد بدن شود.از جمله فوائد اسید فولیک:
1.کمک به تولید پروتیین در بدن
۲.کمک به ساخت نوکلنیک ها
3.اسید فولیک ها با جابه جایی واحدهای تک کربنه در همانند سازی ژن ها نقش مهمی دارد.
۴.تامین اسید فولیک برای قسمت هایی از بدن که تکثیر سلولی سریع دارند مانند دیواره دستگاه گوارش و ادراری
5.اسید فولیک به همراه ویتامین B12 و ویتامین C به هضم غذا کمک می کند.
۶.اسید فولیک به رشد بافت ها در بدن کمک می کند.
7.اسید فولیک برای درمان زخم های پا و مشکلات قاعدگی تجویز و بسیار مفید می باشد.
۸.مصرف اسید فولیک در دوران بارداری از نقص سلول های عصبی جنین جلوگیری می کند.
9.مصرف فولیک اسید در دوران بارداری به رشد مغز جنین و طناب نخاعی جنین کمک می کند .

کمبود اسید فولیک چه مشکلاتی را ایجاد می کند؟
کمبود اسیدفولیک مانند هر نوع ویتامین دیگری می تواند عوارش نامطلوبی داشته باشد که از جمله ی این عوارض می توان :
1.کم خونی
۲.اختلالات گوارشی
3.متورم شدن زبان به همراه قرمز شدن آن
۴.اختلالات روحی مانند افسردگی
5.اسهال
۶.کمبود اسیدفولیک در کودکان کاهش رشد می شود.
7.کمبود اسید فولیک در بدن می تواند احتمال بروز سرطان را زیاد کند.
بسیاری از افراد حدود ۱۰ درصد به کمبود اسید فولیک دچار هستند اما علائم بالینی ظاهر نشده اند.
یکی از نکاتی که برای مصرف قرص های مکمل مانند اسید فولیک باید دانست زمان مناسب برای استفاده می باشد.
اگر شما هم مثل اکثر خانم ها از کم خونی رنج می برید، حتما باید بهترین زمان مصرف اسید فولیک قرص آهن را بدانید و آن را استفاده کنید.

کمبود اسید فولیک در خانم های باردار چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
کمبود اسید فولیک برای خانم های باردار بسیار مضر می باشد و می تواند مشکلات جدی و جبران ناپذیری برای جنین ایجاد کند از جمله ی این مشکلات:
1.تولد نوزاد به صورت نارس
۲.نقص لوله ی عصبی نوزاد
3.کاهش وزن نوزاد هنگام تولد

در چه مواردی مصرف فولیک اسید به میزان بیشتری توصیه می شود؟
مادر دیابت داشته باشد.
مادر داروی صرع مصرف کند.
مادر بیماری سلیاک داشته باشد.
مادر اضافه وزن داشته باشد.

در صورت مصرف نکردن به موقع فولیک اسید در دوران بارداری چه باید کرد؟
اگر در ماه های نخستین بارداری هستید از هرزمانی می توانید مصرف را شروع کنید و تا دوازده هفتگی ادامه مصرف را ادامه دهید.
اما اگر به طور کلی قرصی مصرف نکرده اید اصلا نگران نباشید سالانه نوزادان زیادی بدون مصرف فولیک اسید به دنیا می آیند و هیچ مشکلی هم به وجود نمی آید و به این معنی نیست که حتما نوزاد ناقصی متولد می شود. اما در صورتی که مصرف شود اطمینان خاطر بیشتری برای به دنیا آمدن نوزاد سالم وجود دارد.
در نوجوانان، کمبود فولات منجر به آنمی (کم خونی) می شود.

علائم کمبود فولیک اسید در بدن چیست؟
۱.خاکستری شدن موها
2. کم خونی
۳. ضعف
4. آشفتگی در خواب
۵. رنگ پریدگی
6. سرخی و بادکردگی
۷.زخم های زبانی (گلوسیت)
8. زخم معده و اسهال.

مصرف اسید فولیک و کاهش بیماری های قلبی
اسید فولیک موجود در بدن میزان اسیدآمینه هموسیستئین را در بدن کم می کند و احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد.
کمبود اسیدفولیک در بدن میزان هموسیستئین را در بدن زیاد می کند و موجب بیماری های قلبی می شود و یکی از عوامل اصلی ایجاد بیماری های قلبی افزایش میزان هموسیستئین می باشد.
افزایش میزان هموسیستئین موجب تنگ و گشاد شدن دریچه ی قلب می شود و می تواند رگ ها را تخریب کند و موجب سکته قلبی شود.

اسید فولیک و کاهش سرطان
کمبود اسیدفولیک ها موجب تخریب و از بین رفتن DNA می شود و فولات برای ساخت و عملکرد درست DNA بسیار مفید و ضروری می باشد.
تخریب DNA می تواند موجب بروز سرطان شود و یکی از سرطان های شایع به علت کمبود فولات سرطان روده بزرگ و بیماری کبد است.
برای بیماران سرطانی ، مصرف مکمل فولات بسیار مفید است.

اسید فولیک و ویتامین B12
اسیدفولیک یکی از مکمل های رفع فقر آهن و کم خونی می باشد.
اما این مکمل بر روی تغییرات و ناهنجاری های عصبی ناشی از کمبود ویتامین B12 اثری ندارد. برای درمان این ناراحتی های عصبی تنها مصرف ویتامین B12 مفید است.

آیا رژیم غذایی طبیعی، فولیک اسید کافی به بدن نمی رساند؟
خانم ها زمانی که باردار می شوند میزان بسیار بیشتری فولیک اسید نیاز دارند و این میزان فولیک اسید برای سلامت مادر و جنین بسیار ضروری می باشد.
خانم های باردار بابد در کنار مصرف مواد غذایی از مکمل های آهن و اسید فولیک ها هم استفاده کنند.میزان مورد نیاز مصرف اسید فولیک در طول روز بهتر است 0.4 باشد.
فولیک اسیدها در انواع مواد غذایی مانند همچون اسفناج، کلم، نخود سبز، نخود، بروکلی ، حبوبات، غلات، موز، پرتقال، دانه های خوراکی، نان سبوس دار و کورن فلکس های صبحانه وجود دارد.

مقدار نیاز به اسید فولیک
میزان مورد نیاز اسیدفولیک در هر دوره ی سنی مرد و زن با هم متفاوت است و نمی توان میزان یکسانی را برای همه تجویز کرد.میزان مورد نیاز اسیدفولیک در گروه های سنی مخلف می تواند به شرح زیر باشد:
زنان ومردان 14 الی 19 ساله روزانه به 400 میکروگرم اسیدفولیک نیاز دارند.
خانم های باردار ۱۴ تا ۱۹ ساله روزانه به میزان ۶۰۰ میکروگرم اسیدفولیک نیاز دارند.
خانم های شیرده به میزان 500 میکروگرم اسیدفولیک در طول روز نیاز دارند.
انجمن دارویی برای برخی افراد، تجویز مکمل این ویتامین را ضروری می داند، از جمله:
زنان باردار و شیرده
بیماران سوء هضمی
بیماران دیالیزی
بیماران کبدی
بیماران کم خون
کسانی که مشروبات الکلی مصرف می کنند.

بهترین زمان برای مصرف مکمل آهن
قرص های مکمل آهن حتما باید مصرف شوند تا میزان جذب آهن را افزایش دهند.در صورتی که پزشک مصرف قرص های مکمل آهن را توصیه کرده اند نباید در مصرف آن کوتاهی کرد و بهتر است آن را در زمان مناسبی مصرف کنید تا اثر گذاری آن بهتر و بیشتر شود.
زمان مناسب برای مصرف قرص های مکمل آهن نیم ساعت قبل از مصرف غذا و یا نیم ساعت بعد از مصرف غذا می باشد.
همچنین مصرف قرص های آهن می تواند عوارضی برای اراد داشته باشد .عوارضی مانند تهوع ، درد معده و اسهال و یبوست .به همین دلیل توصیه می شود که قرص های آهن را قبل از خواب و بعد از غذا مصرف کنید تا عوارض آن کاهش پیدا کند.
آیا مصرف قرص فولیک اسید در دوران بارداری موجب دختر شدن جنین می شود؟خیر به هیچ عنوان نمی تواند جنسیت را تعیین کند.

توصیه مهم
از خوردن همزمان قرص های آهن و مکمل آهن با لبنبات خودداری کنید.
لبنیات سرشار از کلسیم می باشد و با جذب آهن تداخل دارد .با خوردن همزمان لبنیات و مواد کلسیم دار به همراه آهن ، جذب آهن در بدن کاهش می یابد.
زنان باردار نباید مصرف قرص آهن را به دلیل بروز عوارض آن قطع کنند، زیرا بعد از گذشت چند روز معمولا این عوارض قابل تحمل شده و یا کلا برطرف خواهد شد.

مصرف بیش از حد اسید فولیک چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
مصرف زیاد فولیک اسید هیچ مشکلی را در بدن ایجاد نمی کند زیرا مقدار اضافی ای را که دریافت کرده اید از طریق ادرار از بدن دفع می شود.
اما کسانی که داروهای خاصی مصرف می کنند باید حتما فولیک اسید را کنترل شده تر مصرف کنند تجربیات نشان داده مصرف بیش از اندازه فولیک اسید می تواند موجب تشنج بیمارانی که داروهای ضدتشنج مصرف می کنند می شود.

بهترین زمان مصرف اسیدفولیک در بارداری
بدن برخی افراد نسبت به مصرف فولیک اسید واکنش نشان می دهد که این واکنش ممکن است به علت بیماری های ژنتیکی ، بیماری های مزمن و یا مصرف داروهای دیگر باشد و این افراد نتوانند به خوبی قرص را هضم کنند.
بیماری های مزمن که در جذب سیستم گوارشی مشکل ایجاد می کنند باعث کمبود فولیک اسید می شوند. بنابراین با پزشک خود در این مورد صحبت کنید.
برخی قرص ها مانع از جذب فولیک اسید می شوند مانند آنتی بیوتیک ها و قرص های ضد التهاب. اگر قرص خاصی مصرف می کنید پیش از مصرف مکمل فولیک اسید با پزشک مشورت کنید.

چه علائمی می تواند نگران کننده باشد؟
از جمله علائم کم خونی و کمبود فولیک اسید :
1.ضعف
۲.از دست دادن تمرکز
3.اسهال
۴.ضعف دست و پا
5. افسردگی
۶.شل شدن عضلات و ماهیچه ها

با چه ویتامینی میتوان فولیک اسید را مصرف کرد؟
سعی کنید مکمل ویتامین ب دوازده و فولیک اسید را با هم مصرف کنید. مصرف مکمل فولیک اسید باعث می شود کم خونی ناشی از کمبود ویتامین ب دوازده پوشیده شود.
ویتامین ب دوازده و فولیک اسید برای سلامتی قلب و اعصاب مناسب می باشند.

حذف مصرف الکل
الکل مانع جذب فولیک اسید می شود و باعث خروج فولیک اسید از بدن از طریق ادرار می شود.