علائم عفونت بند ناف، نحوه تشخیص تا درمان

بندناف در دوران جنینی رابط مادر و جنین درون رحم است. بعد از تولد دیگر بندناف لازم نیست و بریده میشود و گیره‌ای به آن بسته میشود که در نهایت به شکل یک قلاب کوچک باقی میماند.
در بیشتر موارد بندناف خشک شده و طی چند هفته اول زندگی می افتد اما گاهی اوقات شاهد عفونت بندناف هستیم. عفونت بندناف باعث میشود ناحیه اطراف آن متورم، ملتهب، قرمز یا لکه شود. ممکن است ترشحات ابری در این ناحیه دیده شده و تغییر رنگ داده و بوی بد ایجاد کند. حتی این امکان وجود دارد که در عفونت بندناف شاعد خونریزی جزئی هم باشیم.

نحوه تشخیص عفونت بندناف
طبیعی است که بندناف جای زخم ایجاد کند. حتی ممکن است در زمانی که آماده افتادن است اطراف ناحیه خونریزی مختصری بروز کند. اما این خونریزی خفیف بوده و به محض اینکه فشار برداشته می‌شود، قطع میشود.
در حالی که خونریزی جزئی طبیعی است و معمولا هیچ نگرانی ندارد علائم عفونت بندناف ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- پوست قرمز، تورم، گرمی و حساسیت در اطراف بندناف
- عفونت (مایع مایل به سبز) که از پوست اطراف بندناف بیرون می‌زند و بوی بدی از بندناف ساطع می‌شود.
تب
- نوزاد خواب آلود
- پاک کردن بند ناف

چه زمان به پزشک مراجعه کنید؟
بندناف دسترسی مستقیم به جریان خون دارد بنابراین حتی یک عفونت خفیف میتواند به سرعت جدی شود. هنگامی که عفونت وارد جریان خون شود و گسترش یابد به آن سپیس میگویند که میتواند آسیب جدی به ارگانها و بافتهای بدن وارد کند.
در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق در مورد عفونت بندناف بلافاصله باید به متخصص کودکان مراجعه کنید. عفونت بندناف تا حدود 15 درصد احتمال کشندگی دارد بنابراین حتما یک اورژانس پزشکی به حساب می‌آید.
نوزادان نارس در معرض خطر بیشتری برای عوارض ناشی از عفونت بندناف هستند چون سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند.

درمان عفونت بندناف
برای تعیین مناسبترین روش درمانی برای عفونت بندناف فرزندتان پزشک معمولا از یک سواب از منطقه آلوده استفاده میکند و این سواب را در آزمایشگاه بررسی میکند تا علت عفونت شناسایی شود. زمانی که علت مشخص شود میتواند با آنتی بیوتیک درمان را انجام داد. زمانی که علت مشخص شود درمان تا حد زیادی به میزان عفونت بستگی دارد. برای عفونت‌های جزئی پزشک ممکن است استفاده از پماد آنتی بیوتیک روی پوست اطراف بندناف را تجویز کند. نمونه‌ای از عفونت جزئی یعنی وجود مقدار کمی چرک اطراف پوست بندناف. عفونتهای جزئی در صورت عدم درمان ممکن است جدیتر شود بنابراین مهم است که هر وقت مشکوک به عفونت بندناف شدید، به پزشک مراجعه کنید.
برای عفونت‌های جدی‌تر احتمال بستری در بیمارستان و استفاده از آنتی بیوتیک وریدی وجود دارد. نوزادانی که آنتی بیوتیک وریدی دریافت می‌کنند معمولا تا 10 روز باید به درمان ادامه دهند و سپس آنتی بیوتیک خوراکی دریافت کنند.
در برخی موارد عفونت نیاز به تخلیه و جراحی دارد. اگر عفونت باعث از بین رفتن بافت شود شاید نوزاد نیاز به جراحی برای برداشتن سلولهای مرده داشته باشد.

مدت زمان بهبود عفونت بندناف
زمانی که عفونت خیلی سریع تشخیص داده شود، نوزادان طی دو هفته کاملا بهبود پیدا میکنند. اما آنها در صورت دریافت آنتی بیوتیک وریدی باید در بیمارستان بستری شوند. اگر نوزاد برای تخلیه عفونت جراحی شود ممکن است پانسمان شده و گازی روی آن قرار گیرد که عفونت را تخلیه کند. هنگامی که تخلیه متوقف شد گاز جدا شده و زخم بهبود پیدا میکند.

چطور میتوان از بندناف مراقبت کرد؟
مهمترین اقدام تلاش برای خشک نگهداشتن بندناف و قرار گرفتن آن در معرض هوا برای جلوگیری از عفونت است. طبق تحقیقات انجام شده مراقبت از بندناف یک روش ایمن، آسان و موثر برای جلوگیری از عفونت بندناف در نوزادان سالم است.

نکات مهم در مراقبت از بندناف
- قبل از دست زدن به بندناف، دستان خود را بشویید.
- تا حد امکان از خیس شدن بندناف خودداری کنید. از دستمال مرطوب مخصوص برای تمیز کردن کودک استفاده کنید تا زمانی که بندناف بیفتد و تلاش کنید اطراف بندناف با این دستمال برخورد نکند.
- اگر بندناف خیس شد با حوله تمیز و نرم به آرامی آن را خشک کنید.
- پوشک نوزاد باید زیر بندناف بسته شود تا زمانی که بندناف بیفتد. این کار به جریان هوا و خشک شدن بندناف کمک می‌کند.
- با قرار دادن کودک برهنه در برابر سینه و تماس پوست با پوست، نوزاد میتواند در معرض باکتریهای طبیعی پوست قرار بگیرد و احتمال عفونت بندناف در این نوزاد کم شود.
- تغذیه با شیر مادر به شما امکان میدهد که آنتی بادیهای مفید به کودک منتقل شده و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد شود.