میزان فشار خون در کودکان، چرا بالا میره؟

دو دسته اصلی فشار خون بالا وجود دارد. فشار خون اولیه یا ضروری که هیچ علت قابل تشخیصی ندارد. کودکان مبتلا به فشار خون بالای اولیه معمولا اضافه وزن دارند. داده های به دست آمده از برنامه های غربالگری نشان می دهد که شیوع فشار خون بالا به صورت افزاینده با شاخص توده بدن افزایش پیدا می کند. ارتباط قوی بین فشار خون و چاقی وجود دارد. شرایط محیطی می تواند بر روی فشار خون اثر بگذارد. این موارد شامل زمان روز، دمای پیرامون، تغییرات فصلی، فعالیت و خلق است. ژنتیک بر روی فشار خون تاثیر دارد. نژاد می تواند عاملی موثر در ابتلا به فشار خون تلقی شود. شیوع فشار خون بالا در سیاهان در مقایسه با سفیدان بالاتر است.

دسته بعدی، فشار خون ثانویه است. این مورد در کودکان شایع تر از بزرگسالان است. احتمال اینکه برخی اختلالات، زمینه ساز فشار خون بالا باشد، می بایست در هر کودک ارزیابی شود. شایع ترین علت زمینه ای فشار خون ثانویه بیماری کلیوی است. علت دیگر فشار خون بالای ثانویه تنگ شدن مادرزادی شریان بزرگی است که از قلب خارج می شود (آئورت). این اختلال که تنگی آئورت نام دارد، شرایطی را ایجاد می کند که در آن فشار خون در دست ها بالاتر از فشار خون در پاها است. علل کمتر شایع دیگر فشار خون بالای ثانویه تومور یا اختلالات غده فوق کلیوی، و استفاده از داروهای خاصی مثل داروهای ضد بارداری خوراکی، آنتی هیستامین ها، استروئیدها، ضد احتقان ها و مکمل های غذایی با هدف ارتقای عملکرد ورزشی است.

چه مشکلات بالقوه ای می تواند ایجاد کند و اثرات طولانی مدت این شرایط کدامند؟

فشار خون بالا در کودکی می تواند به عنوان عامل خطری برای فشار خون بالا در اوایل بزرگسالی تلقی شود. فشار خون بالا عامل خطری برای بیماری قلبی عروقی، سکته مغزی و آسیب به ارگان هایی است که تحت فشار خون بالا هستند (آسیب ارگان انتهایی). برجسته ترین شواهد آسیب ارگان انتهایی ضخیم شدن بخش پمپاژ کننده پایین بطن چپ قلب است.

چه تست هایی برای درک بهتر اینکه چرا این شرایط اتفاق افتاده است لازم است؟

تست های متعددی می تواند در ارزیابی فشار خون بالا مفید باشد. سطوح مواد شیمایی خون و بررسی ادرار ممکن است بتواند اختلال زمینه ای در کلیه ها را تعیین کند. اولتراسوند کلیه ای می تواند هر ناهنجاری ساختاری قلبی را مشخص کند که می تواند وضعیت آئورت را مشخص کند و ضخامت بطن چپ را ارزیابی کند. غربالگری دارویی می تواند به تعیین مواد معینی که فشار خون می دهد، کمک کند. تست های دیگر مثل سی تی اسکن، آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRA) یا آرتریوگرافی می تواند به تعیین تنگ شدن سیستم شریانی یا وریدی کلیه ها کمک کند که منجر به فشار خون بالا می شود.

آیا فشار خون بالا قابل درمان است؟

در بسیاری از کودکان تغییر سبک زندگی و دارو درمانی در صورت نیاز اغلب در درمان فشار خون اولیه درمان کننده است.

چه داروهایی برای درمان این اختلال استفاده می شود و می توانیم امیدوار باشیم که با این درمان چه نتیجه ای به دست آید؟

شاخص های دارو درمانی شامل فشار خون بالای ثانویه و وجود علائم بالینی مثل سردردهای مزمن، سرگیجه، آسیب ارگان های بدن و فاقد پاسخ به اصلاحات سبک زندگی است. دارو درمانی باید با یک دارو شروع شود.

بعضی از دسته های شایع تر داروها که تجویز می شوند شامل مهار کننده های بتا و ادرار آور ها هستند. با این حال اخیرا بعضی از دسته های جدید تر داروهای ضد فشار خون بالا مثل بازدارنده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) آسان تر تعیین دوز می شوند و اثرات جانبی کمتری دارند. هدف هر درمان ضد فشار خون بالا در کودکان کاهش فشار خون به کمتر از صدک ۹۵ بر اساس مقادیر هنجار برای وزن و قد است.

اثرات جانبی داروها کدامند؟

اثرات جانبی داروها بستگی به نوع داروها دارد. برای مثال استفاده از ادرار آور ها منجر به افزایش دفعات دفع ادرار می شود که سطوح پتاسیم را کاهش می دهد. بنابراین این داروها معمولا همراه با مکمل های پتاسیم استفاده می شوند. دیگر اثرات جانبی کمتر شایع ادرار آور ها شامل عدم تحمل گلوکز و افزایش سطوح لیپید سرم است. مهار کننده های بتا می تواند منجر به بدتر شدن علائم تنفسی در بیماران با آسم زمینه ای یا شرایط مرتبط شود. این داروها ضربان قلب را هم کاهش می دهد و می تواند عملکرد ورزشی را مختل کند. مهار کننده های ACE در بارداری به خاطر اثرات زیان آور شناخته شده روی جنین داده نمی شود.

آیا راه های دیگری برای کنترل فشار خون وجود دارد؟

کاهش وزن درمان اولیه برای فشار خون بالای مرتبط با چاقی است. فعالیت فیزیکی منظم در پیشگیری از چاقی مهم است و به پیشگیری از افزایش بیش از حد فشار خون در طی زمان کمک می کند. اصلاح رژیم غذایی باید به شکل وعده های کمتر، کاهش مصرف نوشیدنی های حاوی قند و میان وعده های مملو از نظر انرژی و افزایش مصرف میوه ها و سبزیجات تازه، رژیم غذایی بدون چربی و وعده های غذایی منظم شامل صبحانه باشد. غذاهایی که از نظر فیبر غنی هستند، مفید می باشد. کاهش سدیم در کنترل فشار خون بالا ضروری است.

محدودیت های رژیم غذایی، ورزش و فعالیت های روزانه که باید اعمال شود کدامند؟

علاوه بر توصیه های مطرح شده در مورد ۷، باید از سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل اجتناب شود.