عدم تحمل لاکتوز در کودکان، قابل پیشگیری است؟

لاکتوز نوعی قند مشکل ساز است که در لبنیات و به خصوص شیر وجود دارد. با توجه به نقش مهم شیر در تغذیه کودکان دارد، می توان گفت که عدم تحمل لاکتوز در کودکان بسیار رایج است.

عدم تحمل لاکتوز در کودکان چیست؟

وقتی گفته می شود که شما نمی توانید لاکتوز را تحمل کنید به این معنی است که بدن شما نمی تواند به اندازه کافی لاکتاز تولید کند، لاکتاز آنزیمی است که وظیفه هضم لاکتوز یا همان قند موجود در شیر گاو و سایر محصولات لبنی را بر عهده دارد. در نتیجه ی این ناتوانی لاکتوز در روده شما باقی می ماند و باعث مشکلات گوارشی می شود. این مشکل خطرناک نبوده و تنها باعث ناراحتی فرد می شود.
مشکل عدم تحمل لاکتوز معمولا در سن راهنمایی یا نوجوانی در افراد بروز ‌می یابد، اما ممکن است علائم آن زودتر نیز ظاهر شود.

چه چیزی باعث عدم تحمل لاکتوز در کودکان می شود؟

دقیقا نمی دانیم که چرا بعضی افراد نمی توانند لاکتوز موجود در شیر را هضم کنند. اما این امر پدیده ی نادری نیست و‌حدود ۳۰تا ۵۰میلیون نفر در امریکا این مشکل را دارند. دانشمندان عوامل زیر را دخیل می‌دانند:
نقش ژنتیک: بررسی ها نشان داده که این مشکل در مناطق خاصی از جهان از جمله شمال اروپا شیوع بیشتری دارد. البته به ندرت ممکن است یک ‌نوزاد با این مشکل متولد شود مگر اینکه ژن این ناتوانی را هم از مادر و هم از پدرش به ارث ببرد. کودکی که به چنین مشکلی مبتلاست از زمان تولد اسهال داشته و توانایی هضم لاکتوز موجود در شیر مادر یا شیر خشک تهیه شده از شیر گاو را ندارد.

علائم ابتلا به عدم تحمل لاکتوز چیست؟

اگر بدن کودک نتواند لاکتوز را تحمل کند ، ممکن است نیم ساعت تا دو ساعت بعد از خوردن شیر مادر یا محصولات لبنی اسهال، گرفتگی شکم، نفخ و باد شکم داشته باشد.

آیا عدم تحمل لاکتوز همان حساسیت به شیر است؟

خیر، آلرژی درواقع پاسخ ایمنی بدن است، درحالیکه عدم تحمل لاکتوز مشکلی گوارشی بوده. گرچه علائم آنها می تواند یکی باشد و در هردو مورد شاهد اسهال و درد شکمی بعد از مصرف شیر هستیم.
اگر کودکتان بعد از خوردن مواد لبنی دچار خشکی، خارش یا تورم صورت ، یا علائمی همچون اشک چشم یا آبریزش بینی شد، احتمالا به یکی از پروتئین های موجود در شیر گاو حساسیت دارد.

چگونه متوجه عدم تحمل لاکتوز در نوزادان شوم؟

همانطور که گفته شد ظهور علائم عدم تحمل لاکتوز در سن نوزادی بسیار نادر است، اما می توانید در این مورد با پزشک نوزادتان صحبت کنید. دکتر با پرسیدن سوالاتی و بررسی علائم موجود در نوزاد می تواند وجود این مشکل را تشخیص دهد. حتی ممکن است دکتر نوزادتان از شما بخواهد تا چند هفته تمام منابع حاوی لاکتوز را از رژیم غذایی نوزادتان حذف کنید تا ظهور یا عدم ظهور این علائم را بررسی کند.

آیا عدم تحمل لاکتوز قابل پیشگیری یا درمان است؟

خیر، این مشکل قابل پیشگیری یا درمان نیست اما می توان با اقداماتی به کودک کمک کرد.
برچسب محصولات غذایی را بخوانید: مسلما باید از مصرف مواد لبنی و تمام‌مواد غذایی حاوی لاکتوز اجتناب ‌کنید. بسیاری از غذاهایی که بی ضرر به نظر می رسند حاوی شیر هستند، مثل پنکیک، پودر کیک ، غلات، سوپ های آماده مارگارین، سس سالاد و نان ها. برچسب محصولات غذایی و مواد تشکیل دهنده ی آنها را حتما بخوانید، و از موادی که حاوی آب پنیر، شیر، پودر شیر خشک و‌پودر شیر بدون چربی هستند می توانند برای کودکتان مضر باشند، اجتناب کنید.
دقت کنید که کودکتان به چه مقدار لاکتوز واکنش نشان می دهد: بعضی از افرادی که مشکل عدم تحمل لاکتوز دارند می‌توانند مقدار اندکی از این مواد لبنی را هضم کنند و ‌مشکلی در گوارش آنها ایجاد نمی شود، اما بقیه این افراد به خوردن حداقل مواد لبنی نیز حساس هستند و‌ دچار مشکلات گوارشی می شوند. شما والدین می‌توانید با روش آزمون و‌خطا مقدار مجاز مواد لبنی مورد استفاده کودکتان را کشف کنید.
مطمئن شوید که کودکتان تمام مواد مغذی مورد نیاز را دریافت می کند: اگر به این نتیجه رسیدید که باید مواد لبنی را از رژیم غذایی کودکتان حذف کنید، باید مطمئن شوید که سایر منابع کلسیم که به محکم تر شدن دندان ها و استخوان ها کمک می کند، به مقدار کافی به کودکتان می رسد. منابعی چون سبزیجات و شیر سویا. سایر مواد مغذی که با حذف شیر باید به بدن کودک رسانده شوند عبارتند از ویتامین A، D، فسفر و ریبوفلاوین.