کودکان نابینا وکم بینا، نحوه دوست‌یابی

دوست یابی برای کودکان نابینا کمی دشوار است. این کودکان از سوی دیگر بچه‌ها نادیده گرفته می‌شوند یا در صورتی که سایرین متوجه حضور آنها باشند، شیوه صحیح ارتباط برقرار کردن را نمی‌دانند. بسیاری از کودکان نابینا به خاطر شرایطی که دارند دچار انزوا و دوری از جمع هستند. اگر کودکی نابینا در اطراف خود دارید، این شما هستید که باید پیش‌قدم شوید و به او در این مسیر کمک کنید. با کودکت همراه باشید.

بیشتر افراد دوست دارند که با کودکان نابینا وارد بحث و گفتگو شوند اما از واکنش این کودکان کمی واهمه دارند. به همین خاطر باید به کودک نابینای خود کمک کنید تا در ارتباط گرفتن با سایرین پیش‌قدم شود. راه‌هایی برای کمک به دوست یابی وجود دارد. برای مثال:
-سعی کنید با کارتون‌ها، برنامه‌ها، کتاب‌ها و بازی‌های رایج میان کودکان هم‌سن فرزند نابینایتان آشنا شوید و با در جریان گذاشتن فرزند خود در این زمینه‌ها، ورود او به مکالمات رایج و روزمره بچه‌های دیگر را هموار کنید.
-قضاوت بیشتر افراد جامعه درباره دیگران از طریق ظاهرشان شکل می‌گیرد. پس برای اینکه به اجتماعی‌تر شدن کودک خود کمک کنید، بهتر است از نظر ظاهری هم او را مشابه بچه‌های دیگر آماده کنید. برای مثال اگر مدل موی خاصی میان کودکان رایج و مُد شده است، بهتر است موی پسر یا دختر نابینایتان هم مطابق آن مدل باشد. در این صورت، بچه‌های دیگر با او احساس غریبگی نخواهند کرد.
-تعدادی از بچه‌های هم‌سن و سال فرزندتان را به منزل دعوت کنید. مثلا هم‌کلاسی‌های او را به خانه بیاورید و اجازه بدهید که گروهی کوچک ایجاد شود که ارتباطات در آن صمیمی و نزدیک است. برای مثال یک مهمانی ترتیب بدهید و از بچه‌ها بخواهید که با هم کاردستی انجام بدهند، نقاشی بکشند و… .
-بچه‌های نابینا معمولا نیاز به کمک‌های دیگران دارند. برای مثال، برای عبور از خیابان یا انجام برخی از کارها در مدرسه باید از هم‌کلاسی‌های خود کمک بگیرند. برای اینکه فرزندتان فقط گیرنده و دریافت‌کننده کمک‌ها نباشد، بهتر است به او یاد بدهید که در صورتی که می‌تواند و در زمینه‌هایی که توانایی دارد به دیگر هم‌کلاسی‌ها خود کمک کند. برای مثال اگر درس ریاضی را به خوبی می‌داند به سایرین در این زمینه کمک‌هایی ارائه کند. یادتان باشد که به او یاد بدهید با دادن خوردنی، تنقلات و… از دوستانش تشکر نکند زیرا چنین نوعی از سپاس‌گزاری بی‌شباهت به رشوه نیست. گاهی‌ تشکر کردن خالی هم کافی است.

تمرین کردن اهمیت زیادی دارد
بسیاری از مهارت‌های اجتماعی از طریق مشاهدات صورت می‌گیرد. مثلا کودکان با مشاهده رفتار دیگران در محیط به الگوهای رفتاری مختلف در ارتباط برقرار کردن با دیگران دست پیدا می‌کنند اما کودکی که از نیروی بینایی برخوردار نیست، قادر به الگوبرداری از رفتار دیگران در محیط نخواهد بود. او نمی‌داند که از چه زبان بدنی در واکنش‌ نشان دادن به صحبت‌های دیگران استفاده کند و خیلی چیزهای مشابهی که باد در رفتارهای اجتماعی به کار گرفت برای او گنگ است. پس در این زمینه باید بیشتر با او تمرین کنید:
-یکی از راه‌های کمک به دوست یابی کودکان نابینا بازی است. طی بازی کردن نقش‌های مختلفی را برای خود و کودک انتخاب کنید. برای مثال، نقش کودکی را بازی کنید که قرار است با او دوست شود. در خلال بازی به او یاد بدهید که باید چه چیزهایی بگوید و واکنش طرف مقابل می‌تواند به چه شکل‌هایی باشد.
-به کودک خود در قالب بازی و تمرین، زبان بدن و عباراتی را آموزش بدهید که معمولا در طول مکالمه گفته می‌شود. برای مثال به او بگویید که برای تایید حرف طرف مقابل و نشان دادن اینکه در حال گوش دادن هستید باید از آواهایی مانند: «آها… درسته» و… بهره ببرید. تمرین با سایر اعضای خانواده و دوستان هم فکر و ایده مطلوبی است.
-وقتی که فرزندتان با کودکی دیگر وارد مکالمه و ارتباط شد از دخالت در روند ارتباطشان پرهیز کنید. به عبارت دیگر رابطه آنها را زیر نظر بگیرید تا در خلوت درباره نکات مختلف آن با کودک نابینای خود صحبت کنید اما همان موقع نباید شروع به دخالت در رابطه‌ای کنید که شکل گرفته است.
به فرزندتان یاد بدهید که دوستی‌ها معمولا بر پایه وجوه اشتراک میان افراد شکل می‌گیرد. در نتیجه سعی کنید که علائق و سلائق او را بشناسید و به او یاد بدهید که به سراغ دوست شدن با کودکان برود که با او مشابهت‌های رفتاری و… دارند. برای مثال، اگر فرزندتان به کتاب‌ها و فیلم‌های علمی-تخیلی علاقه دارد، دوستانی برای خود پیدا کند که به این مقوله علاقه دارند.