فیلترشکن فقط جیبتان را خالی نمیکند، برای کودکانتان هم ضرر دارد

در سالهای اخیر به دلیل سیاستهای فیلترینگ گسترده در ایران، استفاده از فیلترشکنها در میان کودکان و نوجوانان افزایش یافته است. این امر نه تنها دسترسی آنها به محتوای فیلترشده را آسان کرده، بلکه پیامدهای شناختی و اجتماعی جدی به همراه داشته است.
یکی از والدین به تجربه خود اشاره میکند که متوجه شد فرزند ۹ سالهاش به طور غیرعادی به موبایل خیره شده و در حال تماشای محتوای نامناسبی بوده است که به دلیل استفاده از فیلترشکن به راحتی برایش قابل دسترسی بوده. این نمونه، تنها یکی از مواردی است که بسیاری از خانوادهها با آن روبهرو شدهاند.
والدین ممکن است بتوانند محیطهای محدودتری مانند استخر را محصور کنند، اما ایجاد محدودیتهای مشابه در دنیای بیپایان اینترنت برای کودکان و نوجوانان امری غیرممکن است. استفاده از فیلترشکنها به معنای غرق شدن در اقیانوس بدون مرز اینترنت است که برای کودکان و نوجوانان خطرات متعددی به همراه دارد.
تأثیر فیلترشکنها بر هوش اجتماعی کودکان
استفاده گسترده از اینترنت در میان کودکان و نوجوانان در حال افزایش است و فیلترینگ گسترده باعث شده تا بسیاری از آنها برای دور زدن محدودیتها از فیلترشکن استفاده کنند. این پدیده، نه تنها دسترسی به محتوای فیلترشده را امکانپذیر میسازد، بلکه اثرات منفی عمیقی بر هوش اجتماعی کودکان دارد.هوش اجتماعی به توانایی ایجاد ارتباطات موثر، همکاری و درک احساسات دیگران اشاره دارد. استفاده از فیلترشکنها میتواند آثار زیر را به همراه داشته باشد:
کاهش تعاملات اجتماعی واقعی: کودکان بیشتر وقت خود را در محیطهای آنلاین غیرنظارتی سپری میکنند و به این ترتیب تعاملات حضوری و اجتماعی آنها کاهش مییابد.
افزایش تأثیرپذیری از الگوهای اجتماعی ناسالم: دسترسی به محتوای غیرقابل کنترل، میتواند باعث شکلگیری رفتارهای اجتماعی نادرست در کودکان شود.
کاهش مهارتهای تصمیمگیری گروهی: استفاده از فیلترشکنها باعث میشود تا کودکان بیشتر تمایل به تصمیمگیریهای فردی پیدا کنند و در فرایندهای گروهی کمتر شرکت کنند.
تأثیر فیلترشکنها بر هوش هیجانی کودکان
هوش هیجانی به معنای توانایی درک و مدیریت احساسات است. استفاده از فیلترشکنها ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در این زمینه شود:
افزایش اضطراب و استرس: مواجهه با محتوای نامناسب و تهدیدات آنلاین میتواند اضطراب و ترس را در کودکان افزایش دهد.
کاهش خودکنترلی هیجانی: مواجهه مداوم با محتوای تحریکآمیز ممکن است باعث کاهش آستانه تحمل کودکان و در نتیجه افزایش رفتارهای پرخاشگرانه شود.
افزایش وابستگی به فضای مجازی: کودکان به جای استفاده از روشهای سنتی مدیریت استرس مانند مطالعه یا بازیهای فیزیکی، به فضای مجازی پناه میبرند.
منبع: رکنا