دعوای کودکان با یکدیگر، به قوانین پایبند باشید

نی نی بان: "من شروع نکردم. اون اول منو زد." "چرا همش به وسایل من دست مى زنه؟ اون همه اسباب بازى هامو خراب مى کنه."

این جملات به نظر شما آشنا نمى آید؟ اگر شما هم بیشتر از یک فرزند داشته باشید حتماً مى دانید این رقابت ها و دعواهاى پایان ناپذیر خواهر و برادرها چقدر آزاردهنده است.

این جار و جنجال ها معمولاً بر سر مسائل بسیار پیش پا افتاده و جزئى پیش مى آید ولى والدین نمى توانند به این راحتى هاغائله را ختم به خیر کنند!
دعواى بین فرزندان نه تنها بر عزت نفس و استقلال شخصیت آن ها تأثیر مى گذارد بلکه بر روابط بین آن ها در سنین بزرگسالى هم تأثیرگذار است. حتى روش هایى که افراد براى حل مشکلاتشان به کار مى برند مى تواند تأثیرگرفته از کودکى شان باشد؛ زمانى که با خواهر و برادر برسر موضوعى مى شدند و دنبال راه حل مشکل مى گشتند.

شما، به عنوان پدر یا مادر، با وجود درک احساساتى چون حسادت، خشم و پرخاشگرى که دروجود فرزندانتان است، چگونه مى توانید گرما و محبت را به کانون گرم خانواده برگردانید و حس مشارکت و همکارى را در آن ها بیدار کنید؟

این نکات به شما در برقرارى صلح کمک خواهدکرد:

از ماجرا به طور کامل آگاه شوید

بسیارى از مواقع هنگامى که والدین با دعواى فرزندانشان مواجه مى شوند، فوراً شروع مى کنند به داد و بیداد و دعوا کردن فرزند خاطى. اما با این روش آن ها هرگز نمى توانند از کل ماجرا آگاه شوند. ممکن است فرزندى که رفتار خشونت آمیز، مثلاً کتک زدن را انجام داده، بارها و بارها از سوى خواهر یا برادرش اذیت شده باشد ولى چون آن ها همیشه با مظلوم نمایى خودشان را از دید پدر و مادر پنهان مى کنند، هیچ وقت تنبیه نشده اند. در این صورت والدین فقط رفتار آخر فرزند دیگر را مى بینند و او را دعوا مى کنند.

وقتى والدین به طور کامل متوجه مى شوند که چه اتفاقى افتاده است مى توانند به همه فرزندانشان بهتر کمک کنند. مى توانید بچه ها را در طول روز زیرنظر بگیرید و هر وقت رفتار محبت آمیزى به خواهر یا برادرشان نشان دادند آن ها را تشویق کنید. مثلاً بگویید: "چقدر کار خوبى کردى که اجازه دادى برادرت با اسباب بازى تو بازى کنه."

روى احساسات متمرکز شوید

وقتى که بچه ها خشمگین مى شوند، آن قدر عصبى و مضطربند که در آن لحظه هرچه راکه به آن ها بگویید نمى توانند به درستى درک کنند. پس بهتر است زمانى که هنوز دعوایى شروع نشده و بچه ها آرام هستند به آن ها روش هاى آرام کردن خود به هنگام عصبانیت را یاد بدهید؛ مثل نفس عمیق کشیدن.

به آن ها کمک کنید تا احساساتشان را بشناسند و بتوانند آن احساس و علت اصلى که باعث عصبانیت شان شده را بیان کنند. شما هم باید با صبر و حوصله به صحبت هاى هر دو طرف دعوا گوش دهید. در ابتدا باید به نحوى سر صحبت را با بچه ها باز کنید تا آن ها در مورد چیزى که ناراحتشان کرده حرف بزنند. مثلاً "مى دونم که چقدر ناراحتى ازاین که خواهرت دوست نداره مدادشمعى ها شو بهت قرض بده." یا "به نظر مى آد از این که مامان وقت زیادى رو صرف غذا دادن به داداش کوچولوت مى کنه ناراحتى."

وقتى کودکان بفهمند که شما به احساسات و نظرشان اهمیت مى دهید، آن ها هم در برخورد با دیگران همدلى بیشترى از خود نشان مى دهند.

به قوانین پایبند باشید

وجود قوانین و حد و مرزهاى خاص در خانواده احتمال بروز درگیرى بین فرزندان را کاهش مى دهد. والدین باید با صبر و حوصله این قوانین را براى فرزندانشان توضیح بدهند و از آنان بخواهند که مطابق آن عمل کنند. درست است که این کار زمان و انرژى زیادى مى طلبد ولى مطمئناً به ایجاد آرامش در خانه کمک مى کند و دعواى بچه ها را به حداقل مى رساند.

اما مشکل این جاست که والدین معمولاً در نیمى از موارد به قوانینى که خودشان وضع کردند پایبند هستند و به طور قاطع از فرزندانشان مى خواهند که مطابق آن رفتار کنند. همین نادیده گرفتن یا فراموش کردن قوانین از طرف والدین باعث مى شود که فرزندان هم چندان آن ها را جدى نگیرند.

شما باید قوانینى هم براى حفظ حقوق فردى و اموال شخصى فرزندانتان داشته باشید. زیرا این مسأله براى آن ها بسیار بااهمیت است و سرچشمه بسیارى از مشاجره هاست.

مثلاً دعوایى که بر سر یک اسباب بازى خاص شکل مى گیرد چون یکى از بچه ها دوست ندارد آن را به خواهر یا برادرش بدهد تا با آن بازى کند. وقتى که فرزندتان یکى از اموالش را خیلى دوست دارد و براى آن اهمیت ویژه اى قائل است، یا دوست دارد قسمت کوچکى از اتاق فقط مخصوص او باشد شما هم باید تا جاى ممکن با قوانینى که براى همه فرزندان وضع مى کنید او را حمایت کنید تا از وقوع درگیرى هاى احتمالى در آینده هم پیشگیرى کرده باشید.

براى استفاده از رایانه، تلویزیون و وسایلى از این دست، یک برنامه زمان بندى شده تنظیم کنید و براى هر کس به طور جداگانه وقتى تعیین کنید.

اجازه بدهید بچه ها خودشان راه حل را پیدا کنند

هنگامى که مى خواهید قانونى را براى خانواده بگذارید یا مشغول حل اختلاف بین فرزندانتان هستید، سعى کنید بچه ها خودشان براى حل مشکل ایده بدهند. براى این کار مى توانید از این الگوى سه مرحله اى استفاده کنید: اول موضوع را به طور کامل روشن کنید مثلاً بپرسید "سرچى دعوا مى کنید؟" بعد براى افزایش حس درک متقابل از هرکدام از فرزندانتان بخواهید که خواسته دیگرى را برایتان بازگو کند. مثلاً: "برادرت درباره بازى کردن با اون ماشین چى بهت گفت؟" و در مرحله آخر از آنان بخواهید خودشان براى حل این مشکل راهى را پیشنهاد بدهند.

الگوى خوبى براى فرزندان باشید

اغلب بچه ها وقتى دعوا مى کنند براى قضاوت و حل درگیرى پیش مادرشان مى روند ولى اگر پدر نیز دراین زمینه با مادر همکارى کند و حضورى مثبت و فعال داشته باشد، تأثیر دوچندان مى شود.

پدر و مادرها باید با رفتار خودشان به بچه ها، همکارى، رعایت نوبت و مشارکت را آموزش دهند. مى توان هرچند وقت یک بار بازى هایى با حضور همه افراد خانواده ترتیب داد و در حین بازى این مفاهیم را به کودکان منتقل کرد.

بچه ها واقعاً دوست دارند با اعضاى خانواده شان روابطى صمیمانه و محبت آمیز داشته باشند. آموزش مسائلى چون روش هاى بیان احساسات، سازش کردن با دیگران و لذت بردن از حضور درجمع، هدیه ارزشمندى است که فرزندتان در تمام طول عمرش از آن بهره مند خواهدشد.