رفتار با کودک خسیس، نحوه برخورد

حتما تا به حال شاهد این صحنه بوده‌اید که مادری دست فرزندش را از جلوی ویترین مغازه اسباب بازی فروشی می‌کشد تا او را دور کند و بچه جیغ می زند که «من آن را می خواهم».

روزنامه کارگزاران: حتما تا به حال شاهد این صحنه بوده‌اید که مادری دست فرزندش را از جلوی ویترین مغازه اسباب بازی فروشی می کشد تا او را دور کند و بچه جیغ می زند که «من آن را می خواهم» و مادر تلاش می کند تا دلایل منطقی برایش بیاورد اما او توجیه نمی شود و به گریه خود ادامه می دهد.

شما مادران نباید به خواسته های اینچنینی فرزندانتان توجه کنید، گرچه هیچگاه نمی شود بچه ها را به خاطر خواستن چیزی سرزنش کرد. تلویزیون با تبلیغاتش به بچه ها چیزهای زیادی یاد می دهد و شما به عنوان مادر وظیفه دارید به او یاد دهید که بخشش و نیکوکاری بهتر از به دست آوردن است.

برای آموزش این موضوع می توانیم در روزهایی چون سال نو به دیگران هدیه دهیم تا بچه ها شاهد رفتار بخشنده ما باشند. حتی می توان دلایل رد و بدل کردن هدیه در سال نو را برای آنها توضیح داد.

بسیاری از مادران برای پرورش کودکانی خیرخواه بسیار تلاش می کنند. دکتر کارول ویسمن می گوید نیکوکاری موجب می شود که بچه ها در این دنیا احساس قدرت کنند. پرورش کودکان خیرخواه و نیکوکار به معنای بزرگ کردن کودکانی است که همیشه به فکر دیگر افراد خانواده یا جامعه خود باشند.

با آمدن اعیاد و سال نو بسیار خوب است که به فکر یافتن روش هایی برای پرورش کودکانی نیکوکار باشید. والدین باید تلاش کنند تا ارزش سخاوت را به کودکان بیاموزند و به آنها یاد دهند که هیچ کس به تنهایی نمی تواند در این دنیا زندگی کند و همه ما باید در شرایط مختلف به یکدیگر تکیه کنیم.

بچه ها باید یاد بگیرند که جز خودشان به کس دیگری هم فکر کنند. وقتی خودشان را در انجام کارهایی چون کمک به دیگران قادر و توانا می بینند دیگر کمتر از اتفاق های عجیب و غریب و حوادث ناگوار جهان احساس ترس و وحشت می کنند. وقتی آنها قادر باشند به دیگران کمک کنند احساس خوبی نسبت به خودشان پیدا می کنند.

برای آموزش ارزش بخشش و نیکوکاری باید آداب و رسوم تولد را از همان ابتدا در خانواده برگزار کرد. چون در تولد یکی از اعضای خانواده بچه ها با خریدن کادو و هدیه دادن بخشش و نیکوکاری را یاد خواهند گرفت. مادران می توانند آموزش های بخشش و نیکوکاری را از ۳ سالگی شروع کنند. البته سن آموزش در هر کودکی متفاوت است.

درست زمانی که دیدید کودک شما به سمت شخص دیگری برای کمک به او می رود باید بدانید که او آمادگی پذیرش آموزش های لازم برای بخشش را دارد. البته به خاطر داشته باشید که هیچ گاه نباید بچه ها را وادار به بخشش چیزهایی کنید که آنها مالکش هستند و یا بسیار به آن علاقه دارند. آنها همیشه دوست ندارند که برای بخشش و نیکوکاری داوطلب شوند اما هرگاه داوطلب شدند باید به کمک آنها بروید.

حتما تا به حال شاهد رفتارهای خودخواهانه فرزندانتان بوده اید. بعضی وقت ها آنها از لغت های بسیار خودخواهانه استفاده می کنند و دوست دارند به هر عنوانی دستور بدهند.

در این موارد بیشتر از این واژه ها استفاده می کنند «آن را بده به من» و یا «آن مال من است». بچه ها در سال های نخستین زندگی یاد می گیرند که غذا یا لباس و یا چیزهای اطرافشان را با دیگران قسمت کنند. اینگونه بچه ها بسیار با دیگران سازگار هستند. یکی از راه های بسیار ساده ای که می توان با آن بخشندگی کودکان را محک زد، مشاهده رفتار آنها در هنگام بازی کردن با دیگر بچه ها است.

بچه ای که خودخواه باشد نسبت به اسباب بازی هایش احساس مالکیت بسیار می کند. در موارد اینچنینی آنها حتی اجازه نمی دهند که بچه های دیگر به اسباب بازی هایشان دست بزنند.

شما برای ذاتی کردن بخشش و نیکوکاری باید فرزندانشان را دائما تشویق کنید. از آنجایی که مادران بیشتر وقت خود را با کودکان می گذرانند تشویق آنها موثرتر واقع می شود. فراموش نکنید که زندگی در محیطی ناامن بچه ها را عصبی تر و خودخواه تر به بار می آورد. بچه های یکی یک دانه اغلب هم خودخواه و خسیس هستند و اگر برای از بین بردن این خصوصیات تلاش نکنید به همین ترتیب بزرگ می شوند.

مطمئنا دوست ندارید که فرزندی خودخواه پرورش دهید، هیچ شکی نیست که اگر همه چیز را که فرزندانتان نیاز دارند به آنها بدهید، آنها در آینده فکر می کنند که دیگران نیز باید رفتار مشابهی با آنها داشته باشند. بچه های پیش دبستانی تمایل بیشتری به سوی اجتماعی شدن دارند. دوستی و فعالیت های گروهی در این سن اهمیت بیشتری پیدا می کند و این بدان معنی است که فرزند شما آمادگی بخشش را خواهد داشت.

البته نه به این معنا که آنها هم مثل بزرگترها ضرورت کمک به دیگران را درست تشخیص می دهند. آنها اول به فکر خودشان هستند بنابراین به راحتی در اموال خود با دیگران شریک نمی شوند درست است که از نظر شما یک اسباب بازی تنها یک شیء بی ارزش است اما برای کودک حکم هویت را دارد.

با فرزندان خسیس چه کنیم

آموزش با مثال یکی از موثرترین راه ها برای یاددادن سخاوتمندی است. مثلا در طول ناهار به آنها بگویید «من می خواهم غذای خود را با تو تقسیم کنم» و یا حتی اگر توانستید او را در فعالیت های تفریحی شرکت دهید مثل آب دادن باغچه. هرچه بیشتر در جملات خود از کلمه «سهیم شدن» استفاده کنید، او زودتر به معنای حقیقی «قسمت کردن» پی خواهد برد.

باید به بچه ها یاد دهید که دنیایی بزرگتر از وجود خودشان را ببینند. مثلا اگر در سوپرمارکت فرزند شما درخواست کرد که برایش شکلات بخرید باید به او بگویید شکلات چیزی است که تو دوست داری اما چه چیزی را باید برای پدر بخریم؟ با گفتن این جمله دیگر لزومی ندارد که به او مستقیما بگویید خودخواه نباشد بلکه به طرز مودبانه ای از او خواسته اید که به فکر دیگران هم باشد.

به فرزندان خود یاد دهید که بخشش می تواند موقتی باشد یعنی به آنها بگویید تو می توانی اسباب بازی ات را برای چند ساعت به دوستت قرض دهی و دوباره آن را پس بگیری. بچه ها حتما از شنیدن این موضوع که لازم نیست اسباب بازی هایشان را تا ابد به کسی بدهند خوشحال می شوند.

به فرزند خود بگویید که از خودخواه بودن بدتان می آید. مثلا به او بگویید «من دوست ندارم که تو همه اسباب بازی ها را برای خودت نگه داری» و یا «بگذار برادرت هم از این اسباب بازی ها استفاده کند».

هیچگاه آنها را برای آموزش بخشندگی تنبیه نکنید. وقتی فرزندتان چیزی از اموال خودش را با دیگران سهیم شد به او بگویید که بسیار خوشحال هستید و او را تشویق کنید و یا اینکه بگویید «من بسیار به وجود تو افتخار می کنم چون عروسکت را به دوستت دادی»، حتما دوست تو هم از اینکه به او عروسک دادی خیلی خوشحال است.

اسباب بازی های مورد علاقه فرزندتان را جدا کنید و به آنها یادآوری کنید که لزومی ندارد آنها را به دیگران ببخشد. بچه ها وقتی بفهمند که چیزهای مورد علاقه شان همچنان مال خودشان است، راحت تر برای بخشش اموالشان اقدام می کنند.

هرگاه دیدید فرزندتان با همبازی اش بر سر اسباب بازی دعوای مختصری می کند در ماجرا دخالت نکنید چون او خودش زود پی خواهد برد که رفتار خودخواهانه همبازی اش را از او دور خواهد کرد پس خیلی زود با او سازش می کند.

اگر بخشش برای فرزندتان محال است دنبال دلایل آن باشید، شاید به تازگی محل زندگی خود را عوض کرده اید، و یا شاید او تازه وارد مدرسه شده است، یا حیوان مورد علاقه اش مرده است.

هرچند وقت یک بار به سراغ کمد اسباب بازی های فرزندتان بروید و اسباب بازی هایی را که او دیگر استفاده نمی کند با کمک خودش انتخاب کرده و به کودکان نیازمند بدهید. شما مادران می توانید به آنها قول دهید که اگر او اسباب بازی اش را ببخشد در ازای آن یک اسباب بازی جدید برایش می خرید.

بگذارید فرزندانتان در بازی های دسته جمعی که همگی برای یک هدف بازی می کنند، شرکت کنند. اگر فرصت دارید در خانه با او پازل بازی کنید، هرچند وقت یک بار چیزهایی را برای سهیم شدن با دیگران به او بدهید. مثلا برایش چند تا ساندویچ درست کنید و از او بخواهید هر کدامش را به یکی از دوستانش بدهد.

هرگاه شاهد بودید که فرزندتان به یکی از اموال خودش چسبیده است و به هیچ وجه حاضر نیست آن را به کسی بدهد از او دلیلش را بپرسید شاید او واقعا دلایل منطقی برای کار خود داشته باشد مثلا شاید آن هدیه پدربزرگ و یا مادربزرگش باشد.

قبل از اینکه او بازی خودش را با دوستش آغاز کند از او سوال کنید که چه چیزهایی را دوست ندارد به دوستش دهد، سپس با کمک هم آنها را پنهان کنید. به خواسته های فرزندتان احترام بگذارید و اگر خواستید اسباب بازی اش را به دوستش قرض دهید از او اجازه بگیرید.