ناخن جویدن کودکان، راه ترک عادت

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: دختر ۹ ساله ام ناخن می جود. برای ترک عادت او چه کنم؟

پاسخ اشکان ترکمن، مدیر کلینیک روانشناسی آرسین:
در حال حاضر ناخن جویدن جز مشکلات رفتاری محسوب شده و در حد و اندازه آسیب های روانی نیاز به مداخله ندارد؛ اما توصیه میشود در اسرع وقت با درمانگر با تجربه این قضیه مطرح گردد. ناخن جویدن دو علت مهم دارد 1- سطح اضطراب بالای کودک 2- احتمال مشکلات و تنش در روابط والدین. در هر صورت به هیچ وجه توصیه نمیشود بدون دخالت درمانگر و بدون اطلاعات کافی خود والدین از طریق شیوه های سنتی سعی در رفع این مشکل نمایند. حتی اگر مشکل رفتاری برای مدتی ناپدید گردد باز هم نیاز به معاینه و بررسی های روانشناختی احساس میشود.

امیر حسین کمیجانی، متخصص روانشناسی بالینی کودک و نوجوان:
اصولاً کودکانی که به اعمالی مثل ناخن جویدن، کندن پوست اطراف ناخن، کندن پوست لب و یا تکان دادن پا و دست و یا حتی خود ارضایی در سنین پایین می پردازند مبتلا به یک اضطراب هستند. اضطرابی که در اکثر موارد از طریق والدین به کودک منتقل می شود. البته باید توجه کرد که اضطراب علامت هشدار و زنگ خطری است از یک مسئله ی دیگر، مانند آژیر خطری که نشانه آمدن دزد یا هر اتفاق دیگری در یک ساختمان است. برای مثال پشت اضطراب کودک ممکن است ترس از تنبیه والدین به دلیل نمره ی ۲۰ نگرفتن، ترس از مورد تایید والدین قرار نگرفتن یا نبود محبت کافی یا ارتباط رضایت بخش بین کودک و والدین باشد. بالاُخص والدین سخت گیر و کمال طلب به دلیل توقعات سخت گیرانه ای که از کودک دارند، و خواسته های زیادی از کودک دارند، این امر باعث ایجاد یک دلهره و ترس در کودک می شود. مبنی بر اینکه:« آیا من می توانم دختر خوب مامانم باشم؟ آیا من برای آنها دوست داشتنی هستم؟ اگر نتونم تمامی خواسته های مامانم را برآورده کنم، اونوقت مامانم باز منو دوست داره؟ و ...» بنابراین برای درمان این مسئله ( اضطراب و به تبع آن ناخن جویدن) ابتدا باید بررسی شود که ریشه این اضطراب در چیست و وقتی ریشه یابی شد خود به خود این عمل آسیب زننده رفع خواهد شد.چرا که این عمل ( ناخن جویدن ) برای رفع اضطراب انجام می شود. نکته ی دوم و بسیار مهم اینکه معمولاً وقتی والدین با این عمل بچه مواجه می شوند سعی می کنند وی را از این کار باز دارند و معمولاً به کودک اشاره می کنند که این کار را نکن یا سعی می کنند حواس وی را پرت کنند این عمل والدین کاملاً نتیجه ی عکس خواهد داد و باعث افزایش عمل ناخن جویدن خواهد شد. چرا که کودک برای رفع اضطراب به این عمل می پردازد و گوشزد والدین باعث افزایش اضطراب بچه می شود و در نتیجه این عمل را کودک بیشتر انجام خواهد داد. پس به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی نباید وقتی کودک ناخنش را می جود ( یا هر عمل دیگری برای رفع اضطراب ) به وی و عمل وی خطاب کنیم . اما درمان قطی اضطراب از طریق روان درمانی و ترمیم ارتباط والد - کودک خواهد بود.