جلوگیری از لوس شدن کودک، چگونه؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: دختری ۳.۵ ساله دارم، که خانواده همسرم تقریبا اونو لوس کردند، یعنی هر چیزی که می خواهد بهش نه نمی گویند، و وقتی درکنار آنها هستیم من و حتی پدرش اذیت می شویم چون اصلا به حرف ما گوش نمی کند، و از ما فراری می شود، ولی وقتی خونه هستیم اینجوری نیست و دختر منظمی است، ولی هر جای دیگر هم که می رویم از بقیه همین انتظار را دارد و می خواهد کسی بهش نه، نگوید و نازش را هم بکشند و اگر غیر این باشد باشد پرخاش می کند، لطفا کمکم کنید.

پاسخ دکتر پرویز رزاقی، روانشناس بالینی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران:
بهترین اقدام این است که با همسرتان در این باره صحبت کنید و از او بخواهید که با خانواده‌اش در این باره صحبت کند. معمولا نظر ما بر این است که در خانواده مادری، مادر باید اهرم جلوگیری از تقویت رفتارهای غلط فرزندش توسط اطرافیان و آشنایان باشد و در خانواده پدری، پدر با دخالت کردن به موقع جلوی این رفتارهای غلط را بگیرد. ضمن اینکه در این مواقع هم پیشنهاد می شود ارتباط با خانواده ‌ای که برخوردهایشان باعث تقویت رفتار غلط در کودک می شود را محدود کنید. پس در وهله اول بهتر است با خانواده همسرتان در این باره صحبت شود و از آنها بخواهید رفتارهای غلط را در کودک تقویت نکنند. زمانی هم که می بینید به واسطه این افراد کودک کار اشتباهی انجام می دهد، سریعا مداخله کنید. مثلا اگر کودک دچار سرماخوردگی است و خواهر یا مادرتان به او بستنی می دهد، بگویید که نه مامان جون یا خواهرم، علی الان سرما خورده و بهتر است یه وقته دیگه به او بستنی بدهید. بهتر است بیش از اینکه به ناراحتی دیگران توجه کنید، به الگوهای تربیتی فرزندتان اهمیت دهید. علاوه بر این، با کودکتان صحبت کنید و به او به مقتضای سنش بفهمانید که این رفتار مورد قبول نیست و نباید دیگر این رفتار را تکرار کند. البته باید مراقب رفتار خودتان هم باشید و اگر مثلا به منزل یکی از دوستان رفتید که به خواسته کودک اهمیتی ندارد، به فرزندتان نگویید که دیدی من بهت گفته بودم اینجا دیگه خونه مامان بزرگ یا بابابزرگ نیست که بهت این محبت میشه. بلکه ما می خواهیم اجازه بدهید کودک با ناکامی های متعددی در بیرون از فضای خانواده پدر بزرگ و مادر بزرگ مواجه شود. پیام ما کنترل رفتارها و ناکامی های فرزندتان است به این ترتیت رفتارهای غلط کودک کمرنگ تر می شود. به هیچ وجه هم به لجبازی و پرخاشگری فرزندتان توجه نکنید. در این سن کودک باید مهارت سازگاری را یاد بگیرد و شرایط نباید به نفع او باشد. او باید بفهمد که ممکن است در محیطی نتواند بازی کند یا به او گفته شود که حق نداری به اصطلاح بدو بدو کنی. او باید در این سن نه شنیدن را یاد بگیرد. معمولا چون در این سن، حس استقلال طلبی در حال شکل گرفته است توصیه می شود والدین به تدریج کودک را با «نه شنیدن« آشنا کنند.