تغذیه کودکان دیابتی، بیشتر بدانید

پرسش: دختر 2 ساله دارم که مبتلا به دیابت نوع ۱ است. دختر من خیلی پرخوری می کند و همین امر باعث می شود که دفعات تزریق انسولین او در روز بیشتر شود و گاهی نیز بخاطر تزریق انسولین دچار افت شدید قند می شود.

پاسخ: توصیه های غذایی زیر برای کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱ مفید است:
1- باید بدانید که رژیم غذایی مناسب و منظم در کنار تزریق انسولین برای کنترل بیماری کودک دیابتی اهمیت زیادی دارد تا مانع افت قندخون (هیپوگلیسمی) شود.

2- کودک دیابتی در طول روز باید علاوه بر وعده های غذایی اصلی، حداقل سه نوبت نیز از مواد غذایی مناسب به عنوان وعده های فرعی (در مجموع حداقل 6 وعده غذا در روز) استفاده کند. در وعده های غذایی فرعی باید حتماً مواد نشاسته ای گنجانده شود.

3- تغذیه قبل از خواب کودک مهم است زیرا از افت قند در طول شب جلوگیری می کند.

4- رژیم غذایی مناسب شامل مواد نشاسته ای مثل نان، سیب زمینی، برنج، حبوبات، لبنیات، تخم مرغ و گوشت است. چربی غذا باید کم و بیش از نوع نباتی باشد و از غذاهای پر فیبر استفاده گردد.

5- مقدار غذای مناسب برای کودک باید براساس میزان مصرف انسولین تنظیم شود. در این کار متخصص تغذیه به شما کمک می کند.

6- قبل از فعالیت شدید مانند ورزش، کودک نیاز به مواد قندی دارد و در این مواقع حتی می توان از قندهای ساده مثل شکلات، اب نبات و... در صورت نیاز استفاده کرد. البته بهتر است فعالیت ورزشی مداوم، بیش از یک ساعت طول نکشد. کودک هر ساعت باید تغذیه شود.

7- اگر برای کودک جشن تولد گرفتید، می توانید از شیرین کننده های مصنوعی برای کیک و شربت و... استفاده کنید. سالی یک بار خوردن کیک تولد، در تنظیم قندخون مشکل زیادی ایجاد نمی کند ولی با نظر پزشک، می توانید چند واحد انسولین کریستال، قبل از خوردن مقادیر زیاد کیک و شیرینی توسط کودک، به او تزریق نمایید.

8- رژیم غذایی کودک باید ازاد باشد ولی این به ان معنی نیست که هر چقدر دلش خواست مواد قندی مصرف کند. بهتر است مواد قندی ساده (به جز میوه هایی که حاوی املاح و ویتامین اند) از برنامه غذایی کودک حذف شوند و میوه های خیلی شیرین مانند انگور، خربزه و انجیر نیز به ندرت استفاده گردند.

اگر دچار افت قند خون شد، باید به سرعت یک غذای شیرین مثل آب میوه، نوشابه، نصف لیوان اب و 5 - 4 حبه قند به کودک بدهید. بهتر است از شیرینی های جامد استفاده نکنید تا در صورت ایجاد تشنج، غذا به مجاری تنفسی کودک وارد نشود. اگر پس از 10 تا 15 دقیقه، کودک احساس بهبود نکرد، این کار را تکرار کنید.

به دنبال بهتر شدن حال کودک، باید یک ماده غذایی که قند ان جذب طولانی تری دارد به وی بدهید تا دوباره افت قند تکرار نشود. نمونه چنین غذاهایی ساندویچ پنیر یا شیر یا چند عدد بیسکویت است.
قند خون فرزندتان را به‌طور منظم چک کنید

• لازم است در طول روز چندبار قند خون فرزندتان را اندازه بگیرید: ناشتا، هنگام هر وعده غذایی و قبل از خواب. در این صورت نوسانات قند خون فرزندتان را به‌طور دقیق در اختیار دارید.
• اگر فرزندتان بیمار شود باید قندخونش را با فواصل کوتاه‌تری چک کنید.
• اگر فرزند دیابتی شما بیمار شده بدون مشورت با پزشک به او دارویی ندهید.

مراقب وعده‌های غذایی فرزندتان باشید
هنگامی که شما سر مقدار کربوهیدراتی که فرزندتان اجازه دارد بخورد، جدیت به خرج می‌دهید، ممکن است سفره غذا تبدیل به میدان جنگ شود:

• بهتر است به‌طور مرتب و منظم با یک متخصص تغذیه ماهر و باتجربه ملاقات داشته باشید تا برنامه غذایی مناسب و اشتها آوری را برای فرزندتان تنظیم کند.

• یادتان باشد که فرزندتان همیشه کنار شما نیست؛ جشن تولد‌ها، مهد کودک، کلاس‌های مدرسه و... بنابراین باید با صبر و حوصله و کمک گرفتن از دو متخصص تغذیه و غدد دل سوز نحوه تغذیه صحیح را به او بیاموزید.

• مقدار کربوهیدرات مصرفی او را دقیقا محاسبه کنید.

از انسولین‌های سریع‌الاثر کمک بگیرید و دو ان را بنا به انچه فرزندتان در وعده غذایی‌اش خورده تنظیم کنید.

تزریق انسولین به فرزندتان را راحت‌تر کنید
ممکن است لازم باشد فرزندتان در طول روز چندین بار انسولین دریافت کند؛ می‌توانید از راه کار‌های زیر استفاده کنید.
• انسولین را باید به بافت چربی زیر پوست تزریق کرد.
• تا زمانی که فرزندتان خودش بتواند انسولین را برای خودش تزریق کند، شما باید این کار را برای او انجام دهید.
• تزریق انسولین یکی از کار‌های روزمره شما و فرزندتان است
• اماده کردن سرنگ انسولین را خیلی زود یاد می‌گیرید.
• ممکن است ابتدا دل‌تان نیاید سرنگ را وارد پوست فرزندتان کنید.
• از صحیح بودن دوز انسولین اطمینان یابید؛ به‌خصوص اگر در یک سرنگ دو نوع انسولین را با هم ترکیب می‌کنید.
• تزریق انسولین را تمرین کنید.
بنابراین لازم است که به طور مداوم تحت نظر یک پزشک و کارشناس یا متخصص تغذیه باشد.