مراقبت های سه ماه اول بارداری

آیا می دانید بارداری چقدر طول می کشد؟ با اتفاقاتی که در طول ۳ ماهه اول بارداری در بدن شما رخ می دهد آشنا هستید؟ خب، جای نگرانی نیست، این مطلب به شما کمک می کند.

دوره بارداری حدود ۴۰ هفته طول می کشد. هفته های بارداری به سه تا سه ماه گروه بندی می شوند. سه ماه اول بارداری دقیقا از زمان لقاح تا هفته ۱۲ حاملگی می باشد. بدن یک خانوم باردار در طول سه ماه اول بارداری دچار تغییرات زیادی می شود، که این امر باعث نگرانی هایی در وی می شود که شامل موارد ذیل می باشد:

- چه باید خورد

- چه آزمایش های مخصوص بارداری باید انجام شود

- چه مقدار اضافه وزن ممکن است کسب شود

- چگونه می توان مطمئن شد که نوزاد سالم به دنیا خواهد آمد

- درک درست از بارداری و تغییرات هفته به هفته آن در بدن می تواند به تصمیم گیری های آگاهانه منجر شده و آمادگی لازم برای رویارویی با تغییرات پیش رو را فراهم نماید.

در سه ماه اول بارداری چه اتفاقاتی برای بدن خانوم باردار می افتد؟

در سه ماه اول بارداری بدن خانوم باردار دچار تغییرات زیادی می شود. بدن هورمونه ایی را تولید می کند که تقریبا بر هر قسمت آن تاثیر می گذارد. اولین نشانه بدنی شما که نشان می دهد باردار شده اید، عدم تکرار عادت ماهانه تان است. در اولین هفته های بارداری برخی خانوم های باردار موارد ذیل را تجربه می کنند:

- خستگی

- ناراحتی معده

- نوسانات خلقی

- حساس شدن پستان ها

- سوزش سر دل

- افزایش وزن

- سردرد

- ویار برای مواد غذایی خاص

- انزجار نسبت به غذاهای خاص

- یبوست

بسته به شرایط بدنی ممکن است هر خانوم باردار یکی یا برخی از علائم فوق را تجربه کند. شاید نیاز باشد در این دوران استراحت بیشتری نمود و وعده های غذایی بیشتر اما با حجم کمتر میل نمود.

در سه ماه اول برای جنین چه اتفاقاتی می افتد؟

جنین در سه ماه اول به سرعت در حال رشد می باشد. ارگان هایی نظیر مغز و نخاع، شروع به شکل گیری می کنند و قلب جنین در همان ابتدای سه ماه اول بارداری شروع به تپش می کند. در همان چند هفته اول دست و پا شروع به شکل گیری می کند و در پایان هفته هشتم ، انگشتان دست و پا کم کم نمایان می گردد. در پایان سه ماهه اول، تقریبا اندام های جنسی کودک تشکیل می گردند. بنا بر گزارش دفتر سلامت زنان، جنین در پایان سه ماهه اول در حدود ۳ اینچ طول و به وزن تقریبی یک اونس رسیده است.

آنچه در طول بارداری از پزشک انتظار می رود

هنگامی که متوجه بارداری خود شدید در اولین فرصت باید به پزشک مراجعه نموده و برای حفظ سلامتی خود و کودک تان تحت نظر باشید. در سه ماهه اول بارداری معمولا خانوم باردار ماهی یک بار با پزشک خود ملاقات دارد. معمولا در اولین ویزیت، پزشک تاریخچه ای از سلامتی گرفته و معاینه کامل فیزیکی و چکاپ لگن را انجام می دهد و همچنین ممکن است موارد ذیل را نیز برسی کند:

- انجام سونوگرافی برای تایید بارداری

- انجام تست پاپ اسمیر

- تست فشار خون

- آزمایش جهت تعیین عفونت های جنسی، نظیر ایدز و هپاتیت

- برآورد تاریخ زایمان که تقریبا از تاریخ آخرین قاعدگی حدودا ۲۶۶ روز است

- مشاهده و تحت نظر قراردادن عوامل خطر مانند کم خونی

- برسی سطح تیروئید

- بررسی وزن

در حدود هفته ۱۱ بارداری، پزشک از شما می خواهد آزمایشی را به نام اسکن زجاجی گردن یا همان سونوگرافی چین گردن انجام دهید. این آزمایش با استفاده از سونوگرافی برای اندازه گیری سر و ضخامت گردن جنین انجام می شود. این اندازه گیری می تواند در تعیین احتمال وجود اختلال ژنتیکی شناخته شده با عنوان سندرم دان کمک شایانی نماید. و از به دنیا آمدن کودک مبتلا به سندرم دان جلوگیری نماید.

همچنین می توانید از دکتر خود بپرسید که آیا نیاز به تست غربالگری ژنتیکی دارید یا آنرا برای شما توصیه نمی کند. تست غربالگری ژنتیکی آزمایشی است جهت پیدا کردن اختلال های بیماری نظیر بیماری های ژنتیکی خاص.

چگونه می توان سه ماه اول بارداری را کاملا سلامت پشت سر گذاشت؟

برای یک خانوم باردار بسیار مهم است که بداند در دوران بارداری جهت حفظ سلامت خود و رشد مناسب کودک چه کارهایی را باید انجام دهد و از چه اموری باید خودداری کرده و پرهیز نماید.

چه کارهای باید کرد؟

در ذیل برخی اقدامات سلامتی و بهداشتی که در سه ماهه اول میباست انجام داد ذکر گردیده، که عبارتند از:

- استفاده از ویتامین های دوران بارداری

- ورزش و تمرینات توصیه شده به طور منظم

- تمرین های استقامت لگنی با استفاده از ورزش های ویژه

- استفاده از یک رژیم غذایی غنی از میوه ها، سبزیجات، غذاهای کم چرب و سرشار از پروتئین و فیبر

- نوشیدن مقدار زیادی آب

- مصرف کالری به اندازه کافی (حدود ۳۰۰ کالری بیشتر از حد نرمال)

- از چه اموری باید خودداری و پرهیز کرد؟

- از انجام موارد ذیل در سه ماهه اول بارداری باید اجتناب شود

- انجام ورزش شدید و یا تمرینات قدرتی است که می تواند باعث آسیب به معده گردد.

- مصرف الکل

- مصرف کافئین (بیش از یک فنجان قهوه و یا چای در هر روز)

- سیگار کشیدن

- مصرف داروهای غیرقانوی یا سر خود

- مصرف ماهی خام یا غذاهای دریایی دودی

- مصرف گوشت کوسه، اره ماهی، ماهی خال دار و ماهی سفید (به علت وجود سطح بالای جیوه در گوشت آن ها)

- جوانه خام

- نزدیکی یا تمیز کردن بستر و محل خواب گربه، که می تواند حامل بیماری انگلی خطرناکی به نام توکسوپلاسما باشد

- شیر و یا دیگر محصولات لبنی غیر پاستوریزه و غیر بهداشتی

- مصرف غداهای فست فود من جمله خانواده سوسیس و کالباس

چه موارد دیگری باید در سه ماهه اول بارداری در نظر گرفته شود؟

در سه ماهه اول بارداری تغییرات متعددی در بدن انجام می گیرد که باعث میشود فکر خانوم باردار را بسیار درگیر نماید، همچنین داشتن یک نوزاد که در آینده نزدیک وارد زندگی می شود؛ خود دغدغه هایی را به دنبال دارد. موارد بسیاری وجود دارد که در ابتدای بارداری ذهن را به خود مشغول می کند من جمله اینکه آیا بارداری را تا انتها به سلامت طی خواهم کرد یا اینکه آمادگی لازم برای پذیرش یک کودک و تبعات آن وجود دارد یا خیر.

چه وقت باید در مورد بارداری خود به خانواده ، دوستان و محل کار اطلاع داد؟

سه ماهه اول بارداری رایج ترین زمان از دست رفتن بارداری، یعنی همان سقط جنین است. بنابراین بهتر است کمی صبر و شکیبایی به خرج داده و وارد سه ماهه دوم بارداری شوید و آن هنگام اطرافیان را در جریان بارداری خود قرار دهید.

همچنین ممکن است بخواهید با وجود بارداری به ادامه شغل خود بپردازید و قصد ترک کار را به ماه های آخر بارداری موکول کنید. پس بهتر است در این رابطه تا پیشرفت بارداری و ظاهر شدن علائم آن به کارفرمای خود چیزی نگویید. چه بسا ممکن است در انتهای بارداری کارفرمای شما با مرخصی زایمان و مراقبت از نوزاد متولد شده تان موافقت نماید.

کجا قصد فارغ شدن را دارید؟

با شروع بارداری دغدغه دیگری که به ذهن خانوم باردار می آید، مکانی است که قصد فارغ شدن و به دنیا آوردن نوزاد خود را در آن را دارد. ممکن است بخواهد در بیمارستان، کلینیک زایمان یا حتی منزل فرزند خود را به دنیا بیاورد. در هر صورت میبایست به جنبه های مثبت و منفی مکان انتخابی خویش توجه کرده و پزشک خود را در جریان امر قرار دهد.

کنگره متخصصان زنان و زایمان آمریکا معتقد است که بیمارستان ها و زایشگاه ها امن ترین مکان جهت زایمان و تولد نوزاد هستند. چرا که در صورت بروز هرگونه مشکل در مواقع اضطراری، بیمارستان یا زایشگاه به طور کامل مجهز به رسیدگی به وضعیت مادر و نوزاد به طور کامل می باشد.

چنانچه بارداری «پر خطر» داشتید

حاملگی یا بارداری پرخطر عبارت است از احتمال وقوع بیشتر عوارض منجر به سقط و از دست رفتن جنین و احتمال خطر برای مادر و کودک. برخی عوامل که ممکن است حاملگی پر خطر را به همراه داشته باشد شامل موارد ذیل است.

- سن پایین

- سن بالای ۳۵ سال

- اضافه وزن

- کم وزنی و یا لاغری زیاد

- فشار خون بالا، دیابت، سرطان یا دیگر اختلالات خود ایمنی

- بارداری دوقلویی یا چند قلویی

- خانوم های بارداری که در معرض بارداری یا حاملگی پر خطر هستند. لازم است بیش تر از حد معمول تحت نظر پزشک متخصص و حاذق باشند.

نکته ای که باید ذکر شود این است که بارداری پر خطر داشتن صرفا به معنای این نیست که دارای مشکل هستید.

10پیش نیاز سه ماهه اول بارداری
در حقیقت، سه ماه اول بارداری یکی از دشوارترین دوره‌هاست، زیرا شما در حال مبارزه با نشانه‌های بارداری هستید. اگر دوستان و خانواده‌ی خود را از بارداریتان مطلع نکرده باشید، احساس تنهایی نیز گاهی به شما فشار می آورد. در واقع، زمانی که از سردرد، بدحالی یا خستگی به ستوه می آیید، دیگران توجه ویژه ای به شما ندارند. همچنین در سه ماه اول بارداری خطر سقط جنین در بیشترین حد است، بنابراین احساس دلهره و استرس نیز طبیعی است. به زبان ساده، سه ماهه اول بارداری یکی از پرچالش ترین دوران زندگی شما خواهد بود، اما نگران نباشید، زیرا برای بهبود اوضاع در سه ماه اول بارداری پیش‌نیازهایی وجود دارد که به شما کمک می‌کنند تا این ماه‌ها را با موفقیت سپری کنید.
سوتین مناسب
اگر در سه ماه اول بارداری پستان دردناک و حساسی دارید، باید سوتین مناسبی برای خود تهیه کنید. در این دوران بیش از هر چیز دیگر به حمایت و آسایش نیاز دارید، پس سوتین فنر دار را دور بیندازید. اگر بودجه‌ی محدودی دارید، می توانید سوتین شیردهی تهیه کنید تا بعد از زایمان نیز از آن استفاده کنید. سوتین مناسب شیردهی از آسیب‌دیدن نوک پستان پیشگیری می‌کند و به شما کمک می‌کند که شب‌ها هنگام غلت زدن در بستر آسیب نبینید و احتمالاً به بهبود حساسیت پستان نیز کمک خواهد کرد.
مولتی ویتامین
اگر در مقطع لقاح جنین آنها را استفاده می‌کردید، باید سریعاً پس از دیدن نتیجه‌ی مثبت آزمایش بارداری از مولتی ویتامین مخصوص بارداری استفاده کنید، این مولتی ویتامین ها باید شامل ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری باشند. ویتامین‌های مصرفی شما در سه ماهه های بارداری باید شامل ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک باشد، فولیک اسید خصوصاً در سه ماه اول بارداری ضروری است. گرچه پیش از اجرای آن، احتمالاً می‌خواهید برای جهش‌ ژن MTHFR آزمایش دهید ، خصوصاً اگر سابقه‌ی سقط جنین یا عوارض دیگری دارید، شاید بخواهید اسید فولیک را با فولینیک یا متیل‌فولات جایگزین کنید.
کتاب‌های مناسب بارداری
اکنون زمان آموختن موضوع‌های مربوط به بارداری است. احتمالاً خودتان متوجه شده‌اید که کمتر می‌توانید بر موضوع دیگری متمرکز شوید، پس با آگاهی از تمام موضوع‌های مربوط به بارداری، از این مسیر یک طرفه‌ی تفکر، کمال بهره را ببرید. نه فقط موارد ساده، بلکه تمام دانش مرتبط با بارداری را بیاموزید. در این دوران باید از تمامی علائم و مشکلات احتمالی و همچنین چگونگی رشد و تغییرات بدن خود و جنین تان اطلاع کسب کنید.
بیسکویت زنجبیلی و مغزها برای جلوگیری از حالت تهوع
در صورت داشتن حالت تهوع، از خوراکی‌هایی بهره بگیرید که بتوانید مواد غذایی را در شکمتان نگه دارید. زنجبیل و نعناع به کاهش حالت تهوع کمک می‌کنند. بنابراین، ذخیره‌ای از بیسکویت زنجبیلی و مغزها را دسترس داشته باشید و دمنوش نعناع نیز بنوشید. برخی از مادران باردار متوجه می‌شوند که خوردن کراکر خشک یا بیسکوییت نازک زنجبیلی به عنوان اولین خوراکی در صبح زود به بهبود تهوع صبحگاهی کمک می‌کند. اگر دچار حالت تهوع هستید، به خوبی می‌دانید که تا چه حد ناخوشایند است. تمام روز تماشای کاسه‌ی توالت اصلاً خوشایند نیست. گرچه این نیز بگذرد. فقط باید این چند هفته را بگذرانید تا احساس بهتری داشته باشد.
یادداشت رویاهای برای کنترل احساس اضطراب و استرس
درست مثل افرادی که مواد توهم زا مصرف کرده اند، در دوران بارداری رویاهایتان کمی عجیب و غریب خواهد بود. رویاهای عجیب و غریب بارداری می‌تواند از اوایل سه ماهه‌ی اول بارداری شروع شود، پس دفترچه یادداشتی برای ثبت رویاها کنار بسترتان نگه دارید تا هنگام بیدار شدن هر خوابی را که به خاطر می‌آورید، در آن بنویسید. برخی از مادران در دوران بارداری رویاهای آشفته ای را تجربه می‌کنند. بارداری زمان دگرگونی‌های قریب‌الوقوع است و تعجبی نیست که این موضوع بر دنیای رویاها نیز اثر بگذارد. نوشتن رویاهای تنش زا به شما کمک می‌کند تا با این احساس اضطراب و استرس کنار بیایید.
بطری آب
در دوران بارداری باید روزانه حدود هشت لیوان آب بنوشید. نوشیدنی‌های دیگر نیز جزو مایعات مصرفی شما به حساب می‌آیند، اما آب بهترین نوشیدنی برای شماست، زیرا خلاف دیگر نوشیدنی‌ها حاوی افزودنی‌های ناسالم یا شکر نیست. شاید در ابتدا مصرف این مقدار آب ساده نباشد، خصوصاً اگر از دستشویی رفتن‌های مکرر شبانه کلافه باشید. یکی از روش‌ها برای افزایش احتمال نوشیدن هشت لیوان آب روزانه، حمل بطری آب با خود در تمام اوقات روز است. بطری آب به شما یادآور می‌شود تا آب بیشتری بنوشید و مطمئن می‌شوید که هرگز از جرعه‌های بعدی دور نخواهید بود.
روغن نارگیل خالص برای مرطوب نگه داشتن پوست
افزایش میزان آب مصرفی برای پوست شما بسیار مفید است، افزایش مصرف میوه‌ و سبزی‌های تازه نیز فایده مشابهی برایتان خواهد داشت. اما اگر می‌خواهید پوست شما تا حد ممکن نرم بماند، از روغن نارگیل خالص استفاده کنید. همان طور که فرزندتان به آهستگی در سه ماه اول بارداری تغییر می‌کند، برای کمک به مرطوب نگه داشتن پوست می‌توانید روغن نارگیل خالص را به شکم و پستان خود بمالید. این روغن به طور طبیعی تولید شده است، مواد شیمیایی و افزودنی‌های آسیب‌رسان ندارد و فایده‌ی دیگرش، بوی خوش آن است.
بالشت بارداری برای خواب راحت
هرگز برای خرید بالشت بارداری دیر نیست. در واقع، هرچه سریع‌تر آن را بخرید، از آن بیشتر استفاده خواهید کرد. بالشت بارداری در دوران بارداری از بدن در حال تغییرتان حمایت خواهد کرد و خواب خوب شبانه شما را بهبود می‌بخشد. اگر بالشت بارداری بخرید از خرید آن پشیمان نخواهید شد.

انگیزه برای حفظ تناسب اندام
بارداری زمان مناسبی برای کسب کردن یا حفظ تناسب اندام است. فقط چون باردارید، به این معنا نیست که نه ماه آینده را باید درازکش باشید و به جای دو نفر غذا بخورید. در حقیقت، باید بهتر غذا بخورید و برای حفظ تناسب اندام خود تلاش کنید. باید بصورت روزانه ورزش کنید، گرچه وقتی در سه ماه اول با خستگی بارداری مبارزه می‌کنید، ورزش کردن دشوار به نظر می آید. اما فقط ۳۰دقیقه پیاده‌روی ملایم برای تپش قلب و بهبود تناسب اندامتان کارساز است. برخی از بارداران ترجیح می‌دهند که چند روز در هفته شنا کنند و افراد دیگر تمرین‌های پیش از بارداری خود را ادامه می دهند.
حمایت عاطفی از طرف همسر
اگر تصمیم گرفته‌اید که در سه ماه اول بارداری، حاملگی خود را مخفی نگه دارید، باید بر حمایت احساسی شریک زندگی خود متکی باشید. به این معنا که درباره‌ی هر چیز و همه چیز در رابطه با بارداری، زایمان و نوزاد با همسر خود صحبت کنید. به دلیل افزایش نیازهای عاطفی مادر در دوران بارداری و افزایش احساسات وابستگی و هم چنین به دلیل نگرانی های خاص مادر در دوران بارداری، لازم است که حمایت و توجه و محبت همسر خود را در تمام دوران بارداری به همراه داشته باشد تا تنش و اضطراب مادر کاهش یابد و زمینه برای رشد و نمو مناسب جنین فراهم شود. توصیه می شود که والدین ساعاتی از روز را در کنار هم نشسته و در مورد نامگذاری فرزند آینده ی خود، در مورد شیوه های تربیتی او و تصمیماتی که برای آینده ی فرزند خود دارند با یک دیگر صحبت کنند.