آیا اشعه ماموگرافی ضرر دارد؟

عوارض اشعه ماموگرافی چیزی نیست که شما بخواهید به خاطر آن نگران شوید. در واقع، ماموگرافی شما را در معرض مقادیر کمی از اشعه‌های مضر قرار می‌دهد که معمولاً آسیبی وارد نمی‌کنند؛ مگر این‌که به مدت طولانی و متعدد در معرض آن قرار بگیرید. به خواندن ادامه دهید تا با همه چیز درباره عوارض ماموگرافی آشنا شوید.

بیشتر بخوانید: زمان انجام غربالگری پستان

در این مقاله می‌خوانید:

• ماموگرافی چیست؟
• دلایل انجام ماموگرافی
• عوارض ماموگرافی
• باورهای غلط در مورد ماموگرافی
• آیا ماموگرافی برای بارداری ضرر دارد؟
• ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی؟

ماموگرافی چیست؟

ماموگرافی نوعی روش تصویربرداری است که با استفاده از اشعه ایکس با دوز پایین انجام می‌شود و پزشک به کمک آن می‌تواند پستان‌های مشکوک به غده یا سرطان را بررسی کند. در واقع، هدف از انجام ماموگرافی، تشخیص زودهنگام سرطان پستان است که معمولاً از طریق مشاهده توده‌های مشخصه یا میکروکلسیفیکاسیون‌ها در تصاویر گرفته شده از پستان‌ها انجام می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: تفاوت ماموگرافی تشخیصی و سونوگرافی چیست؟

دلایل انجام ماموگرافی

همان‌طور که گفتیم، ماموگرافی برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه انجام می‌شود. پس بهتر است که زنان از سن 40 یا 50 سالگی، هر یکی دو سال، این روش را انجام دهند و پستان‌های خود را چک کنند. علاوه بر این، هر کس در خانواده نزدیک خود کسی را دارد که در سنین پایین‌تر به سرطان سینه مبتلا شده‌ است، باید ماموگرافی سالانه را در نظر بگیرد و آن را زودتر از سنی که سرطان در کوچک‌ترین عضو خانواده تشخیص داده شده است شروع کند. صرف نظر از عوارض اشعه ماموگرافی، این روش برای موارد زیر نیز استفاده می‌شود:

• اگر نتایج ماموگرافی قبلی شما غیرطبیعی باشد.
• اگر دارای علائم بیماری پستان مانند توده، ترشح از نوک پستان، درد سینه، فرورفتگی پوست روی سینه و تغییرات نوک پستان باشید.

بیشتر بخوانید: راهکارهای جلوگیری از بازگشت سرطان پستان در زنان که باید بدانیم!

عوارض ماموگرافی

ماموگرافی نباید باعث ایجاد عوارض جانبی هشدار دهنده یا طولانی‌مدت برای بافت سینه شما شود. در واقع، ماموگرافی شما را در معرض مقدار کمی از اشعه ایکس خود قرار می‌دهد. به همین دلیل، یک بحث مداوم در مورد این‌که زنان دقیقا چند وقت یک بار باید ماموگرافی انجام دهند، وجود دارد. انکولوژیست‌ها با هم‌دیگر توافق دارند که میزان اشعه تابشی در این روش حداقل است و مزایای آزمایش زودهنگام سرطان سینه بر خطرات یا عوارض جانبی این پرتوها پیشی می‌گیرد.

عوارض ماموگرافی چیست؟

در بدترین حالت، ممکن است یک روز کامل پس از انجام ماموگرافی، روی سینه‌های خود کبودی قابل مشاهده‌ ببینید یا این‌که هم‌چنان احساس درد داشته باشید. اگر چنین است، باید به پزشک خود اطلاع دهید. البته این عوارض ماموگرافی هشدار دهنده نیستند، اما هیچ اشکالی ندارد که تجربه یا درد خود را پس از هر تصویربرداری با پزشک‌تان در میان بگذارید.

بیشتر بخوانید: طول عمر مبتلایان به سرطان سینه در گرید‌های مختلف بیماری چقدر است؟

باورهای غلط در مورد ماموگرافی

بعضی از باورهای غلط در مورد ماموگرافی عبارتند از:

• افرادی که هیچ علامتی از سرطان سینه یا سابقه خانوادگی ندارند، لازم نیست ماموگرافی سالانه انجام دهند. این یک باور اشتباه است، زیرا اولاً بیش از 75‌درصد از زنان مبتلا به سرطان سینه هیچ سابقه خانوادگی ندارند. دوماً اگر منتظر باشید تا بعد از مشاهده علائم سرطان سینه مانند توده یا ترشح، ماموگرافی انجام دهید، دیگر به تشخیص زودهنگام و مزایای آن نمی‌رسید و سرطان شما ممکن است تا آن موقع پیشرفته‌تر شده باشد.
• میزان اشعه در ماموگرافی تا حد مضری زیاد است. این دومین باور غلط محسوب می‌شود، چرا که مقدار اشعه مورد استفاده در ماموگرافی بسیار کم است و اگر واقعاً مشکلی وجود داشت، به عنوان یک روش پذیرفته شده از سمت بسیاری از پزشکان تجویز نمی‌شد. پس نیازی نیست که از این نظر، نگران خطرات اشعه ماموگرافی باشید.
• سومین باور اشتباه این است که ماموگرافی غربالگری می‌تواند هر نوع سرطانی را در بافت‌ سینه‌ها تشخیص دهد. در صورتی که ماموگرافی نیز مثل هر روش دیگر، دارای یک سری محدودیت‌ها است. در واقع، هر چه سینه متراکم‌تر باشد، احتمال این‌که سرطان توسط بافت پنهان شود بیشتر است. البته بافت نرمال سینه نیز می‌تواند هم سرطان را پنهان کرده و هم آن را تقلید کند.

بیشتر بخوانید: بهترین دکتر ماموگرافی، چطور انتخاب کنم؟

آیا ماموگرافی برای بارداری ضرر دارد؟

در دوران بارداری، تراکم بافت پستان افزایش می‌یابد و خواندن تصاویر تولید شده در ماموگرافی را دشوارتر می‌کند. به علاوه، اگرچه ماموگرافی سه بعدی برای برش بافت متراکم‌تر سینه مجهزتر است، اما شناسایی توده یا تومور بالقوه در داخل سینه هم‌چنان دشوار خواهد بود.
حتی پس از تولد نوزاد نیز گرفتن تصویر واضح ممکن است دشوار باشد، زیرا شیر داخل سینه‌ها نیز می‌تواند تراکم سینه را افزایش دهد و از ایجاد تصاویر واضح جلوگیری کند. در نتیجه، اگر دلیلی برای مشکوک شدن وجود نداشته باشد، اکثر پزشکان توصیه می‌کنند که ماموگرافی سالانه خود را تا بعد از زایمان به تعویق بیندازید.
در نهایت، لازم است اضافه کنیم که خود عوارض ماموگرافی در این دوران جای نگرانی ندارد، زیرا میزان اشعه‌ای که در معرض آن قرار می‌گیرید حداقل خواهد بود و خطر زیادی برای کودک شما ایجاد نمی‌کند. فقط کافی است که به متخصص ماموگرافی خود اطلاع دهید که باردار هستید تا قبل از گرفتن هر تصویری، شکم شما را با محافظ سربی بپوشاند.

بیشتر بخوانید: انجام ماموگرافی برای چه افرادی لازم است؟

ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی؟

سونوگرافی و ماموگرافی هر کدام نقاط قوت و ضعف مخصوص به خودشان را دارند. به همین دلیل، نمی‌توان با قطعیت گفت که کدام یک بهتر است. با این حال، اگر پزشک شما چیزی غیرعادی در ماموگرافی شما پیدا کند، ممکن است نیاز داشته باشید که یک سونوگرافی سینه نیز انجام دهید. به عنوان مثال، هنگامی که نتایج ماموگرافی شما ضایعه‌ای را در سینه نشان می‌دهد، سونوگرافی می‌تواند به تعیین نوع این کیست یا توده جامد کمک کند.

بیشتر بخوانید: بهترین ماموگرافی در تهران، پیشنهاد ما کجاست؟

کلام آخر

عوارض اشعه ماموگرافی مورد خاصی را شامل نمی‌شود، چرا که میزان اشعه مورد استفاده در این روش بسیار کم‌تر از آن است که بخواهد به سلامت شما آسیب برساند. با این حال، اگر نگرانی دارید یا بعد از ماموگرافی احساس درد می‌کنید، حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

به کلینیک نی نی بان سر بزنید.