درمان یبوست کودکان، علل ایجاد بیماری چیست؟
یبوست در کودکان معمولاً دلایل زیادی دارد. مهمترین این دلایل را برای شما بازگو می کنیم.
کودکان معمولاً چند بار در هفته مدفوع می کنند. ممکن است کودکی شما پس از هر بار غذا خوردن مدفوع کند، و یا یک الی دو روز بین هر بار مدفوع کردنش فاصله بیفتد. الگوی اجابت مزاج او به آنچه که می خورد و می نوشد، میزان فعالیت، و سرعت هضم غذایش مربوط می شود.
از کجا متوجه شوم کودکم به یبوست مبتلا شده است؟
۱- تعداد دفعات اجابت مزاج کمتر از حد معمول. به خصوص اگر در ۴ روز گذشته یک بار هم مدفوع نکرده باشد، و اجابت مزاج باعث ناراحتی وی شود.
۲- مدفوع خشک و سفت که دفع آن برای کودک دشوار است.
۳- مشاهده مدفوع خیلی آبکی در پوشک کودک. این نوع مدفوع را با اسهال اشتباه نگیرید. این نوع مدفوع ممکن است نشانه یبوست باشد. مدفوع آبکی و مایع از انسدادی که در روده به خاطر یبوست ایجاد شده می گذرد و پوشک کودک را کثیف می کند.
چرا کودکم مبتلا به یبوست شده است؟
یبوست در کودکان معمولاً دلایل زیادی دارد. مهمترین این دلایل را برای شما بازگو می کنیم.
1- نوشیدن زیاد شیر
نوشیدن و سیر کردن خود با شیر به جای غذاهای غنی از فیبر ، معمولاً دلیل اصلی ایجاد یبوست در کودکان نو پا و پیش دبستانی است.
۲- خوردن بیش از حد غذاهای حاوی فیبر کم
کودک شما ممکن است با خوردن بیش از حد خوراکی هایی نظیر پنیر، ماست، کره بادام زمینی، و ... دچار یبوست شود. بهتر است کودک بیشتر میوه، سبزیجات، و غلات سبوس دار بخورد.
3- اضطراب توالت
اگر کودک شما برای آموزش توالت رفتن تحت فشار باشد، عمداً مدفوع خود را نگه می دارد. اگر او تمامی علائم زور زدن برای دفع مدفوع، مانند سفت کردن بدن و قرمز شدن صورت را داشته باشد، در نهایت از اجابت مزاج منصرف می شود و مدفوع خود را نگه می دارد.
اگر در مرحله از پوشک گرفتن کودک هستید و به او آموزش می دهید که از لگن استفاده کند، کودک ممکن است زمان کافی برای این کار نگذارد و در نتیجه اجابت مزاج به طور کامل صورت نگیرد. همین امر باعث تجمع مدفوع شده که منجر به درد و کشش در روده می شود. روده ای که بزرگ شده باشد، باعث ایجاد مدفوع سخت و بزرگتر از حد طبیعی می شود و دفع آن را دشوار می کند. همین موضوع باعث می شود تا کودک را بیش از پیش نسبت به دفع مزاج مقاومت کند.
۴- کم آبی
اگر آب بدن کودک شما کم شود، بدن او مایعات بیشتری را از آنچه می خورد و می آشامد جذب می کند. حتی ممکن است برای جبران این کم آبی مایعاتی که در مدفوع کودک موجود است، جذب بدن شود. همین موضوع باعث می شود تا مدفوع سخت و خشک شود و دفع آن دشوار گردد.
5- عدم فعالیت
تحرک باعث افزایش جریان خون به سیستم گوارش کودک می شود. اگر کودک فعال نباشد مشکلاتی در اجابت مزاج برایش بوجود می آید.
۶- موارد پزشکی اساسی
بعضی مواقع یبوست خود نشانه سایر مشکلات مانند عدم تحمل لاکتوز، کم کاری تیروئید، دیابت، و فیبروز کیستیک است.
چگونه می توانم یبوست کودکم را درمان کنم؟
1- از دادن بیش از حد غذاهای سفت کننده به کودک خودداری کنید. این مواد غذایی شامل موز، هویج و کدوی پخته، مقدار زیادی لبنیات نظیر شیر، پنیر، ماست، بستنی، و ... است. 2 فنجان لبنیات در روز برای یک کودک نو پا کافی است. (برای مثال: یک فنجان شیر یا ماست، و یا 42.5 گرم پنیر).
2- مصرف فیبر کودک را افزایش دهید. مقدار زیادی غلات سبوس دار، انواع میوه و سبزیجات به کودک بدهید. به او زردآلو،آلو، نخود سبز و لوبیا، کلم بروکلی، و آلو سیاه یا آلو بخارا بدهید. اگر کودک طعم آلو سیاه یا بخارا را دوست ندارد، مقداری آب آلو به شیرش اضافه کنید. تنها 29.5 میلی لیتر آب آلو در نصف فنجان شیر کافی و مؤثر است.
3- برای اینکه مدفوع کودک نرم باشد، مقدار مایعات دریافتی را افزایش دهید. آب بهترین انتخاب است، اما مقداری آب آلو و آب سیب نیز می تواند کمک کننده باشد. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان و کور شدن اشتهای کودک، مصرف آب میوه را به 2/1 تا 4/3 فنجان در روز محدود کنید. کودک را تشویق کنید تا هر روز حدود حداقل یک لیتر مایعات به غیر از شیر بنوشد.
4- کودک را تشویق کنید تا هر روز قدم بزند و فعالیت کند تا خون به همه اندام هایش جریان داشته باشد.
5- شکم کودک خود را ماساژ دهید. 3 انگشت زیر ناف به سمت چپ بدن کودک را با نوک انگشتان خود، به آرامی اما با فشار ماساژ دهید. این قسمت را فشار دهید تا زمانی که سفتی یا توده ای را احساس کنید. به مدت 3 دقیقه با ملایمت اما با میزان فشار ثابت، این ناحیه را ماساژ دهید.
6- پیش از آنکه کودک آمادگی استفاده از لگن را داشته باشد، اقدام به از پوشک گرفتن او نکنید. مجبور کردن کودک به استفاده از لگن، ممکن است باعث ترس و رنجش او شود، و در نهایت از اجابت مزاج خودداری کرده و مدفوع خود را نگه می دارد. اگر این علائم را در کودک خود دیدید، مقدار فیبر مصرفی او را افزایش داده و آموزش استفاده از لگن را قطع کنید تا زمانی که احساس کنید کودک واقعاً برای این آموزش آمادگی دارد.
7- به محض اینکه کودک احساس آمادگی برای اجابت مزاج کرد، او را به استفاده از لگن تشویق کنید. در این مورد مقاله چگونگی از پوشک گرفتن کودک را مطالعه کنید.
8- با پزشک کودک خود راجع به سایر گزینه های درمان گفتگو کنید. اگر یبوست کودک شدید باشد، پزشک داروهای ملین، و یا شیاف تجویز می کند. یک شیاف گلیسیرین، رکتوم کودک را تحریک کرده و به دفع راحت تر مدفوع کمک می کند. در بعضی مواقع استفاده از شیاف انتخاب خوبی است، اما از شیاف به طور منظم استفاده نکنید زیرا کودک برای اجابت مزاج به آن وابسته می شود.
نکته:
اگر کودک عمداً مدفوع خود را نگه می دارد، استفاده از شیاف و تنقیه می تواند برایش ناراحت کننده باشد. پیش از متوسل شدن به این روش های درمانی با پزشک کودک خود مشورت کنید.
۹- اگر اجابت مزاج کودک آنقدر سخت و دشوار است که با اندکی خون همراه است و یا در ناحیه مقعد شکاف و زخمی بوجود آمده است، از مقداری لوسیون آلوئه ورا برای التیام زخم کمک بگیرید. حتماً پزشک را از شکاف و زخم ایجاد شده در ناحیه مقعد کودک مطلع کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
در صورتی که کودک غذا نمی خورد، وزن کم می کند، و مدفوعش با خون همراه است، و یا اگر درمان های اولیه مانند تغییر رژیم غذایی کودک چاره ساز نبود با پزشک تماس بگیرید. از دادن داروهای ملین به کودک بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
از کجا متوجه شوم کودکم به یبوست مبتلا شده است؟
۱- تعداد دفعات اجابت مزاج کمتر از حد معمول. به خصوص اگر در ۴ روز گذشته یک بار هم مدفوع نکرده باشد، و اجابت مزاج باعث ناراحتی وی شود.
۲- مدفوع خشک و سفت که دفع آن برای کودک دشوار است.
۳- مشاهده مدفوع خیلی آبکی در پوشک کودک. این نوع مدفوع را با اسهال اشتباه نگیرید. این نوع مدفوع ممکن است نشانه یبوست باشد. مدفوع آبکی و مایع از انسدادی که در روده به خاطر یبوست ایجاد شده می گذرد و پوشک کودک را کثیف می کند.
چرا کودکم مبتلا به یبوست شده است؟
یبوست در کودکان معمولاً دلایل زیادی دارد. مهمترین این دلایل را برای شما بازگو می کنیم.
1- نوشیدن زیاد شیر
نوشیدن و سیر کردن خود با شیر به جای غذاهای غنی از فیبر ، معمولاً دلیل اصلی ایجاد یبوست در کودکان نو پا و پیش دبستانی است.
۲- خوردن بیش از حد غذاهای حاوی فیبر کم
کودک شما ممکن است با خوردن بیش از حد خوراکی هایی نظیر پنیر، ماست، کره بادام زمینی، و ... دچار یبوست شود. بهتر است کودک بیشتر میوه، سبزیجات، و غلات سبوس دار بخورد.
3- اضطراب توالت
اگر کودک شما برای آموزش توالت رفتن تحت فشار باشد، عمداً مدفوع خود را نگه می دارد. اگر او تمامی علائم زور زدن برای دفع مدفوع، مانند سفت کردن بدن و قرمز شدن صورت را داشته باشد، در نهایت از اجابت مزاج منصرف می شود و مدفوع خود را نگه می دارد.
اگر در مرحله از پوشک گرفتن کودک هستید و به او آموزش می دهید که از لگن استفاده کند، کودک ممکن است زمان کافی برای این کار نگذارد و در نتیجه اجابت مزاج به طور کامل صورت نگیرد. همین امر باعث تجمع مدفوع شده که منجر به درد و کشش در روده می شود. روده ای که بزرگ شده باشد، باعث ایجاد مدفوع سخت و بزرگتر از حد طبیعی می شود و دفع آن را دشوار می کند. همین موضوع باعث می شود تا کودک را بیش از پیش نسبت به دفع مزاج مقاومت کند.
۴- کم آبی
اگر آب بدن کودک شما کم شود، بدن او مایعات بیشتری را از آنچه می خورد و می آشامد جذب می کند. حتی ممکن است برای جبران این کم آبی مایعاتی که در مدفوع کودک موجود است، جذب بدن شود. همین موضوع باعث می شود تا مدفوع سخت و خشک شود و دفع آن دشوار گردد.
5- عدم فعالیت
تحرک باعث افزایش جریان خون به سیستم گوارش کودک می شود. اگر کودک فعال نباشد مشکلاتی در اجابت مزاج برایش بوجود می آید.
۶- موارد پزشکی اساسی
بعضی مواقع یبوست خود نشانه سایر مشکلات مانند عدم تحمل لاکتوز، کم کاری تیروئید، دیابت، و فیبروز کیستیک است.
چگونه می توانم یبوست کودکم را درمان کنم؟
1- از دادن بیش از حد غذاهای سفت کننده به کودک خودداری کنید. این مواد غذایی شامل موز، هویج و کدوی پخته، مقدار زیادی لبنیات نظیر شیر، پنیر، ماست، بستنی، و ... است. 2 فنجان لبنیات در روز برای یک کودک نو پا کافی است. (برای مثال: یک فنجان شیر یا ماست، و یا 42.5 گرم پنیر).
2- مصرف فیبر کودک را افزایش دهید. مقدار زیادی غلات سبوس دار، انواع میوه و سبزیجات به کودک بدهید. به او زردآلو،آلو، نخود سبز و لوبیا، کلم بروکلی، و آلو سیاه یا آلو بخارا بدهید. اگر کودک طعم آلو سیاه یا بخارا را دوست ندارد، مقداری آب آلو به شیرش اضافه کنید. تنها 29.5 میلی لیتر آب آلو در نصف فنجان شیر کافی و مؤثر است.
3- برای اینکه مدفوع کودک نرم باشد، مقدار مایعات دریافتی را افزایش دهید. آب بهترین انتخاب است، اما مقداری آب آلو و آب سیب نیز می تواند کمک کننده باشد. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان و کور شدن اشتهای کودک، مصرف آب میوه را به 2/1 تا 4/3 فنجان در روز محدود کنید. کودک را تشویق کنید تا هر روز حدود حداقل یک لیتر مایعات به غیر از شیر بنوشد.
4- کودک را تشویق کنید تا هر روز قدم بزند و فعالیت کند تا خون به همه اندام هایش جریان داشته باشد.
5- شکم کودک خود را ماساژ دهید. 3 انگشت زیر ناف به سمت چپ بدن کودک را با نوک انگشتان خود، به آرامی اما با فشار ماساژ دهید. این قسمت را فشار دهید تا زمانی که سفتی یا توده ای را احساس کنید. به مدت 3 دقیقه با ملایمت اما با میزان فشار ثابت، این ناحیه را ماساژ دهید.
6- پیش از آنکه کودک آمادگی استفاده از لگن را داشته باشد، اقدام به از پوشک گرفتن او نکنید. مجبور کردن کودک به استفاده از لگن، ممکن است باعث ترس و رنجش او شود، و در نهایت از اجابت مزاج خودداری کرده و مدفوع خود را نگه می دارد. اگر این علائم را در کودک خود دیدید، مقدار فیبر مصرفی او را افزایش داده و آموزش استفاده از لگن را قطع کنید تا زمانی که احساس کنید کودک واقعاً برای این آموزش آمادگی دارد.
7- به محض اینکه کودک احساس آمادگی برای اجابت مزاج کرد، او را به استفاده از لگن تشویق کنید. در این مورد مقاله چگونگی از پوشک گرفتن کودک را مطالعه کنید.
8- با پزشک کودک خود راجع به سایر گزینه های درمان گفتگو کنید. اگر یبوست کودک شدید باشد، پزشک داروهای ملین، و یا شیاف تجویز می کند. یک شیاف گلیسیرین، رکتوم کودک را تحریک کرده و به دفع راحت تر مدفوع کمک می کند. در بعضی مواقع استفاده از شیاف انتخاب خوبی است، اما از شیاف به طور منظم استفاده نکنید زیرا کودک برای اجابت مزاج به آن وابسته می شود.
نکته:
اگر کودک عمداً مدفوع خود را نگه می دارد، استفاده از شیاف و تنقیه می تواند برایش ناراحت کننده باشد. پیش از متوسل شدن به این روش های درمانی با پزشک کودک خود مشورت کنید.
۹- اگر اجابت مزاج کودک آنقدر سخت و دشوار است که با اندکی خون همراه است و یا در ناحیه مقعد شکاف و زخمی بوجود آمده است، از مقداری لوسیون آلوئه ورا برای التیام زخم کمک بگیرید. حتماً پزشک را از شکاف و زخم ایجاد شده در ناحیه مقعد کودک مطلع کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
در صورتی که کودک غذا نمی خورد، وزن کم می کند، و مدفوعش با خون همراه است، و یا اگر درمان های اولیه مانند تغییر رژیم غذایی کودک چاره ساز نبود با پزشک تماس بگیرید. از دادن داروهای ملین به کودک بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
منبع:
سلامت بانوان اوما
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼